Przewodnicząca Parlamentu Roberta Metsola rozpoczęła – na wniosek belgijskich organów sądowych – procedurę w trybie pilnym o uchylenie immunitetu dwóch posłów do Parlamentu Europejskiego.
Chodzi o włoskiego europosła Andreę Cozzolino i belgijskiego – Marca Tarabellę.
Afera korupcyjna jest związana z aresztowaniem byłej wiceprzewodniczącej PE, Evy Kaili, która jest podejrzewana o branie łapówek od Kataru.
Parlament podjął już pierwsze kroki w ramach tej procedury, zaś przewodnicząca ogłosi wnioski o uchylenie immunitetu przy pierwszej możliwej okazji na posiedzeniu plenarnym 16 stycznia. Wnioski te przekaże następnie Komisji Prawnej, która przedstawi projekty decyzji.
„Od samego początku Parlament Europejski dokłada wszelkich starań, aby pomóc w dochodzeniach. Będziemy nadal walczyć z bezkarnością. Sprawcy przekonają się, że Parlament stoi po stronie prawa. Korupcja nie może się opłacać. Dlatego zrobimy wszystko, by z nią walczyć” – powiedziała przewodnicząca Metsola.
W nadchodzących tygodniach Roberta Metsola przedstawi także plany reform wewnętrznych swojej instytucji. Przewodnicząca planuje przegląd regulaminu Parlamentu oraz chce usprawnić systemy wewnętrzne, m.in. dotyczące egzekwowania przepisów.
Procedura uchylenia immunitetu
Regulamin Parlamentu Europejskiego (art. 6 i art. 9) przewiduje, że przewodniczący przedstawia wniosek o uchylenie immunitetu podczas posiedzenia plenarnego, a następnie przekazuje go właściwej komisji (w tym przypadku jest to Komisja Prawna).
Komisja powołuje sprawozdawcę i przedstawia sprawy podczas posiedzenia. Może także zorganizować wysłuchanie.
Komisja omawia następnie przygotowany przez sprawozdawcę projekt sprawozdania i głosuje nad nim. Potem przyjmuje zalecenie dla całego Parlamentu, by zatwierdzić lub odrzucić wniosek o uchylenie immunitetu. Wszystkie sprawy związane z immunitetami rozpatruje się przy drzwiach zamkniętych.
Komisja przedstawia następnie zalecenie na posiedzeniu plenarnym. Jeżeli Parlament je przyjmie (zwykłą większością głosów), przewodniczący niezwłocznie przekazuje tę decyzję zainteresowanemu posłowi lub posłom, a także właściwym władzom krajowym.
Przewodnicząca Roberta Metsola zwróciła się do wszystkich służb i komisji Parlamentu, aby potraktowały sprawę uchylenia immunitetów priorytetowo. Parlament planuje rozstrzygnąć ją do 13 lutego 2023 roku.
Zarzuty korupcyjne: Parlament musi wykorzystać ten moment, uważają posłowie
Miesiąc po zarzutach i oskarżeniach wobec niektórych posłów Parlament podsumował rozwój sytuacji i zażądał konkretnych działań w celu usunięcia luk prawnych.
Otwierając debatę w imieniu Komisji Europejskiej, komisarz Ylva Johansson wyraziła ubolewanie z powodu „kilku osób, które naraziły na szwank dobrą pracę tak wielu”. Dodała, że sama większa przejrzystość i odpowiedzialność nie wystarczy do walki z korupcją, która musi być zwalczana z całą mocą prawa. Następnie ogłosiła, że wkrótce Komisja przedstawi nowe prawo kryminalizujące wszelkie formy korupcji, zawierające jednolite definicje i kary w całej UE oraz niezbędne narzędzia dla policji i sądów. Komisarz dodała, że przygotowywany jest również drugi zestaw środków – „pakiet na rzecz obrony demokracji”.
Posłowie, którzy zabrali głos w imieniu grup politycznych, wyrazili swój nieustający gniew, wstyd i szok w związku z zarzutami korupcji, a mówcy z szerokiej większości wyrazili ubolewanie, że działania kilku osób rzucają cień na Izbę, która reprezentuje wszystkich Europejczyków.
Podkreślając, że demokracja nie jest na sprzedaż i że pilnie potrzebne są reformy w celu ochrony demokracji przed korupcją i zagraniczną ingerencją, debatujący przedstawili konkretne propozycje dotyczące dalszych działań, w tym:
- powołanie komisji poświęconej omawianej sprawie;
- nadanie w pełni obowiązkowego charakteru rejestrowi służącemu przejrzystości w UE
- ustanowienie niezależnego organu ds. etyki w instytucjach UE
- udoskonalenie przepisów dotyczących informowania o nieprawidłowościach
- lepsze egzekwowanie istniejących przepisów; oraz
- pełne uwzględnienie wkładu dwóch specjalnych komisji ds. ingerencji zagranicznych (INGE i ING2).
Większość posłów zgodziła się, że zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności może nastąpić tylko otwarcie, publicznie i poprzez przyjęcie odpowiedzialności tam, gdzie jest to konieczne, aby odzyskać zaufanie społeczeństwa. Wielu zwróciło uwagę, że nie chodzi o to, który kraj znajduje się obecnie w centrum uwagi za próby ingerencji w europejską demokrację, ale o to, że UE i Parlament w szczególności muszą się przed takimi próbami chronić.
Niektórzy odnieśli się do postrzeganej kultury bezkarności i negatywnych skutków lobbingu, a także skarżyli się, że dodatkowe dochody posłów do PE i sposób wydawania ich diet nie są wystarczająco dokładnie monitorowane. Kilka osób wyraziło wątpliwości, czy istniejące struktury polityczne są w stanie zająć się tymi kwestiami, podczas gdy inni uznali, że Parlament zareagował z niezwykłą determinacją, aby rozwiązać ten problem.
