Bezprecedensowe tempo prac na rzecz wzmacniania obronności i konkurencyjności Europy – taką ocenę można wystawić polskiej prezydencji w dniu ostatniego w tym półroczu posiedzenia Rady Europejskiej.
Tuż po zakończeniu szczytu w Brukseli premier Donald Tusk przypomniał największe sukcesy polskiej prezydencji, czyli m.in. program pożyczek na obronność SAFE czy dyrektywy Omnibus o charakterze deregulacyjnym. Posiedzenie Rady Europejskiej, które zakończyło się w czwartek w nocy, poświęcone było właśnie tematom bezpieczeństwa, obronności i konkurencyjności, a także sytuacji w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie.
Słowa uznania dla polskiej prezydencji
Ostatnie posiedzenie Rady Europejskiej podczas półrocznej prezydencji Polski przeszło do historii. Premier Donald Tusk wraz z Przewodniczącym Rady Europejskiej António Costą i Przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen zrelacjonowali podczas konferencji prasowej przebieg rozmów i przedstawili najważniejsze konkluzje szczytu. Szef polskiego rządu krótko podsumował także sukcesy polskiego przewodnictwa w Unii Europejskiej.
Polska przejęła prezydencję w czasie wyjątkowo trudnym, a mimo to postanowiliśmy wspólnie z naszymi partnerami, że te sześć miesięcy polskiej prezydencji będą znakiem poważnego przełomu i przebudzenia Europy. I nie przesadzę, kiedy powiem, że Europa się przebudziła. (…) Unia Europejska staje się świadomym globalnym graczem w czasach wojen, niepokoju, konfliktów handlowych, wojny tuż koło naszej granicy
– mówił Prezes Rady Ministrów po zakończeniu posiedzenia Rady Europejskiej w Brukseli.
Hasło polskiej prezydencji „Bezpieczeństwo, Europo!” miało zmotywować Europę do odważnych decyzji i zmian na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa naszego kontynentu – i to się udało! Zyskało to uznanie europejskich liderów.
Nad tym właśnie Państwo działaliście poprzez opracowanie strategicznych dokumentów, instrumentów i europejskiego programu obronności, a także dwóch pakietów sankcji przeciw Rosji. Wdrożyliście plany dotyczące także konkurencyjności i deregulacji. Za to wszystko bardzo dziękuję
– zwrócił się do polskiego premiera António Costa.
Słowa uznania dla Polski za sześć miesięcy wytężonej pracy przekazała podczas konferencji prasowej również Przewodnicząca Komisji Europejskiej.
To była prezydencja pełna wyzwań, z którymi się państwo z powodzeniem zmierzyliście. (…) Przyspieszone zostały prace nad przepisami zwiększającymi bezpieczeństwo, a także uruchomiony został europejski program przemysłowy, dzięki którym to działaniom Europa będzie bezpieczniejsza i spokojniejsza. To była bardzo skuteczna prezydencja, kKtóra dała podwaliny pod kolejną prezydencję – prezydencję Danii
– stwierdziła Ursula von der Leyen.
Wizyta Premiera Donalda Tuska w Brukseli wieńczy półroczną prezydencję Polski w Radzie UE, która rozpoczęła się 1 stycznia tego roku. Było to drugie w historii przewodnictwo Polski w Unii Europejskiej. Podczas tych 6 miesięcy wspieraliśmy działania wzmacniające europejskie bezpieczeństwo we wszystkich jego wymiarach: zewnętrznym, wewnętrznym, informacyjnym, ekonomicznym, energetycznym, żywnościowym i zdrowotnym.
Przewodnictwo w Radzie UE ma charakter rotacyjny – polska prezydencja zakończy się 30 czerwca, a 1 lipca dnia rozpocznie się prezydencja Dani.
„Bezpieczeństwo, Europo!” – odpowiedź na trudne czasy
Dzięki staraniom Polski Europa rzeczywiście wzięła na siebie odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo. Do największych sukcesów polskiej prezydencji należy zaliczyć to, że przekonaliśmy Unię Europejską do przeznaczenia znacznych środków na obronność.
Najważniejszą inicjatywą w tym obszarze jest przyjęcie SAFE – unijnego programu pożyczkowego o wartości 150 mld euro, który wesprze rozwój przemysłu zbrojeniowego w krajach UE. Polska będzie jednym z największych beneficjentów tego programu.
To jest pierwszy raz, kiedy Europa zdecydowała się uruchomić wielkie środki na rzecz swojej obrony. (…) Te 150 mld na europejską obronność, łatwo dostępnych, nisko oprocentowanych kredytów – to przecież dopiero początek. Ruszył też europejski program przemysłu obronnego – EDIP. To też było trudne. Wydawało się, że będziemy się dłużej kłócić na ten temat, kto będzie mógł z tego korzystać, na jakich zasadach. A jednak uzyskaliśmy tutaj porozumienie
– przypominał premier Donald Tusk.
