Głosowanie pieczętuje porozumienie Rady Europejskiej.
- Posłowie do PE wynegocjowali ważne uzupełnienia dla flagowych programów UE, takich jak „Zdrowie”, „Horyzont” (badania naukowe) oraz „Erasmus+” z korzyścią dla obywateli UE.
- Uzgodniony prawnie wiążący plan działania wprowadzający nowe źródła dochodów UE.
- Zwiększenie roli Parlamentu w kontroli finansowania odbudowy gospodarki.
- Wzmocnienie przepisów dotyczących różnorodności biologicznej i równości płci.
W środę Parlament wyraził zgodę na kolejne wieloletnie ramy finansowe (WRF), aby od początku przyszłego roku wsparcie UE mogło dotrzeć do obywateli.
W środę, Parlament przyjął, 548 głosami do 81, przy 66 wstrzymujących się od głosu, tekst uzgodniony z Radą 10 listopada w sprawie długoterminowego budżetu UE na lata 2021-2027.
€15 mld dodane do kluczowych programów UE
Wzrost ten jest wynikiem wysiłków negocjacyjnych Parlamentu zmierzających do wzmocnienia 10 wybranych sztandarowych programów UE w ciągu najbliższych siedmiu lat, aby lepiej chronić obywateli przed pandemią COVID-19, zapewnić możliwości następnym pokoleniom i zachować wartości europejskie. Dzięki temu kompromisowi Parlament Europejski w ujęciu realnym potroił środki przeznaczone na EU4Health, zabezpiecza równowartość dodatkowego roku finansowania programu Erasmus+ i zapewnia stały wzrost finansowania badań.
- €11 mld zostanie pobranych głównie z kwot odpowiadających karom, które przedsiębiorstwa muszą płacić, gdy nie przestrzegają przepisów UE), zgodnie z długoletnim wnioskiem Parlamentu, aby pieniądze wygenerowane przez Unię Europejską pozostały w budżecie UE. Te €11 mld będzie stopniowo zwiększać ogólny pułap WRF (ustalony na poziomie €1 074,3 mld w cenach z 2018 r.) do 1 085,3 mld.
- €4 mld EUR zostanie sfinansowane z przesunięć w ramach WRF.
- Ponadto €1 mld EUR zostanie odłożony na zaspokojenie wszelkich przyszłych potrzeb i kryzysów, a także może zostać dodany do wybranych kluczowych programów.
Nowe zasoby własne
Negocjatorzy zgodzili się co do zasady, że średnio- i długoterminowe koszty spłaty długu z funduszu odbudowy nie powinny odbywać się kosztem dobrze ugruntowanych programów inwestycyjnych w wieloletnich ramach finansowych, ani nie powinny skutkować znacznie wyższymi wkładami państw członkowskich opartymi na DNB. W związku z tym negocjatorzy w PE opracowali plan działania mający na celu wprowadzenie nowych zasobów własnych do budżetu UE w ciągu najbliższych siedmiu lat.
Ten plan działania jest częścią „Porozumienia międzyinstytucjonalnego”, prawnie wiążącego tekstu. Oprócz wkładu wniesionego od 2021 r. w oparciu o ilość nierecyklingowanych tworzyw sztucznych w danym kraju, plan działania obejmuje zasoby własne oparte na systemie handlu uprawnieniami do emisji (ETS) (od 2023 r., ewentualnie powiązane z mechanizmem dostosowania granic emisji dwutlenku węgla). Obejmuje on również opłatę cyfrową (od 2023 r.) oraz zasoby własne oparte na podatku od transakcji finansowych, jak również wkład finansowy, jaki musi wnieść sektor przedsiębiorstw, lub nową wspólną podstawę opodatkowania osób prawnych (od 2026 r.).
Parlament zatwierdza uwarunkowanie dostępu do funduszy EU od praworządności
W środę posłowie zaaprobowali rozporządzenie mające na celu ochronę funduszy unijnych przed nadużyciami ze strony rządów w UE naginających rządy prawa.
- Rządy UE łamiące zasady praworządności ryzykują utratę dostępu do funduszy UE
- Posłowie zapewnili prewencyjny efekt i zastosowanie do naruszeń systemowych
- Wejście w życie od 1 stycznia 2021
Na mocy nowego rozporządzenia płatności z budżetu UE mogą być wstrzymywane w stosunku do krajów, w których stwierdzone naruszenia zasad praworządności utrudniają zarządzanie funduszami UE. Jednocześnie UE dba o to, by beneficjenci końcowi nie zostali poszkodowani.
