Prezes Rady Ministrów Donald Tusk powierzył obowiązki Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego Prokuratorowi Prokuratury Krajowej Jackowi Bilewiczowi.
Prokurator Prokuratury Krajowej Jacek Bilewicz urodził się 10.08.1970 roku w Tomaszowie Lubelskim. To prokurator z ponad 25-letnim doświadczeniem. Pracował na najwyższych szczeblach prokuratury, pokonując przez lata, z sukcesami, pełną ścieżkę awansu. Został doceniony także przez międzynarodowe organizacje, m.in. przez Europejską Sieć Sądową (EJN), która powierzyła mu funkcję Krajowego Korespondenta ESS. Przez lata związany z prokuratorskim stowarzyszeniem „Lex Super Omnia”, gdzie w ostatnim czasie pełnił też funkcję członka zarządu. W 2016 roku został zdegradowany – przez Zbigniewa Ziobrę, ówczesnego Prokuratora Generalnego. Trafił wtedy o dwa szczeble niżej w strukturze prokuratury – do Prokuratury Okręgowej Warszawa-Praga w Warszawie. Pełnił tam obowiązki do 12.01.2024 roku, kiedy został powołany – na wniosek Dariusza Barskiego, ówczesnego Prokuratora Krajowego – na stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej. Tego dnia Premier Donald Tusk powierzył mu też obowiązki Prokuratora Krajowego.
Prokurator Prokuratury Krajowej Jacek Bilewicz jest absolwentem prawa na Wydziale Prawa i Administracji UMCS w Rzeszowie. Dyplom uzyskał w 1994 roku. Dwa lata później zdał egzamin prokuratorski. Przez kolejne dwa lata był asesorem Prokuratury Rejonowej w Opolu, w Dziale Śledczym. W 1998 roku już jako prokurator Prokuratury Rejonowej w Opolu został delegowany do Wydziału V Śledczego Prokuratury Okręgowej w Opolu, a następnie do Wydziału VI ds. Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Okręgowej w Opolu. W 2001 roku został powołany na stanowisko służbowe prokuratora Prokuratury Okręgowej w Opolu. Od marca 2003 roku do października 2006 roku był na delegacji do Departamentu ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej. Od 2006 roku był prokuratorem Prokuratury Apelacyjnej we Wrocławiu, w marcu 2008 roku został delegowany do Prokuratury Krajowej. 1 kwietnia został powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Generalnej. Od listopada 2013 r. do marca 2016 r. pełnił również funkcję Krajowego Korespondenta Europejskiej Sieci Sądowej (EJN). 9 marca 2016 roku został zdegradowany – przez Zbigniewa Ziobrę, ówczesnego Prokuratora Generalnego. Trafił wtedy – o dwa szczeble niżej w strukturze prokuratury – do Prokuratury Okręgowej Warszawa-Praga w Warszawie. Adam Bodnar – po objęciu stanowiska Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego – powołał prokuratora Jacka Bilewicza do Zespołu Radców w Biurze Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego.
Informacja o uznaniu przywrócenia prokuratora Dariusza Barskiego do służby czynnej za akt dokonany z naruszeniem przepisów
12 stycznia 2024 roku Prokurator Generalny Adam Bodnar w czasie spotkania z Prokuratorem Krajowym Dariuszem Barskim wręczył mu dokument stwierdzający, że przywrócenie go do służby czynnej z 16 lutego 2022 przez poprzedniego Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro, zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów i nie wywołało skutków prawnych. Zastosowano bowiem przepis ustawy, który już nie obowiązywał.
„W efekcie od dnia przekazania powyższego stanowiska Prokuratora Generalnego, a więc od 12 stycznia 2024 roku Dariusz Barski pozostaje w stanie spoczynku, co powoduje niemożność sprawowania przez niego funkcji Prokuratora Krajowego.
Począwszy od 15 stycznia 2024 roku Prokurator Generalny Adam Bodnar będzie urzędował w siedzibie Prokuratury Krajowej. W ramach realizowanych jako Prokurator Generalny zadań będzie dbał i czuwał nad sprawnym i prawidłowym funkcjonowaniem Prokuratury Krajowej. Ponadto będzie monitorował proces przystępowania Polski do Prokuratury Europejskiej.
