Tegoroczny World Water Day obchodzimy pod hasłem “Be the change”.
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych António Guterres zwrócił uwagę, że osiągnięcie 6. Celu Zrównoważonego Rozwoju 2030: Woda i urządzenia sanitarne staje się coraz bardziej nieosiągalne. Miliardy ludzi wciąż nie mają dostępu do źródła czystej wody oraz systemów wodno-kanalizacyjnych i sanitarnych. Przy tej okazji przypominamy, jak ważnym zasobem – również w Polsce – jest woda i jak możemy ją chronić.
Około dwóch miliardów ludzi na świecie jest pozbawionych dostępu do wody pitnej! Zaś 3,6 miliarda nie ma dostępu do bezpiecznie zarządzanych usług sanitarnych!
Woda to życie. Jest jednym z najważniejszych zasobów umożliwiających naszą egzystencję oraz źródłem rozwoju społecznego, gospodarczego i cywilizacyjnego. Woda to narzędzie pracy. Wykorzystujemy ją w przemyśle i rolnictwie, gdzie stanowi podstawę procesów wytwarzania wielu produktów. Woda to energia. Od wieków napędzamy nią nasze elektrownie, a dziś obok słońca i wiatru woda jest jednym z kluczowych źródeł energii odnawialnej, pomagającej walczyć z globalnym ociepleniem. Woda to transport. Morzami, rzekami i kanałami każdego roku przewożona jest ogromna ilość towarów, a w wielu miejscach drogi wodne są najważniejszym środkiem transportu pasażerskiego. Woda to higiena. Dostęp do czystej wody jest kluczowy dla skutecznej walki z chorobami oraz poprawy jakości życia i zdrowia ludzi. Woda to rekreacja i turystyka. Jeziora, rzeki, morza i oceany umożliwiają ludziom na całym świecie wypoczynek i aktywne spędzanie wolnego czasu. Woda to bezpieczeństwo. Od wieków ludzie zakładali osady w pobliżu rzek i jezior oraz na wybrzeżu, gdzie panowały dogodne warunki do prowadzenia handlu, rozwoju gospodarki i ochrony mieszkańców. Woda to źródło zagrożenia. Pomimo wszystkich zalet, woda pozostaje żywiołem. Powodzie co roku powodują ogromne straty ekonomiczne i przyczyniają się do śmierci dziesiątków tysięcy ludzi.
Dziś coraz poważniejszymi zagrożeniami stają się deficyt wody i susze. W wyniku zmieniającego się klimatu przeobrażeniu ulegają zasoby wód podziemnych i powierzchniowych. Woda staje się cennym zasobem wymagającym ochrony. Wzrost liczby ludności świata, urbanizacja i antropopresja wpływają negatywnie na jakość wody oraz jej dostępność.
Woda ma znaczenie. Przez dekady wraz z rozwojem sieci wodociągowych i poprawiającym się dostępem do wody malała świadomość problemów związanych z tym zasobem. Dlatego tak ważnym działaniem jest Edukacja i Wiedza.
Co należy zrobić? Podstawą skutecznej ochrony zasobów wodnych są właściwe i skoordynowane działania adaptacyjne podejmowane na różnych szczeblach – od krajowych po regionalne. Muszą być one dostosowane do potrzeb danego miejsca – inne działania należy proponować w strefie klimatu umiarkowanego przejściowego, w którym znajduje się Polska, gdzie w dużej mierze możemy skupić się na budowie retencji, a inne w społeczeństwach północnoafrykańskich lub środkowej i południowo-wschodniej Azji. Niezwykłe istotne są również postawy i aktywności obywatelskie. To one są motorem zmian w skali globalnej. Działajmy! Oszczędzajmy wodę!
https://stopsuszy.imgw.pl/dekalog/
Światowy Dzień Wody 2023
Tegoroczne hasło Światowego Dnia Wody: „Przyspieszenie zmiany”, odnosi się do konieczności wzmożenia działań zmierzających do rozwiązania kryzysu w obszarze gospodarki wodno-ściekowej. W tym roku obchodom Światowego Dnia Wody towarzyszyła Konferencja wodna ONZ, stanowiąca miejsce debaty na rzecz wody w dobie narastającego globalnego kryzysu zasobów wodnych.
Polska 2050 – Szymona Hołowni wie jak uratować polskie rzeki
Skuteczna ochrona przed suszami i powodziami, wzmocnienie uprawnień Inspekcji Ochrony Środowiska i zwiększenie kar dla “trucicieli”, wprowadzenie nowoczesnego systemu monitorowania jakości wód oraz wzmocnienie bezpieczeństwa wodnego Polski. To niektóre z postulatów Polski 2050 Szymona Hołowni w zakresie gospodarowania wodami zaprezentowane w Światowy Dzień Wody podczas środowego briefingu prasowego nad brzegiem Wisły w Warszawie.
Polska Egiptem Europy? Takiego określenia używają aktywiści ekologiczni, zwracając uwagę na postępujący problem z dostępnością wody w Polsce.