Jak to działa?
Komisja, po stwierdzeniu naruszenia, zaproponuje uruchomienie mechanizmu warunkowości wobec rządu UE, a następnie obcięcie lub zamrożenie płatności dla tego państwa członkowskiego z budżetu UE.
Rada będzie miała następnie jeden miesiąc na głosowanie większością kwalifikowaną nad proponowanymi środkami (lub trzy miesiące w wyjątkowych przypadkach).
Posłom do PE udało się skrócić czas, w jakim instytucje UE będą musiały przyjąć środki przeciwko państwu członkowskiemu w przypadku stwierdzenia ryzyka naruszenia praworządności, do maksymalnie 7-9 miesięcy (proponowano: 12-13 miesięcy).
Przepisy stosowane będą w przypadku naruszeń indywidualnych i systemowych
Dzięki Parlamentowi nowe prawo ma zastosowanie nie tylko w przypadku bezpośredniego niewłaściwego wykorzystania funduszy UE, na przykład w przypadku korupcji lub nadużyć finansowych. Będzie ono miało również zastosowanie do systemowych naruszeń podstawowych wartości, które muszą być respektowane przez wszystkie państwa członkowskie, takich jak demokracja czy niezależność sądownictwa, gdy naruszenia te mają wpływ na zarządzanie funduszami UE lub wiążą się z takim ryzykiem.
W trakcie negocjacji posłom udało się również uzyskać konkretny przepis, który precyzuje możliwy zakres naruszeń, wymieniając przykłady przypadków, takich jak zagrożenie dla niezawisłości sądownictwa, niepoprawianie arbitralnych/nieprawnych decyzji oraz ograniczanie środków prawnych.
Ochrona beneficjentów funduszy
Aby zapewnić, że beneficjenci końcowi, którzy liczą na wsparcie UE i są od niego zależni – tacy jak studenci, rolnicy lub organizacje pozarządowe – nie zostaną ukarani za działania swoich rządów, będą oni mogli złożyć skargę do Komisji za pośrednictwem platformy internetowej, która pomoże im w zapewnieniu otrzymania należnych kwot. Komisja będzie mogła również dokonać korekty finansowej poprzez zmniejszenie kolejnej transzy wsparcia UE dla danego kraju.
Kolejne kroki
Nowe rozporządzenie, które zostało przegłosowane przez Parlament, ma zastosowanie do wszystkich funduszy UE w ramach zarządzania dzielonego od 1 stycznia 2021 r.
Posłowie chcą, aby mechanizm ochrony praworządności zaczął działać od 1 stycznia
W rezolucji podsumowującej środową debatę nad pakietem WRF, posłowie kwestionują deklarację ze szczytu UE dotyczącą zawieszenia mechanizmu praworządności do czasu potwierdzenia przez ETS.
- Oświadczenia polityczne Rady Europejskiej w sprawie mechanizmu praworządności są „zbędne”, ponieważ nie są prawnie wiążące.
- Pakiet obejmujący długoterminowy budżet UE, ożywienie gospodarcze i uwarunkowania dotyczące praworządności ma „historyczne znaczenie”.
- Zasada jednomyślności w Radzie jest przestarzała i przynosi efekty odwrotne do zamierzonych
Rezolucja w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021-2027, porozumienia międzyinstytucjonalnego, instrumentu na rzecz odbudowy gospodarczej UE oraz rozporządzenia w sprawie rządów prawa została przyjęta w głosowaniu w środę wieczorem 496 głosami do 134, przy 65 wstrzymujących się.
Parlament popiera porozumienia polityczne w sprawie długoterminowego pakietu budżetowego, który obejmuje nowy mechanizm ochrony praworządności, i podkreśla jego „historyczne znaczenie”.
Mechanizm ochrony praworządności musi być w pełni stosowany od 1 stycznia
Jednak konkluzje Rady Europejskiej z 11 grudnia, w których stwierdza się, że Komisja Europejska nie powinna stosować mechanizmu ochrony praworządności do czasu podjęcia przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości decyzji o ewentualnym unieważnieniu tego instrumentu, są „zbędne”. W porozumieniu między PE i Radą wyraźnie stwierdzono, że będzie on stosowany od 1 stycznia, podkreślają posłowie.