Jaka jest różnica między stanem służby czynnej a stanem spoczynku?
Wg obowiązującego prawa prokuratorzy mogą znajdować się w dwóch stanach służby – służbie czynnej lub w stanie spoczynku. Prokurator w służbie czynnej może być powoływany na wszelkie odpowiednie funkcje, zobowiązany jest do aktywnego świadczenia w ramach wykonywanych zadań, w zamian otrzymuje 100% uposażenia oraz katalog dodatków przewidzianych przepisami powszechnie obowiązującymi. Natomiast prokurator w stanie spoczynku nie wykonuje już żadnych zadań, nie może pełnić funkcji w jednostkach prokuratury, jednakże otrzymuje uposażenie, co do zasady nie mniejsze niż 75% uposażenia w stanie czynnym.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoba które pozostaje w stanie spoczynku nie ma możliwości bycia prokuratorem w Prokuraturze Krajowej, a także samym Prokuratorem Krajowym. Aby być Prokuratorem Krajowym, trzeba pozostawać w służbie czynnej.
Jaka jest sytuacja prawna prokuratora Dariusza Barskiego
Dariusz Barski jest wieloletnim prokuratorem, który w roku 2007 pełnił funkcję zastępcy Prokuratora Generalnego (ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry) oraz Prokuratora Krajowego. Po likwidacji Prokuratury Krajowej w 2010 roku przeszedł w stan spoczynku.
16 lutego 2022 roku, na postawie przepisu art. 47 ustawy wprowadzającej ustawę prawo o prokuraturze, został przywrócony do służby czynnej, a następnie w dniu 18 marca 2022 został powołany na pierwszego zastępcę Prokuratora Generalnego i Prokuratora Krajowego. Zastąpił na tym stanowisku Bogdana Święczkowskiego, wybranego na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
Jednakże przywrócenie go do służby czynnej w 2022 roku zostało dokonane bez odpowiedniej podstawy prawnej. Pismo wręczone Dariuszowi Barskiemu w dniu 12 stycznia 2024 stwierdza więc jego pozostawanie w stanie spoczynku, co oznacza brak możliwości pełnienia przez Dariusza Barskiego funkcji Prokuratora Krajowego.
Dlaczego przywrócenie do służby czynnej było nieskuteczne prawnie?
Dokonana wewnętrznie w Ministerstwie Sprawiedliwości analiza stanu faktycznego i prawnego, a także pozyskane przez Ministerstwo Sprawiedliwości zewnętrzne opinie prawne od uznanych ekspertów i autorytetów prawniczych, tj. prof. Anny Rakowskiej (Katedra Prawa Konstytucyjnego, Uniwersytet Łódzki), prof. Sławomira Patyry (Katedra Prawa Konstytucyjnego, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) oraz prof. Grzegorza Kucy (Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński), wskazują jednoznacznie, że działania podjęte przez ministra Zbigniewa Ziobrę w dniu 16 lutego 2022 roku, poprzedzone wnioskiem z tego samego dnia prokuratora Dariusza Barskiego, zostały dokonane bez należytej podstawy prawnej i nie wywołują skutków.
Ustalono co następuje:
- Pismo Dariusza Barskiego z 16 lutego 2022
Pismem z 16 lutego 2022 roku Dariusz Barski – prokurator Prokuratury Krajowej w stanie spoczynku wystąpił do Prokuratora Generalnego w trybie przewidzianym w art. 47 § 1 i 2 ustawy z 28 stycznia 2016 roku Przepisy wprowadzające – Prawo o prokuraturze (Dz.U. poz. 178 ze zm., dalej: PWPoP) z wnioskiem o przywrócenie do czynnej służby na stanowisku prokuratora Prokuratury Krajowej. Przywołany przepis nie stanowi jednak wymaganej podstawy prawnej, co znajduje wyjaśnienie poniżej.
