Akademia Szwedzka ogłosiła drugiego Nobla. Tym razem prestiżową nagrodę w dziedzinie fizyki otrzymali Arthur Ashkin, Gérard Mourou i Donna Strickland.
Nobel z fizyki po 55 latach dla kobiety!
Królewska Akademia Szwedzka przyznała ją za „za przełomowe wynalazki w dziedzinie fizyki laserowej.”
Amerykanin Arthur Ashkin otrzymał nagrodę za ” pęsety optyczne i ich zastosowanie w systemach biologicznych.”
Francuz Gérard Mourou i Kanadyjka Donna Strickland otrzymali nagrodę za „metodę generowania impulsów optycznych o wysokiej intensywności i ultrakrótkich”.
Göran K. Hansson, Sekretarz Generalny Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk tak uzasadnił przyznanie tej nagrody:
„Tegoroczne wynalazki zrewolucjonizowały fizykę laserową. Niezwykle małe obiekty i niesamowicie szybkie procesy pojawiają się teraz w nowym świetle. Zaawansowane precyzyjne instrumenty otwierają niezbadane obszary badań i wiele zastosowań przemysłowych i medycznych.
Arthur Ashkin miał sen: wyobraził sobie, że można uruchomić wiązki światła i wykonać ruchy obiektów. Zrealizował sobie swój sen, tworząc pułapkę świetlną, którą nazwano szczypcami optycznymi.
Pęsety optyczne Ashkina chwytają cząsteczki, atomy i cząsteczki za pomocą palców wiązki laserowej. Mogą badać i manipulować wirusami, bakteriami i innymi żywymi komórkami bez ich uszkadzania. Stworzono nowe możliwości obserwacji i kontroli maszynerii życia.
Gérard Mourou i Donna Strickland utorowali drogę do najkrótszych i najintensywniejszych impulsów laserowych stworzonych przez ludzkość. Opracowana technika otworzyła nowe obszary badań i doprowadziła do szerokich zastosowań przemysłowych i medycznych.
Technika Mourou i Stricklanda znana jest jako „ćwierkanie pulsacyjne” CPA. Weź krótki impuls laserowy, rozciągnij go w czasie, wzmocnij i ściśnij ponownie.
Wyjątkowo ostre wiązki laserowe umożliwiają precyzyjne wycinanie lub wiercenie otworów w różnych materiałach – nawet w żywej materii. Każdego roku wykonuje się miliony operacji oka przy najostrzejszych wiązkach laserowych.”
Pozostałe tegoroczne Noble
James P. Allison i Tasuku Honjo zostali tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny.
Kolejne Nagrody Nobla zostaną ogłoszone:
– środa: z dziedziny chemii,
– piątek: Pokojowa Nagroda Nobla,
– poniedziałek: z ekonomii.
Wyróżnienia te są przyznawane od 1901 roku. Ufundował je Alfred Nobel, wynalazca dynamitu. Wartość nagrody to dziewięć milionów koron, czyli około milion euro.
W tym roku nie zostanie przyznana nagroda w dziedzinie literatury.
To z powodu skandalu z ubiegłego roku. Reżyser Jean-Claude Arnault (mąż członkini Akademii Katariny Frostenson) został oskarżony o gwałty. Prawdopodobnie też to on podał przed ogłoszeniem wynik kto został laureatem literackiego Nobla.
Ceremonia wręczenia nagród zaplanowana jest na 10 grudnia w Sztokholmie. Pokojowa Nagroda Nobla zostanie wręczona w Oslo.
