Jak wynika z najnowszego rankingu ILGA-Europe “Rainbow Map”, po raz kolejny, Polska okazała się najbardziej homofobicznym państwem Unii Europejskiej.
Na pierwszym miejscu rankingu znalazła się Malta, dalej Islandia, a podium zamyka Belgia. Ranking ponownie potwierdza, że polskie prawo nie chroni wystarczająco osób LGBT+ – potrzebujemy dobrego prawa zapewniającego bezpieczeństwo osobom LGBT+ i ich najbliższym.
– Polska kolejny raz na ostatnim miejscu w rankingu ILGA Europe pod względem równouprawnienia społeczności LGBT+ w Unii Europejskiej.
Ostatnie obrazki z mediów (w Polsce nie ma ich – red.) pokazują jak wiele jeszcze musi się zmienić, aby słowo nie było wykorzystywane do siania homofobii. Przed nami jeszcze wiele pracy, ale nie odpuszczamy nawet na krok. Równość nadejdzie, czy to się podoba konserwatywnym politykom, czy też nie – napisał na X Robert Biedroń.
O “Rainbow Map”
Ranking “Rainbow Map” publikowany jest od 2009 r. przez ILGA-Europe – parasolową organizację zrzeszającą organizacje działające na rzecz równouprawnienia osób LGBT+ w Europie. Ranking nie mierzy postaw społeczeństwa i poziomu akceptacji wobec osób LGBT+, ale jest oparty na twardej analizie krajowego prawodawstwa i praktyki stosowania prawa. Ranking obejmuje następujące kategorie:
- Równość i zakaz dyskryminacji
- Rodzina
- Przestępstwa z nienawiści i mowa nienawiści
- Uzgodnienie płci i integralność cielesna
- Integralność cielesna osób interpłciowych
- Wolności obywatelskie (tj. wolność zgromadzeń, zrzeszania się i ekspresji)
- Prawo do azylu.
“Rainbow Map” uwzględnia 49 krajów i jest konsultowany przez organizacje działające na rzecz równouprawnienia osób LGBT+ w Europie (Turcja czy Rosja to kraje azjatyckie – red.) – w Polsce tegoroczny ranking konsultowały Kampania Przeciw Homofobii (KPH) oraz Fundacja Trans-Fuzja. Co roku ranking publikowany jest w okolicach 17 maja, czyli IDAHOBIT – Międzynarodowego Dnia Przeciwko Homofobii, Bifobii i Transfobii.
Polska ponownie w ogonie Europy
Polska po raz kolejny zajęła ostatnie miejsce w Unii Europejskiej z wynikiem 18% – przed nami znalazły się takie kraje jak Rumunia (19%) i Bułgaria (23%). Polska znalazła się również w piątej dziesiątce państw europejskich (41. miejsce na 49) – mniej punktów od nas otrzymały następujące kraje: San Marino (15%), Monako (14%), Białoruś (11%), Armenia (9%), Turcja (5%), Azerbejdżan (2%) i Rosja (2%). W trzech kategoriach (na siedem): Rodzina, Przestępstwa z nienawiści i mowa nienawiści, Integralność cielesna osób interpłciowych, nasz kraj otrzymał 0 punktów. Jest to bardzo niepokojący wynik – Polskę stać na więcej, a jej miejsce jest wśród państw demokratycznych, chroniących prawa człowieka.
Polska, po raz kolejny, znalazła się na ostatnim miejscu wśród krajów członkowskich Unii Europejskiej. Znamiennym jest brak jakichkolwiek przyznanych punktów w kategorii „rodzina” i „przestępstwa z nienawiści i mowa nienawiści”. Oznacza to brak jakiejkolwiek ochrony tęczowych rodzin oraz osób, które doświadczają nienawiści fizycznej i psychicznej we własnych domach i przestrzeni publicznej – mówi Julia Kata z Fundacji Trans-Fuzja.