- Przywrócenie do służby czynnej
Powyższy wniosek pismem z 16 lutego 2022 roku został na podstawie art. 47 § 1 i 2 PWPoP uwzględniony przez Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobrę, w efekcie czego Pan Dariusz Barski zaczął realizować zadania jako prokurator w stanie czynnym. Było to działanie bez podstawy prawnej.
- Powołanie na funkcję Prokuratora Krajowego W 18 marca 2022 roku Dariusz Barski został powołany przez Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego na funkcję Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego – Prokuratora Krajowego. Było to działanie nieskuteczne w uwagi na fakt, że prokurator Dariusz Barski nie spełniał wymogu pozostawania w stanie służby czynnej.
- Brak podstawy prawnej do przywrócenia Dariusza Barskiego do służby czynnej
Przeprowadzona analiza przepisów prawa oraz ich wykładni dokonana w oparciu o dostępne reguły interpretacyjne wskazała w sposób jednoznaczny, że przywrócenie prokuratora Dariusza Barskiego do czynnej służby w dniu 16 lutego 2022 roku przez Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów, to jest przez zastosowanie przepisów ustawy, które już nie obowiązywały (czyli ustawy z 28 stycznia 2016 roku Przepisy wprowadzające – Prawo o prokuraturze). Działanie Zbigniewa Ziobro zatem nie wywołało skutków prawnych, to jest faktycznie nie przywracało Dariusza Barskiego do służby czynnej. Przywołany jako podstawa prawna przepis art. 47 § 1 i 2 PWPoP posiadał bowiem charakter incydentalny, czasowy i był zawarty w ustawie wprowadzającej nowe przepisy o prokuraturze. Przepis ten w istocie pozwalał na skorzystanie z jego dobrodziejstw jedynie w okresie dwóch miesięcy od jego wejścia w życie w 2016 roku, precyzyjnie wyłącznie w okresie od 4 marca 2016 do 4 maja 2016 roku. Dlatego też nie sposób uznać skuteczności decyzji Prokuratora Generalnego podjętej w trybie wspomnianego przepisu w dniu 16 lutego 2022 roku, a zatem po upływie blisko 6 lat od zakończenia jego obowiązywania.
Konsekwencje:
- Zaistniała sytuacja powoduje, że Dariusz Barski od dnia 12 stycznia 2024 roku nie będąc już prokuratorem w służbie czynnej, nie spełnia przesłanek do bycia Prokuratorem Krajowym, co oznacza, że od 12 stycznia 2024 rok nie pełni tej funkcji, co zostało stwierdzone w piśmie doręczonym mu 12 stycznia 2024 roku. Dariusz Barski z dniem 12 stycznia 2024 roku nie jest już Prokuratorem Krajowym.
- Wszelkie decyzje władcze jakie zostały podjęte przez prokuratora Dariusza Barskiego od 18 marca 2022 roku do 11 stycznia 2024 roku pozostają w mocy w tym zakresie, w jakim prokurator Dariusz Barski działał na podstawie upoważnienia i w imieniu Prokuratura Generalnego. Natomiast w przypadku samodzielnych rozstrzygnięć podejmowanych przez Prokuratora Krajowego wszelkie kwestie w tym zakresie będą przedmiotem szczegółowej analizy i w zależności od jej wyników będą podejmowane dalsze decyzje.
- prokurator Dariusz Barski dalej pozostaje prokuratorem, z tym, że jest prokuratorem w stanie spoczynku, z pełnymi uprawnieniami, w tym odpowiednim, zgodnym z obowiązującym przepisami uposażeniem.
- Obowiązujące przepisy nie precyzują trybu ewentualnego odwołania czy postępowania przez prokuratora Dariusza Barskiego w związku
z zakomunikowanymi mu dzisiaj treściami, jednakże w Polsce, w której następuje obecnie proces przywracania praworządności, każdy obywatel ma zagwarantowane w Konstytucji prawo do sądu i jeśli Dariusz Barski będzie chciał z niego skorzystać, to może to oczywiście zrobić. - W najbliższym czasie należy się spodziewać powołania osoby pełniącej obowiązki Prokuratora Krajowego, a docelowo także Prokuratora Krajowego
w trybie i na zasadach określonych obowiązującymi przepisami.
