POLSKAŚWIAT

88 mln zł dla Polskiej Stacji Antarktycznej im. H. Arctowskiego. Ambitne cele naukowe

Polska Stacja Antarktyczna im. H. Arctowskiego

Polska Stacja Antarktyczna im. H. Arctowskiego, zlokalizowana na Wyspie Króla Jerzego w Szetlandach Południowych, daje Polsce dostęp do największego naturalnego „laboratorium przyrody”, jakim jest Antarktyka.

Stacja umożliwia polskim naukowcom prowadzenie ambitnych, multidyscyplinarnych programów badawczych oraz współpracę z najlepszymi placówkami naukowymi z całego świata. Ekstremalne warunki klimatyczne panujące w Antarktyce, wysokie wymagania dotyczące ochrony środowiska i ogromne wyzwania logistyczne związane z utrzymaniem stacji badawczych i realizacją programów naukowych sprawiają, że rejon ten stał się również laboratorium testowania nowych technologii, np. w ramach polsko-norweskiego projektu monitoringu środowiskowego, w którym wykorzystywane są samoloty bezzałogowe. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczyło blisko 88 mln zł na przebudowę infrastruktury stacji, w tym budowę nowego budynku głównego.

Polska w elitarnej grupie 20 państw posiadających całoroczne stacje badawcze w rejonie Antarktyki

– Można śmiało powiedzieć, że Polska Stacja Antarktyczna im. H. Arctowskiego jest naszą wizytówką w tym rejonie świata, nieoficjalną ambasadą RP w Antarktyce – mówił wicepremier Jarosław Gowin, minister nauki i szkolnictwa wyższego. – Co roku odwiedzają ją oficjalne delegacje międzynarodowe, przedstawiciele programów antarktycznych innych państw i turyści z całego świata. Jednak nie to jest dla nas najważniejsze. Najważniejsze są dla nas szerokie możliwości badawcze, jakie istnienie stacji zapewnia polskim naukowcom – podkreślił szef resortu nauki.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczyło dotację celową w wysokości blisko 88 mln złotych na realizację inwestycji budowlanej dotyczącej strategicznej infrastruktury badawczej stacji, w tym budowę nowego budynku głównego, co umożliwi dalszą pracę polskich badaczy w Antarktyce. Nasz kraj należy do elitarnej grupy 20 państw posiadających całoroczne stacje badawcze w rejonie Antarktyki. Gromadzone od 1977 dane z monitoringów i prowadzonych badań wykorzystywane są przez polskie i zagraniczne instytucje naukowe. Operator stacji – Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, utrzymuje jeden z jeden z największych na świecie bank polarnych psychrofilnych szczepów mikroorganizmów, w tym o potencjale wskazującym na ich przydatność biotechnologiczną.

Ambitne cele naukowe

W oparciu o stację im. H. Arctowskiego oraz dwie polskie bazy terenowe „Lions Rump” i „Demay” prowadzone się badania naukowe w dziedzinach takich jak: oceanografia, geologia, glacjologia, geomorfologia, klimatologia, mikrobiologia, botanika, ekologia, ornitologia, genetyka, biologia, chemia morza i kartografia, a także stałe monitoringi środowiskowe.

„Strategia polskich badań polarnych” proponuje cztery główne kierunki rozwoju badań, z uwzględnieniem ich interdyscyplinarności. Są to:

1. Dalsze, pogłębione poznanie abiotycznych komponentów środowiska obszarów polarnych oraz prawidłowości i praw ich funkcjonowania, zwłaszcza:

– kriosfery (lodowce, wieloletnia zmarzlina, lód morski i pokrywa śnieżna) oraz wód lądowych;

– oceanów (zjawiska i procesy fizyczne oraz chemiczne w oceanach polarnych, akwenach szelfowych i fiordach);

– atmosfery (przebieg warunków pogodowych na tle cyrkulacji atmosferycznej, poznanie tendencji zmian w czasie, występowanie zjawisk ekstremalnych, stan i skład chemiczny atmosfery, w tym aerozoli i zanieczyszczeń antropogenicznych);

– litosfery (struktury skorupy ziemskiej oraz odtworzenie rozwoju budowy geologicznej w rożnych skalach czasowych, przebiegu procesów geomorfologicznych oraz ich skutków);

– krajobrazów (jako wyrazu interakcji czynników abiotycznych i biotycznych).

2. Zaawansowane rozpoznanie stanu i zmian biotycznych komponentów środowiska obszarów polarnych oraz rządzących nimi prawidłowości, tj.: ekosystemów morskich, lądowych i kriosfery (konsekwencji dla organizmów ją zasiedlających w obliczu jej kurczenia się).

3. Lepsze poznanie uwarunkowań, przebiegu oraz następstw procesów związanych z aktywnością człowieka w warunkach polarnych oraz społecznym wymiarem regionów polarnych jako element rozwoju polskich nauk społecznych i humanistycznych.

4. Zainicjowanie szerszych badań aplikacyjnych nad zastosowaniem zaawansowanych rozwiązań technicznych w ekstremalnych warunkach polarnych (także jako analogów warunków kosmicznych), testowanie materiałów, urządzeń i systemów technicznych, a także wykorzystanie polskich platform polarnych w badaniach kosmosu i obserwacjach astronomicznych.

Życie na Stacji

Podczas każdej z wypraw, obsługę stacji zapewnia 8 osób z tzw. grupy zimującej, pracujących na stacji ponad rok, 5 osób z tzw. grupy letniej, pracującej na stacji przez 7 miesięcy oraz 3 osoby pracujące w Polsce na rzecz utrzymania ciągłości pracy stacji. W każdej z grup bardzo ważny jest podział zadań, bez którego niemożliwe byłoby sprawne zarządzanie stacją i prowadzenie badań naukowych. W skład grupy zimowej wchodzą: kierownik wyprawy, energetyk, elektryk, mechanik samochodowy, operator PTS, informatyk, elektronik, ratownik medyczny, łącznościowiec, laborant, obserwator ekologiczny, obserwator morski, obserwator hydrochemiczny i glacjologiczny. Członkowie grupy letniej to z kolei: bosman (zajmujący się obsługą i naprawą sprzętu pływającego), asystent terenowy (wspierający naukowców w terenie), kucharz, administrator części hotelowej, pracownicy zajmujący się konserwacją i remontem zabudowań oraz sprzętu stacyjnego i obserwatorzy na Lions Rump (prowadzący monitoring ekologiczny ptaków i ssaków płetwonogich).

Współpraca zagraniczna

Polska Stacja Antarktyczna im. H. Arctowskiego jest bazą, w oparciu o którą są obecnie lub będą realizowane w najbliższych latach projekty badawcze i monitoringowe we współpracy z wieloma placówkami polskimi i zagranicznymi. W kooperacji uczestniczy kilkadziesiąt uniwersytetów i instytutów polskich (m.in. Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Łódzki, Instytut Paleobiologii PAN, Instytut Geofizyki PAN, Instytut Oceanologii PAN, Instytut Lotnictwa) i zagranicznych (Universidad de La Frontera, Australian Antarctic Division, The University of Western Ontario, Scott Polar Reaserch Institutue, Universidade de Brasília i wiele innych). Ponadto, na stacji w ciągu ostatnich 5 lat realizowane były 22 projekty naukowców z Chile, Brazylii, Japonii czy Korei Południowej.
(MNiSW)

Pokaż więcej

redakcja

Kronika24.pl - TYLKO najważniejsze informacje z Polski i ze świata!

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button