Rok 2025 to rok deregulacji w polskiej gospodarce: 125 przyjętych zmian, 90 zmian w realizacji i 63 rządowe projekty zmian.
A to dopiero początek zmian. Rząd nie zamierza zwalniać tempa. Deregulacja zdaniem premiera Donalda Tuska „może być kolejnym silnikiem wzrostu, w tym wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki”. Prezes Rady Ministrów wspólnie z przedstawicielami rządu oraz strony społecznej na czele z Rafałem Brzoską podsumowali efekty prac deregulacyjnych podczas konferencji #Deregulacja.
Znosimy bariery, ułatwiamy życie”. Zasada domniemania niewinności podatnika, dłuższe vacatio legis dla zmian w przepisach podatkowych, nowe funkcjonalności w aplikacji mObywatel, zniesienie obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę w przypadku małych budowli czy szybka wypłata zasiłku pogrzebowego – to tylko niektóre z wielu przykładów deregulacyjnych ułatwień dla przedsiębiorców i obywateli.
Gruntowna zmiana filozofii
Dziś statystyki pokazujące sytuację gospodarczą Polski i jej pozycję na tle innych krajów są bardzo pozytywne. Premier Donald Tusk przypomniał, że już w tym roku Polska znajdzie się na 20. miejscu w kategorii wielkości gospodarek, wyprzedzając tym samym Szwajcarię.
Pamiętacie słynne słowa Lecha Wałęsy o drugiej Japonii. (…) Jeśli pomyślimy, że siła nabywcza Polaka jest dzisiaj większa od siły nabywczej Japończyka, to marzenie o drugiej Japonii, takie nierealistyczne i budzące więcej wówczas szyderstw niż wiary w polskie możliwości, dzisiaj okazało się możliwe
– powiedział Donald Tusk w swoim wystąpieniu na Giełdzie Papierów Wartościowych.
Przed polską gospodarką stoi jednak wiele wyzwań. Zdaniem Premiera wyczerpują się dotychczasowe, stosunkowo łatwe źródła wzrostu – w tym bazowanie na niskich kosztach pracy i wysokim zaangażowaniu pracowników. Zaznaczył, że dalszy rozwój wymaga znacznie większego wysiłku oraz zupełnie nowego podejścia.
Każda następna pozycja będzie wymagała nieporównywalnie większego i innego typu wysiłku, i takie zadania, takie cele jak: innowacja, inteligentna gospodarka, deregulacja muszą stać się nie tylko rewolucyjnym pomysłem (tak jak było to kilka miesięcy temu, kiedy wspólnie postanowiliśmy rozpocząć ten wielki proces deregulacji), ale muszą być gruntowną zmianą filozofii
– przekonywał Donald Tusk.
Te pozytywne zmiany dzieją się już teraz. Giełda Papierów Wartościowych, w której siedzibie odbywała się konferencja, to przykład realnego sukcesu Polski. GPW jest dziś jedną z najlepiej funkcjonujących na świecie.
Z wielką satysfakcją mogę dzisiaj powiedzieć, że jeśli polska giełda jest absolutnie w top 3 na świecie, to jest to ilustracja sukcesu tych wszystkich, którzy uwierzyli, że gospodarka może być równocześnie autonomiczna i równocześnie zrepolonizowana, jeśli chodzi o precyzyjne wyznaczanie narodowych interesów – to nam się udało
– powiedział Premier D. Tusk.
Szczególne znaczenie mają również osiągnięcia spółek Skarbu Państwa, których łączna wartość wzrosła o ponad 100 miliardów złotych. Szef rządu wskazał na pozytywne zmiany w dużych spółkach energetycznych, takich jak Tauron czy PGE, na tle wieloletnich negatywnych ocen dotyczących kondycji firm państwowych. Istotnym czynnikiem tego przełomu był znaczący wzrost zaufania pomiędzy zarządzającymi tymi spółkami a władzą polityczną. Ograniczenie udziału osób nominowanych z klucza partyjnego w bezpośrednim zarządzaniu gospodarką i zwiększenie roli specjalistów było kluczowym elementem sukcesu.
Jedno prawo wchodzi, inne wychodzi – nowa era legislacji
Deregulacja to jeden z filarów planu gospodarczego „Polska. Rok Przełomu”, który został zaprezentowany przez Premiera Donalda Tuska 10 lutego 2025 r. w siedzibie Giełdy Papierów Wartościowych. To wtedy szef rządu zaproponował współpracę Rafałowi Brzosce przy uproszczeniu przepisów prawa, przede wszystkim w obszarze regulacji gospodarczych.
Wtedy też mówiliśmy z pełnym przekonaniem, że rok 2025 może być rokiem przełomu – ze względu na nasze wspólne zobowiązanie i później bardzo ciężką pracę zespołu społecznego, zorganizowanego przez pana Rafała Brzoskę i całego rządu, a także komisji sejmowych, później całego parlamentu, a w konsekwencji także Prezydenta”
– mówił Tusk.
5 marca 2025 r. rozpoczął działalność Rządowy Zespół ds. Deregulacji pod przewodnictwem Ministra Macieja Berka, który wspólnie ze stroną społeczną – inicjatywą #SprawdzaMY – pracowali nad przeprowadzeniem największej zmiany ustrojowej od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej.