Jak mówi Katrin Hugendubel, Dyrektorka ds. rzecznictwa w ILGA-Europe: W całej Europie osoby LGBTI są celem mowy nienawiści i przemocy, a prawa człowieka są stale naruszane. Mimo to nadal widzimy, że zbyt wiele krajów w całym regionie zwleka z dalszymi działaniami w zakresie ochrony prawnej i nie odnawia swoich zobowiązań w ramach krajowych strategii i planów działania. Ten brak działań jest niebezpieczny, ponieważ bez odpowiedniego ustawodawstwa chroniącego mniejszości, w tym osoby LGBTI, nowo wybranym rządom zbyt łatwo będzie szybko podważyć prawa człowieka i demokrację.
Unia Europejska musi zwracać szczególną uwagę nie tylko na wzrost politycznej mowy nienawiści wobec osób LGBTI, ale także na nowe narzędzia ucisku, takie jak kryminalizacja przez Rosję całej części populacji kraju. Wysiłki zmierzające do podziału i odwrócenia uwagi od skonsolidowanych reżimów autorytarnych w dalszym ciągu przedostają się do innych krajów europejskich w czasie, gdy wybory mogą wepchnąć Europę w ręce przywódców, którzy chcą ukształtować radykalnie prawicową, antydemokratyczną Unię Europejską. Europa potrzebuje silniejszych przepisów i polityk, aby chronić osoby LGBTI. Bez tego nie można mówić o bezpieczeństwie, praworządności i demokracji – dodaje Chaber, Dyrektor wykonawczy w ILGA-Europe.
Jak wygląda sytuacja w innych krajach?
W tym roku, tak jak w poprzednim, na pierwszym miejscu rankingu znalazła się Malta (88%), na miejscu drugim Islandia (83%), natomiast podium zamyka Belgia (78%), która wskoczyła na to miejsce dzięki zakazaniu pseudo praktyk konwersyjnych. Największe skoki w punktach zaliczyły Niemcy, Islandia, Estonia, Liechtenstein i Grecja:
- Niemcy zakazały przestępstw z nienawiści ze względu na orientację seksualną, tożsamość płciową i cechy płciowe,
- Grecja i Estonia wprowadziły równość małżeńską i umożliwiły parom jednopłciowym adopcję dzieci,
- Grecja dodatkowo wzmocniła przepisy antydyskryminacyjne, żeby lepiej chronić osoby LGBT+,
- Liechtenstein umożliwił adopcję dzieci przez pary osób tej samej płci.
Rozwiązania prawne wprowadzane przez te kraje powinny być inspiracją dla Polski – liczymy, że już w przyszłym roku, to Polska będzie wymieniana wśród państw, które zrobiły istotny skok w rankingu. Mamy nadzieję, że np. dzięki wprowadzeniu nowelizacji Kodeksu karnego w zakresie przeciwdziałania przestępstwom z nienawiści i mowie nienawiści, Polska powtórzy za rok awans Niemiec.
Mamy nadzieję, że to ostatni rok Polski na tak niskim miejscu. Ostatnie badania opinii publicznej pokazują, że polskie społeczeństwo jest gotowe na wprowadzenie korzystnych dla społeczności LGBT+ zmian. Ochrona przed przestępstwami z nienawiści i mową nienawiści, związki partnerskie wraz z zabezpieczeniem sytuacji prawnej dzieci wychowujących się w tęczowych rodzinach, to tylko niektóre z obszarów wymagających zmian prawnych, tak żeby Polska była domem bezpiecznym dla wszystkich – komentuje ranking Annamaria Linczowska z KPH.
Zapoznaj się z tegoroczną edycją “Rainbow Map”
Członkostwo w Unii Europejskiej zobowiązuje
W czasie poprzedzającym wybory do Parlamentu Europejskiego przypominamy, że Unia Europejska to przede wszystkim wartości, takie jak równość, niedyskryminacja, poszanowanie praw człowieka. Polska już od 20 lat jest państwem członkowskim Unii Europejskiej – dlatego też najwyższy czas, aby polskie prawo gwarantowało poszanowanie tych wartości i chroniło prawa osób LGBT+. Posłom i posłankom koalicji rządzącej przypominamy o tym, że swoje mandaty otrzymali dzięki głosom osób, które opowiedziały się za pewną wizją Polski – demokratycznej i bezpiecznej dla wszystkich. Dlatego tym bardziej apelujemy o niezwłoczne wprowadzenie niezbędnych zmian prawnych, tak żeby społeczność LGBT+ była w Polsce bezpieczna.