Polska zasługa to także przełom w podejściu Unii Europejskiej do ochrony wschodniej granicy oraz w stosunku wobec nielegalnej migracji. Staliśmy się liderem w zakresie walki z instrumentalizacją migracji i nadużywaniem systemu azylowego.
Zmieniło się także myślenie o migracji. To nie było bezpośrednie zadanie polskiej prezydencji, ale dokładnie w czasie naszej prezydencji proponowaliśmy twarde i zdroworozsądkowe rozwiązania, a więc przede wszystkim nastawienie się na ochronę granic zewnętrznych Unii Europejskiej. (…) Czekają nas jeszcze trudne miesiące i będziemy się naprawdę twardo spierać i kłócić o to, aby wszyscy w Europie zrozumieli, że jedyną metodą ograniczenia do minimum nielegalnej imigracji jest skuteczna ochrona granicy zewnętrznej ze wszystkimi dostępnymi nam środkami i z koniecznymi zmianami prawnymi
– zapowiedział Prezes Rady Ministrów.
Inne ważne osiągnięcia polskiej prezydencji, które stanowią odpowiedź na obecne realia geopolityczne, to m.in. plan ReArm Europe, który określa środki prawne i finansowe wspierające inwestycje obronne państw członkowskich, zaostrzenie sankcji na Rosję czy plan odchodzenia UE od rosyjskich paliw kopalnych.
W minionych miesiącach udało się również zintensyfikować współpracę państw bałtyckich – zapadły konkretne decyzje, które mają ograniczyć ryzyko związane z tzw. flotą cieni.
To jest nie tylko zagrożenie dla naszej infrastruktury na Bałtyku, ale to może być także gigantyczne zagrożenie środowiskowe, ponieważ ta flota cieni to często są tankowce, statki, które do niczego się nie nadają tak naprawdę i stanowią wielkie zagrożenie dla środowiska naturalnego
– wyjaśniał Tusk.
Zabiegi Polski dotyczące zwiększania bezpieczeństwa Europy doskonale wpisują się w zmiany, które następują w ramach NATO. W środę podczas szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego w Hadze podjęto bowiem decyzję o podniesieniu poziom wydatków na obronność do 5 proc. PKB do 2035 r. Polska zbliża się do tego poziomu już teraz.
to poziom, do którego Polska już teraz się zbliża.
Dzisiaj w czasie naszej debaty chyba dość przekonująco tłumaczyłem naszym koleżankom i kolegom, którzy obawiali się, że te 5 proc. na obronę to jest coś bardzo trudnego albo wręcz niemożliwego do osiągnięcia, że to jest możliwe. To jest trudne, ale to jest możliwe i to jest potrzebne
– przekonywał szef polskiego rządu.
W ramach tej kwoty przynajmniej 3,5 proc. PKB ma być przeznaczane na twarde zdolności obronne, a pozostałe 1,5 proc. na szeroko pojęte bezpieczeństwo – np. infrastrukturę militarną czy cyberbezpieczeństwo.
Konkurencyjność – drugi priorytet polskiej prezydencji
Polska prezydencja stawiała nie tylko na obronność – jednym z najważniejszych kierunków działań było również wzmacnianie konkurencyjności Europy. Służyć temu miały zmiany deregulacyjne i upraszczające przepisy.
To też ma taki polski znak jakości, bo w tym samym czasie w Polsce podjęliśmy gigantyczny wysiłek bardzo masywnej akcji deregulacyjnej, bezprecedensowej w historii – być może w ogóle krajów członków Unii Europejskiej. (…) Chcieliśmy, aby ten impet Polski był także zauważalny i żeby miał wpływ na to, co dzieje się w Unii Europejskiej
– powiedział Prezes Rady Ministrów.
Efektem prac deregulacyjnych na poziomie europejskim jest przyjęcie dyrektyw Omnibus, których celem jest uproszczenie przepisów i zmniejszenie unijnej biurokracji.
Europa wciąż wspiera Ukrainę
Jednym z tematów, o których rozmawiali europejscy liderzy podczas posiedzenia Rady Europejskiej, była kwestia wsparcia dla Ukrainy i stosunku do Rosji.
Co do Ukrainy – wiadomo, polskie stanowisko było zawsze tutaj jasne. Dzisiaj z wielką satysfakcją przyjąłem też tę kolejną decyzję o przedłużeniu sankcji. (…) Mamy jeszcze przed sobą decyzję o 18. pakiecie dodatkowych sankcji
– przekazał premier Donald Tusk.
Na zaproszenie Sekretarza Generalnego NATO Prezes Rady Ministrów wziął w środę udział w spotkaniu szefów rządów 5 największych państw europejskich, tzw. grupy przyjaciół Ukrainy, do której należą Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy i Polska. W Brukseli szef polskiego rządu przekazał wniosek z rozmowy z obecnym na spotkaniu Prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim – coraz bardziej prawdopodobna jest solidarność Europy i Stanów Zjednoczonych w kwestii polityki wobec Rosji i wsparcia dla Kijowa.