Joanna Mucha, wiceprzewodnicząca Polski 2050 Szymona Hołowni zaznaczyła, że coraz więcej rolników ma problem z suszą.
“Susza pochłania coraz więcej zasobów, pieniędzy i pracy ludzkiej. Musimy się w związku z tym nauczyć zupełnie inaczej gospodarować wodą. Wiemy o tym, że to jest olbrzymi problem dla rolników, ale wiemy też o tym, że będzie grupa rolników, która na tym magazynowaniu wody może stracić i chcemy zadeklarować, że jeśli będziemy mieli szansę odpowiadać za politykę państwa w tym zakresie nikt z nich nie zostanie bez pomocy i bez rekompensaty ze strony państwa” – mówiła Joanna Mucha.
Posłanka Polski 2050 Szymona Hołowni podkreśliła, że polskie rzeki są dramatycznie zatrute.
“Postulaty Polski 2050 Szymona Hołowni dotyczą tego, żeby naszych rzek nie zatruwać, aby utrzymywać wodę w glebie poprzez system małej retencji i przestać w końcu betonować nasze rzeki, bo wybetonowana rzeka działa jak rynna, która zamiast zatrzymywać wodę w gruncie odprowadza ją do większego cieku wodnego. Zadaniem polityków, zadaniem jest prowadzenie polityki w taki sposób, żeby woda zostawała w gruncie”- mówiła Joanna Mucha.
“Ktoś nam ukradł wodę, a tym kim jesteśmy my sami. Polska jest na piątym miejscu od końca, jeśli chodzi o zasoby wody dysponowane na mieszkańca. Mamy niemal 150 000 km rzek z czego 80% jest zniszczonych, przekształconych i tamowanych na różne sposoby. Rzeka, która jest przekształcona przestaje pełnić swoje funkcje ekologiczne. Rzeka to jest to, co daje nam wodę do picia, czyli wodę do życia, więc gdy niszczymy rzeki, niszczymy samych siebie. 80% terenów podmokłych w Polsce zostało osuszonych. Przekopaliśmy dwa razy dłuższe rowy melioracyjne niż mamy wszystkich rzek, w efekcie osuszyliśmy miliony hektarów naszego terytorium z wody. Dane zbierane dla Komisji Europejskiej mówią, że niemal 99% wód powierzchniowych w Polsce jest w stanie niedobrym”– wyliczała Katarzyna Karpa-Świderek, rzeczniczka prasowa Polski 2050 Szymona Hołowni.
W ocenie Katarzyny Karpy-Świderek niezwykle istotne są czynniki klimatyczne.
“Klimat nie sprawia, że wody nie mamy, tylko ta woda inaczej do nas trafia. Opady są bardziej intensywne tzw. nawalne, więc woda bardzo szybko się pojawia w dużych ilościach i niestety nie zatrzymujemy jej w środowisku”- mówiła Katarzyna Karpa-Świderek.
Magdalena Dorożała, ekspertka ekologiczna Polski 2050 Szymona Hołowni przypomniała, że od katastrofy ekologicznej na Odrze minęło 250 dni.
“Cały czas nie wiemy, kto jest winny i nadal nie mamy konkretnego planu działania. Nie usłyszeliśmy, żeby rząd zaproponował co zostanie zrobione, żeby uniknąć takiej sytuacji w przyszłości. Jeżeli nic nie zrobimy za chwilę sytuacja powtórzy się z innymi rzekami. Woda to jest zasób bez którego bezpieczeństwa Polski nie można sobie wyobrazić ”– mówiła Magdalena Dorożała.
“Kwestia wody, tak jak kwestia edukacji czy ochrony zdrowia musi być uzgodniona ponadpartyjnie, musi być planowana w perspektywie pokolenia, a nie kadencji. Musimy to zrobić, aby po następnych 4 czy 8 latach poczuli się bezpiecznie. Dlatego, jeśli mamy w przyszłości planować koalicje, potrzebujemy w tych kwestiach wypracować konsensus. To bardzo ważne, bo bezpieczeństwo to dziś bardzo deficytowy towar” – mówił Szymon Hołownia.
Konkretne postulaty Polski 2050 Szymona Hołowni w zakresie gospodarowania wodami to:
- Skuteczna ochrona przed suszami i powodziami.
Objęcie ochroną mokradeł, bagien i torfowisk, postawienie na małą retencję.
- Stop nielegalnym zrzutom ścieków.
Wzmocnienie uprawnień Inspekcji Ochrony Środowiska i zwiększenie kar dla „trucicieli”.
- Rzeki dla ludzi, nie dla autostrad wodnych.
Koniec z zabetonowywaniem polskich rzek i przywrócenie ich do stanu naturalnego, w każdym miejscu, gdzie jest to możliwe.
- Katastrofa na Odrze nie może się powtórzyć.
Wprowadzenie nowoczesnego systemu monitorowania jakości wód i ostrzegania przed przekroczeniem norm.
- Wzmocnienie bezpieczeństwo wodnego Polski.
Zreformowanie Wód Polskich tak, aby Państwo sprawnie dbało o ich jakość.