[Obywatele] odpowiedzieli bardzo pozytywnie, z pozytywną energią i powiedzieli dość. Dość biurokracji. Uznali, że biurokracja to dodatkowy podatek, który wszyscy płacimy. Uznali, że państwo w swojej potrzebie regulowania trochę wymuszonej przez Unię Europejską, trochę nadbudowanej przez nas samych, doszło do momentu, w którym rzeczywiście obywatele powiedzieli dość. Ale nie tylko kontestując to, co im się nie podoba, ale zaczęli w sposób zupełnie naturalny proponować zmiany. I myślę, że ten obywatelski ruch wytworzył swego rodzaju partnership. Takie partnerstwo i oczekiwanie partnerstwa
– powiedział Rafał Brzoska.
Strona społeczna w ścisłej współpracy z urzędnikami państwowymi i ministrami, którzy podjęli ważne zobowiązanie, i intensywnie pracowali nad tym, by deregulacja mogła być skutecznie zrealizowana.
Najpierw to był ten dialog – wielki, właściwie ruch społeczny. (…) To jest rzecz zupełnie niebywała w ciągu ostatnich lat – wzbudzić tak olbrzymi pozytywny entuzjazm po stronie społecznej, zaangażowanie wynikające z chęci zmiany państwa, poprawienia tego państwa
– mówił Minister Maciej Berek, Przewodniczący Rządowego Zespołu ds. Deregulacji.
Dialog społeczny nie ograniczał się tylko do początkowego etapu – był on obecny przez cały proces deregulacyjny. Wielokrotnie szukano alternatywnych rozwiązań, co zaowocowało skierowaniem przez rząd do Sejmu propozycji zmian w 214 ustawach, które zostały ujęte w 63 większych pakietach. Spośród 331 propozycji strony społecznej, 125 zostało zrealizowanych.
SprawdzaMY reprezentuje społeczeństwo, reprezentuje biznes. Naszą jedyną wartością jest, że Polska była silna gospodarczo. Chcieliśmy mieć inicjatywę, która jest ponad taką normalną definicją podziałów politycznych
– mówił Adam Malinowski, koordynator projektu SprawdzamMY.
Deregulacja znajduje już swoje odzwierciedlenie w obowiązującym prawie. To nie tylko hasło – to proces, który ma realnie ograniczać zbędne obciążenia i tworzyć przejrzyste, efektywne otoczenie prawne.
Do tej zmiany myślenia w kwestiach regulacyjnych Premier Donald Tusk namawia również swoich europejskich sojuszników. Deregulacyjny impet rozpoczął się już w czasie prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej i będzie kontynuowany.
Deregulacyjna rewolucja w cyfryzacji
Deregulacja to także rewolucja cyfryzacyjna. Sterty dokumentów – symbol biurokracji i regulacji, które przez lata paraliżowały rozwój przedsiębiorczości i utrudniały życie obywatelom – dzięki deregulacji zostają zastąpione teczką i smartfonem.
Tak naprawdę deregulacja to też uproszczenie wszystkich możliwych procedur, które dotykają obywatela i przedsiębiorstwa każdego dnia. I żeby skończyć z tymi tonami papieru, tymi codziennymi potwierdzeniami jakiś spraw, które można spokojnie sprawdzić w cyberprzestrzeni i za co powinno być coraz bardziej odpowiedzialne państwo
– powiedział premier Donald Tusk.
To był nowy impuls dla nas do tego, żeby pewne rzeczy przyspieszyć i bardziej zintegrować. Tak, żeby cyfryzacja ułatwiała życie, obniżyła koszty i uczyniła świat bardziej przyjaznym.
Przykładem działań w ramach cyfryzacyjnej rewolucji jest rozbudowa funkcjonalności aplikacji mObywatel, która ma już ponad 16 milionów użytkowników. Dodane do niej zostaną nowe funkcje: wirtualny asystent AI, powszechne mLegitymacje studenckie i uczniowskie, mStłuczka, która umożliwi kierowcom szybkie zgłaszanie kolizji drogowych do ubezpieczycieli czy mEmerytura, czyli możliwość sprawdzenia online przez każdego ubezpieczonego stanu swoich składek i prognozowaną emeryturę.
Przykłady wprowadzonych ułatwień wynikających z deregulacji
- Wprowadzamy zasadę domniemania niewinności podatnika i kończymy z karaniem księgowych za niecelowe błędy.
- Vacatio legis dla zmian w przepisach podatkowych wydłużamy do sześciu miesięcy, co pozwoli firmom i instytucjom lepiej przygotować się do nowych obowiązków.
- Wprowadzamy zasadę milczącej zgody – brak odpowiedzi ze strony urzędu w określonym terminie jest równoznaczny z pozytywnym rozpatrzeniem sprawy. To rewolucja, która przyspiesza obieg spraw, oszczędza czas i zmusza administrację do większej odpowiedzialności za przewlekłość procedur.
- Maksymalny czas kontroli mikroprzedsiębiorstw zostanie skrócony o połowę – z 12 do 6 dni.
- Zmieniamy godziny pracy urzędów – przynajmniej jeden raz w tygodniu będą czynne w godzinach od 8:00 do 18:00.
- Trwałe niepełnosprawności nie będą już wymagały ponawiania orzeczeń, a te wydane na czas określony będą ważne przynajmniej co najmniej 7 lat.
- Zasiłek pogrzebowy – jego wypłata będzie teraz automatyczna i szybka. Tylko w wyjątkowych sytuacjach będzie potrzebna decyzja ZUS.
- Znosimy obowiązek uzyskiwania pozwolenia na budowę w przypadku małych budowli, takich jak: oczka wodne, szatnie sportowe, tarasy czy stacje ładowania aut elektrycznych.