Powiązania prokuratora Dariusza Barskiego z polityką
Zgodnie z informacjami publikowanymi przez Państwową Komisję Wyborczą, Dariusz Barski w 2011 roku kandydował w wyborach parlamentarnych z 2. miejsca na liście komitetu wyborczego Prawa i Sprawiedliwości w okręgu wyborczym nr 9 w Łodzi i uzyskał mandat poselski. Oddano na niego 12 245 głosów (3,38% głosów oddanych w okręgu). Dariusz Barski odmówił jednak zrzeczenia się funkcji prokuratora. W konsekwencji marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna stwierdził wygaśnięcie jego mandatu poselskiego wobec zakazów łączenia tych dwóch funkcji. Dariusz Barski odwołał się od tej decyzji do Sądu Najwyższego, który odwołanie oddalił. Natomiast 7 września 2015 roku prezydent Andrzej Duda powołał go na swojego przedstawiciela w skład Krajowej Rady Prokuratury (zlikwidowanej w 2016 r.). Następnie był doradcą ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobro.”
Opinie prawne dot. zmiany na stanowisku Prokuratora Krajowego
Ministerstwo Sprawiedliwości prezentuje opinie prawne jakie zostały sporządzone w czasie oceny skuteczności przywrócenia prokuratora Dariusza Barskiego do służby czynnej z 16 lutego 2022 roku przez ówczesnego Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobrę.
Prezentujemy opinie prawne, które zostały sporządzone w czasie oceny skuteczności przywrócenia Pana prokuratora Dariusza Barskiego do służby czynnej w dniu 16 lutego 2022 roku przez ówczesnego Prokuratora Generalnego Pana Zbigniewa Ziobrę.
Zewnętrzne opinie prawne od uznanych… pic.twitter.com/JBZDBNndtW
— Min. Sprawiedliwości (@MS_GOV_PL) January 12, 2024
Opinie prawne przygotowali: dr. hab. Sławomir Patyra (UMCS), dr. hab. Anna Rakowska (UŁ)., dr. hab. Grzegorz Kuca (UJ),
dr hab. Sławomir Patyra, prof. UMCS Katedra Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej konstytucjonalista z niemal 30-letnim doświadczeniem, członek zarządu Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego, które jako stowarzyszenie naukowe skupia polskich i zagranicznych specjalistów prawa konstytucyjnego, wykładowca uczelni wyższych, członek Rady Naukowej Instytutu Nauk Prawnych UMCS w Lublinie.
dr hab. Anna Rakowska, prof. UŁ Katedra Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego konstytucjonalistka, wykładowczyni uniwersytecka, autorka licznych publikacji i opinii prawnych dotyczących prawa konstytucyjnego i wyborczego oraz praw człowieka, powołana w 2020 roku na członkinię Zespołu ds. Kontroli Konstytucyjności Prawa przy Marszałku Senatu RP.
dr hab. Grzegorz Kuca, prof. UJ Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego wykładowca w Katedrze Prawa Ustrojowego Porównawczego, członek Centrum Interdyscyplinarnych Studiów Konstytucyjnych, Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego oraz International Society of Public Law, autor dziesiątek publikacji naukowych, projektów aktów prawnych, opinii prawnych, prowadzi szkolenia m.in. dla aplikantów adwokackich i radcowskich.
Oświadczenie Zastępców Prokuratora Generalnego w sprawie powołania prokuratora Jacka Bilewicza na nieistniejącą funkcję p.o Prokuratora Krajowego
Zastępcy Prokuratora Generalnego Adama Bodnara oświadczają, że powierzenie prokuratorowi Jackowi Bilewiczowi funkcji p.o. Prokuratora Krajowego z bezprawnym pominięciem procedury ustawy Prawa o prokuraturze jest bezskuteczne. Funkcja taka nie została przewidziana w ustawie Prawo o prokuraturze.
„Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Adam Bodnar wspólnie z premierem Donaldem Tuskiem bezprawnie stworzyli nową funkcję, nieznaną ustawie Prawo o prokuraturze.
