– Na szczycie NATO w Wilnie omawiane będą wszystkie istotne kwestie z punktu widzenia naszego bezpieczeństwa, m.in. sprawa wzmocnienia wschodniej flanki Sojuszu.
Chcemy też, aby Ukraina otrzymała klarowną perspektywę wstąpienia do NATO – powiedział prezydent Andrzej Duda przed wylotem na szczyt.
Wśród ważnych kwestii, które zgodnie z oczekiwaniem Polski mają zostać poruszone w przez przywódców, prezydent wymienił m.in. wzmocnienie obecności NATO na wschodniej flance Sojuszu i przekształcenie batalionowych grup bojowych w brygadowe.
– Gdyby doszło do zagrożenia ze strony Rosji, każde państwo natowskie ma zadanie wskazać konkretne jednostki, które wtedy będą relokowane. W sumie ma to być 300 tys. żołnierzy, którzy zasilą wschodnią flankę, gdyby doszło do ataku – wyjaśnił Andrzej Duda.
Ponadto poinformował, że w Wilnie będzie podnoszona także kwestia rozbudowy rurociągów natowskich. – One kończą się w RFN, to są pozostałości tego, co zbudowano w okresie zimnej wojny. Chcielibyśmy, by – po ponad 20 latach naszej obecności w NATO – Sojusz podjął wreszcie decyzję, że sfinansuje ich rozbudowę tak, aby sięgnęły tutaj, na wschodnią flankę NATO – mówił prezydent.
Pośród priorytetów, z jakimi polska delegacja udaje się na szczyt do Wilna, Andrzej Duda wymienił również sprawę akcesji Ukrainy do Sojuszu. – Jesteśmy gorącym orędownikiem przyjęcia Ukrainy do Sojuszu Północnoatlantyckiego, choć doskonale rozumiemy uwarunkowania, które są w tej chwili. Chcemy, aby Ukraina otrzymała jak najwięcej gwarancji, a przede wszystkim by otrzymała klarowną perspektywę wstąpienia do NATO – powiedział prezydent i podkreślił, że „Ukraina potrzebuje jasnego sygnału proceduralnego, że rzeczywiście zaczyna się do NATO zbliżać”.
Prezydent wskazał także potrzebę podjęcia na forum w Wilnie kwestii nowych zagrożeń płynących z Białorusi. Jak wyjaśnił, chodzi o zapowiedzi relokacji rosyjskiej taktycznej broni nuklearnej na Białoruś oraz przeniesienia tam najemników Grupy Wagnera. Andrzej Duda ocenił, że „to jest ewidentna zmiana architektury bezpieczeństwa w naszej części Europy”.
Prezydent przypomniał również, że na Litwę został wysłany polski kontyngent, który będzie wzmacniał bezpieczeństwo szczytu.
W ostatnich miesiącach, w ramach przygotowań do wileńskiego Szczytu NATO, prezydent odbył szereg konsultacji sojuszniczych w celu przedstawiania polskiej perspektywy na najważniejsze wyzwania natury bezpieczeństwa.
W tym celu w lutym w Brukseli rozmawiał z Sekretarzem Generalnym NATO Jensem Stoltenbergiem, następnie z prezydent Słowacji Zuzaną Čaputovą i prezydentem Litwy Gitanasem Nausėdą. W Londynie Andrzej Duda spotkał się z premierem Wielkiej Brytanii Rishim Sunakiem, dzień później w Monachium z prezydentem–elektem Czech Petrem Pavlem i premierem Norwegii Jonasem Gahrem Størem, a także, w ramach Trójkąta Weimarskiego, z Kanclerzem Federalnym RFN Olafem Scholzem oraz prezydentem Republiki Francuskiej Emmanuelem Macronem. Kolejne spotkanie w tym formacie odbyło się w czerwcu w Paryżu.
W Warszawie Andrzej Duda gościł prezydenta USA Joe Bidena, który złożył w Polsce wizytę oficjalną, a także Sekretarza Generalnego NATO i przywódców państw B9 zgromadzonych na nadzwyczajnym szczycie przywódców państw wschodniej flanki Sojuszu.
W kwietniu Andrzej Duda rozmawiał z goszczącym w Polsce prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Kolejne rozmowy z ukraińskim przywódcą miały miejsce m.in. w czerwcu – telefonicznie oraz w ramach Trójkąta Lubelskiego w Kijowie, a także w lipcu, na kilka dni przed wileńskim szczytem.
W Reykjaviku prezydent wziął udział w Szczycie Głów Państw i Szefów Rządów Rady Europy, na marginesie którego odbył szereg rozmów bilateralnych, m.in. z prezydentami Finlandii, Islandii i Słowenii oraz premier Danii. W Bratysławie, na początku czerwca, Andrzej Duda wziął udział w Szczycie Państw Bukaresztańskiej Dziewiątki, a w Hadze odbył konsultacje z premierem Królestwa Niderlandów Markiem Rutte, SG NATO Jensem Stoltenbergiem, prezydentem Litwy Gitanasem Nausėdą, prezydentem Rumunii Klausem Iohannisem, premierem Norwegii Jonasem Gahr Støre, premierem Belgii Alexandrem De Croo i premierem Albanii Edim Ramą.
Ostatnie ustalenia związane z bezpieczeństwem regionu Andrzej Duda omówił także z prezydentem Litwy Gitanasem Nausėdą podczas wizyty w Wilnie w tygodniu poprzedzającym Szczyt NATO. Jednym z efektów rozmów był wspólny list prezydentów Polski, Litwy i Łotwy do Szefów Państw i Rządów oraz Sekretarza Generalnego NATO.