Zgodnie z traktatami UE Rada Europejska „nie wykonuje funkcji ustawodawczych”. Posłowie uważają zatem, że „żadna deklaracja polityczna Rady Europejskiej nie może być uznana za interpretację prawa”. Komisja jest „całkowicie niezależna”, a konkluzje Rady „nie mogą być wiążące dla Komisji w stosowaniu aktów prawnych”, dodają posłowie.
Niepotrzebne opóźnienia w odniesieniu do pakietu finansowego UE w wyniku zasady jednomyślności
Parlament wyraża głębokie ubolewanie, że wymóg jednomyślności w Radzie niepotrzebnie opóźnił przyjęcie m.in. decyzji w sprawie WRF i zasobów własnych. Nadchodząca konferencja w sprawie przyszłości Europy powinna pracować nad przezwyciężeniem tych przeszkód.
Parlament chce obserwować wydatkowanie funduszy zNext Generation EU
Jeśli chodzi o wydatki z funduszy UE następnej generacji, Parlament zapewnił regularne spotkania między trzema instytucjami w celu oceny realizacji funduszy udostępnionych na podstawie prawnej art. 1. 122. Te wyjątkowe fundusze, przewidziane poza regularnym budżetem na ponowne uruchomienie gospodarki dotkniętej pandemią, będą wydawane w sposób przejrzysty, a Parlament wraz z Radą będą sprawdzać wszelkie odchylenia od uzgodnionych wcześniej planów.
Instrument odbudowy gospodarczej (Next Generation EU) opiera się na artykule traktatu UE (art. 122 TFUE), który nie przewiduje żadnej roli Parlamentu Europejskiego. W związku z tym negocjatorzy w PE nalegali na wprowadzenie nowej procedury, która ustanowi „konstruktywny dialog” między Parlamentem i Radą. Po dokonaniu przez Komisję oceny skutków budżetowych każdego proponowanego nowego aktu prawnego na podstawie art. 122, rozpocznie się dialog między Parlamentem i Radą.
Regiony UE otrzymają dodatkowe 47,5 mld euro na walkę ze skutkami COVID-19
- Z tych środków będą finansowane projekty od 1 lutego 2020 r. do końca 2023 r.
- Środki REACT-EU będą udostępniane za pośrednictwem unijnych funduszy strukturalnych
- Pomoc będzie udzielana głównie tym, którzy najbardziej ucierpieli wskutek kryzysu
- Europosłowie zatwierdzili dodatkową pomoc dla regionów UE, która ma wesprzeć je w reagowaniu na społeczne i zdrowotne skutki pandemii COVID-19
Parlament zatwierdził, 654 głosami do 23, przy 17 wstrzymujących się od głosu, REACT-EU, pakiet o wartości 47,5 mld euro, który ma pomóc złagodzić bezpośrednie skutki pandemii COVID-19 we wszystkich regionach Unii.
Pomoc będzie udzielana za pośrednictwem unijnych funduszy strukturalnych. Na rok 2021 przeznaczono kwotę 37,5 mld euro, zaś na rok 2022 – 10 mld euro. Działania objęte REACT-EU będą kwalifikowały się do finansowania od 1 lutego 2020 r. z mocą wsteczną. Środki finansowe można wykorzystywać do końca 2023 r.
Państwa UE będą mogły przeznaczyć część środków na Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym, inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, a także programy transgraniczne (Interreg). Inwestycje będą realizowane głównie w sektorach najbardziej dotkniętych gospodarczymi skutkami pandemii.
Kwestie horyzontalne: cele w zakresie różnorodności biologicznej, równości płci i szans
Usprawniona zostanie kontrola gwarantująca, że co najmniej 30 % całkowitej kwoty budżetu Unii Europejskiej i wydatków Next Generation EU będzie przeznaczane na cele związane z ochroną klimatu, a 7,5 % rocznych wydatków będzie przeznaczane na cele związane z różnorodnością biologiczną od 2024 r. i 10 % od 2026 r.
Równość płci i uwzględnianie problematyki płci będą teraz traktowane priorytetowo w wieloletnich ramach finansowych poprzez szczegółową ocenę wpływu na kwestie równości płci i monitorowanie programów.
(PE)