Tęczowa mapa 2024. Oto główne wnioski z edycji tęczowej mapy z 2024 r
Podczas gdy autorytarni przywódcy w całej Europie w dalszym ciągu wykorzystują kozła ofiarne osób LGBTI do dzielenia i mobilizowania swoich elektoratów, inni – odwrotnie – wykazują zdecydowaną wolę polityczną, aby wywiązać się z zobowiązań na rzecz propagowania i ochrony praw człowieka osób LGBTI.
Malta znajduje się na szczycie rankingu od 9 lat. Z 83 punktami Islandia wskoczyła na drugie miejsce, awansując o trzy miejsca, w wyniku nowego prawodawstwa zakazującego praktyk konwersji i zapewniającego, że opieka zdrowotna dla osób transspecyficznych opiera się na depatologizacji. Belgia również zakazała praktyk konwersji i obecnie zajmuje trzecie miejsce w rankingu z wynikiem 78.
Trzy kraje na drugim końcu skali Tęczowej Mapy to Rosja (2%), Azerbejdżan (2%) i Turcja (5%). Rosja straciła 7 punktów i spadła o trzy miejsca z powodu ustawodawstwa federalnego zakazującego prawnego uznawania płci i opieki zdrowotnej dla osób trans.
Polska nadal znajduje się na końcu unijnego rankingu z 18% punktów (jest ósma od końca w rankingu), przed nią plasuje się Rumunia (19%) i Bułgaria (23%).
WIĘCEJ o wynikach globalnych!
Więcej informacji
- Praktyki konwersji są zakazane tylko w 10 krajach.
- 6 to liczba krajów, w których osoby LGBTI nie są objęte żadną ochroną przed dyskryminacją.
Belgia, Bośnia i Hercegowina, Dania, Islandia, Czarnogóra i Hiszpania to jedyne kraje, które w swoim ustawodawstwie antydyskryminacyjnym w pełni uwzględniły SOGIESC. - Przestępstwa z nienawiści i mowa nienawiści ze względu na orientację seksualną, tożsamość płciową i cechy płciowe są zabronione w Belgii, Danii, Islandii, Malcie oraz w niektórych regionach Hiszpanii i Wielkiej Brytanii.
- Równość małżeńska dla par tej samej płci jest dostępna tylko w 21 krajach.
- 18 to liczba krajów, w których nie ma żadnej ochrony prawnej związków osób tej samej płci.
- Transrodzicielstwo jest w pełni uznawane jedynie w 6 krajach.
Jedynie Niemcy, Grecja, Islandia, Malta, Portugalia i Hiszpania zakazują niepotrzebnych interwencji chirurgicznych lub medycznych u dzieci interpłciowych. - W 10 krajach nadal nie ma żadnej procedury prawnej ani administracyjnej dotyczącej prawnego uznania płci.
Ponadto w Bułgarii, na Węgrzech i w Rosji obowiązują przepisy całkowicie uniemożliwiające prawne uznanie płci. - Tylko w 11 krajach osoby transpłciowe mogą uzyskać prawne uznanie płci na podstawie samostanowienia.
- Wolność zgromadzeń i zrzeszania się społeczności LGBTI jest ograniczona lub atakowana w co najmniej 13 krajach.
- Orientacja seksualna i tożsamość płciowa to kryteria kwalifikujące do ubiegania się o azyl w 27 krajach. Osoby interseksualne ubiegające się o azyl są chronione prawem tylko w 6 krajach.
Równość i niedyskryminacja
Belgia, Cypr, Islandia, Norwegia i Portugalia zakazały w tym roku praktyk konwersji. Grecja zmieniła swoje ustawodawstwo antydyskryminacyjne, aby wypełnić luki i w pełni chronić podstawy SOGIESC we wszystkich obszarach życia.
Rządy Francji, Malty, Szkocji i Walii uruchomiły nowe plany działania zobowiązujące się do równości osób LGBTI. Estonia, Finlandia, Niemcy, Liechtenstein, Holandia, Słowenia i Szwajcaria zniosły ograniczenia w zakresie oddawania krwi dla osób LGBTI.
(własne, KPH)