Bezprawne działanie Adama Bodnara i Donalda Tuska ma na celu ominięcie przepisów dotyczących trybu odwołania I Zastępcy Prokuratora Generalnego przy wyraźniej pisemnej zgodzie prezydenta RP.
Powyższe działania funkcjonariuszy publicznych Adama Bodnara, Donalda Tuska i Jacka Bilewicza zostaną poddane ocenie prawnokarnej.
Jako Zastępcy Prokuratora Generalnego oświadczamy, że wykorzystamy wszystkie środki przewidziane prawem w celu skutecznego przeciwdziałania próbie bezprawnego usunięcia Prokuratora Krajowego i zawłaszczenia prokuratury dla celów politycznych.
Zastępcy Prokuratora Generalnego:
Krzysztof Sierak
Michał Ostrowski
Robert Hernand
Beata Marczak
Krzysztof Urbaniak
Tomasz Janeczek
Andrzej Pozorski”
Oświadczenie Prokuratury Krajowej w sprawie bezprawnego działania Prokuratora Generalnego
Prokuratura Krajowa oświadcza, że funkcję Prokuratora Krajowego pełni Dariusz Barski. Pismo Prokuratora Generalnego Adama Bodnara z 12 stycznia 2024 r. w którym wskazuje on, że jego zdaniem Prokurator Krajowy pozostaje prokuratorem w stanie spoczynku począwszy od jego przeniesienia w stan spoczynku w trybie określonym w nieobowiązującej ustawie z 9 października 2009 roku, nowelizującej poprzednią ustawę o prokuraturze, nie wywołuje żadnych skutków prawnych.
„Pismo Prokuratora Generalnego z dnia 12 stycznia 2024 r. należy traktować jako nieopartą na jakiejkolwiek rzeczywistej podstawie prawnej próbę pozbawienia Prokuratora Krajowego możliwości wykonywania funkcji w drodze obejścia ustawowego mechanizmu odwoływania z tego stanowiska określonego w Prawie o prokuraturze, a wymagającego dla swej skuteczności zgody Prezydenta RP.
Pismo Prokuratora Generalnego nie jest jakąkolwiek decyzją, która mogłaby wywrzeć skutek prawny, a wyłącznie jego własną interpretacją prawa. Podkreślić należy, że przepisy na które powołuje się Prokurator Generalny od początku obowiązywania Prawa o prokuraturze nigdy nie były kwestionowane ani interpretowane w taki sposób w jaki przedstawił to Prokurator Generalny.
Rozumowanie Prokuratora Generalnego prowadziłoby do wniosku, że Prokurator Dariusz Barski w całym okresie sprawowania funkcji Prokuratora Krajowego, od dnia 18 marca 2022 roku, w rzeczywistości pozostawał w stanie spoczynku czyli na prokuratorskiej emeryturze. Kompletnie nielogiczne rozumowanie tego rodzaju może rodzić niebezpieczeństwo kwestionowania ważności i skuteczności wszystkich decyzji podjętych w okresie sprawowania funkcji przez Prokuratora Krajowego, począwszy od decyzji o charakterze organizacyjnym, finansowym, osobowym po decyzje procesowe podjęte w konkretnych postępowaniach, w konsekwencji prowadząc do zakwestionowania ważności tych postępowań oraz wywołując szkodę dla obywateli, których interesów te postępowania dotyczyły, a zwłaszcza ofiar przestępstw.
Pismo Prokuratora Generalnego mające charakter wyłącznie jego opinii nie może wywrzeć i nie wywiera jakichkolwiek skutków prawnych, a w szczególności nie wpływa na status służbowy Prokuratora Dariusza Barskiego oraz sprawowaną przez niego zgodnie z obowiązującym prawem funkcję Prokuratora Krajowego.
Zarówno Prokurator Krajowy jak również pozostali Zastępcy Prokuratora Generalnego stanowczo sprzeciwiają się próbom obejścia uregulowań ustawowych dotyczących odwoływania Prokuratora Krajowego, które dla swej skuteczności wymagają zgody Prezydenta RP.”
