17 września uruchomiona została pierwsza, najważniejsza część inwestycji polegającej na budowie drogi wodnej między Zatoką Gdańską a Zalewem Wiślanym.
Po raz pierwszy w powojennej historii Polski można swobodnie wpływać na Zalew Wiślany z pominięciem rosyjskiej strefy przybrzeżnej i bez konieczności proszenia o zgodę Federacji Rosyjskiej.
Pierwszą jednostką śluzowaną na przekopie Mierzei Wiślanej był 60-metrowy Zodiak II, flagowa jednostka służb morskich. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych.
Jest tylko jeden problem. Statki z większym tonażem nie mogą jeszcze popłynąć do Portu Elbląskiego.
Kanał ten na to pozwala, ale nie mierzeja. Rzeka Elbląg również nie pozwala i także port.
Co ciekawe, plan pogłębienia toru wodnego kończy się kilometr przed portem w Elblągu!
Inwestycja ta ma ułatwić dostęp do elbląskiego portu oraz skrócić drogę. Do tej pory biegła przez Cieśninę Piławską – przez terytorium Rosji – była dłuższa o 100 kilometrów.
Całkowita długość drogi wodnej z Zatoki Gdańskiej przez Zalew Wiślany do Elbląga to prawie 23 kilometry. Kanał Żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną ma ponad kilometr długości i pięć metrów głębokości.
Koszt. Pierwotnie miało to być 880 mln zł. Obecnie całość ma kosztować ok. 2 mld zł z budżetu państwa.
Opłacalność tej inwestycji… jest żadna. Zwróci się dopiero za… 1000 lat!
Bardzo ważne jest pogłębienie torów wodnych, tj. od samego przekopu aż do Elbląga do głębokości 5 metrów. Umożliwi to wpływanie do portu w Elblągu jednostek o zanurzeniu do 4,5 metra, jednostek o większym zanurzeniu, tonażu i długości.
Kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną to:
- swobodny dostęp do Zalewu Wiślanego
- rozszerzenie wachlarza działań zbrojnych małych okrętów Sił Zbrojnych
- pełne wykorzystanie istniejącego potencjału logistycznego wojska
- usprawnienie wykonywania zadań Marynarki Wojennej
Otwarcie kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną to zakończenie uzależnienia się naszego kraju od Rosji. Przekop Mierzei Wiślanej umożliwia swobodną i całoroczną żeglugę statków morskich do portów w Elblągu, Fromborku czy Tolkmicku. Po raz pierwszy w powojennej historii Polski można swobodnie wpływać na Zalew Wiślany, bez konieczności przepływania przez wody terytorialne Rosji. Inwestycja zwiększa bezpieczeństwo transportowe Polski. Stworzy także tysiące nowych miejsc pracy i da impuls do rozwoju turystyki.
Uniezależnienie się od Rosji
Port w Elblągu był jedynym portem, do którego swoboda żeglugi po II wojnie światowej została ograniczona. Wynikało to z restrykcyjnych przepisów po stronie rosyjskiej, które obowiązywały statki przepływające przez Cieśninę Piławską.
– Cieśnina Piławska była jedną z figur geopolitycznego uzależnienia Polski od Rosji. My się dzisiaj pozbywamy tej figury z politycznej szachownicy – ogłosił premier Mateusz Morawiecki.
Przekop Mierzei Wiślanej realizuje jednocześnie strategię Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa morskiego. Utrzymanie pełnej zasady wolności żeglugi na Bałtyku jest celem strategicznym wszystkich państw naszego regionu.
– Zakończenie budowy i otwarcie kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną to wielkie zwycięstwo Polski. Rozumieją to wszyscy patrioci, którzy wiedzą co oznacza suwerenność – powiedział prezydent RP Andrzej Duda.
– Polska pokazuje swoją sprawczość. Ta inwestycja jest otwierana zdecydowanie za późno, ale to, że została ona przeprowadzona, napawa dumą i optymizmem. To stwarza perspektywę dla rozwoju. Było wiele osób, które zaangażowały się w przeprowadzenie tej inwestycji. To m.in. Jerzy Wilk, Leonard Krasulski. Bez nich by się to nie udało – powiedział prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński.
– Zostało zakończone wielkie zadanie. To zadanie zapoczątkował premier Jarosław Kaczyński w 2006 i 2007 r., jednak nie mogło ono zostać ukończone z powodu zmiany rządów. Dzisiaj ta droga wodna jest drogą symboliczną. Zrzucamy zależność od Rosji. Przed ziemią elbląską otwierają się nowe możliwości – powiedział premier Mateusz Morawiecki.
– Wielkie projekty infrastrukturalne wymagają wielkiej wizji i odwagi. Za wizjami idą strategie i programy polityczne: nic się samo nie dzieje. Za konkretnymi decyzjami stoją konkretni ludzie: ludzie, którym nie brakuje determinacji do realizacji wielkich projektów. Polacy są narodem ambitnym i nie mają kompleksów – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. Szef resortu infrastruktury podziękował Markowi Gróbarczykowi, wiceministrowi infrastruktury, a w przeszłości ministrowi gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, za przeprowadzenie tej inwestycji.
– Dziękuję także inżynierom, projektantom, operatorom maszyn, którzy zostawiają na budowach część swojego życia. Dotyczy to zarówno wielkich projektów, jak Kanał Żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną, Via Carpatia, Via Baltica, ale też mniejszych: tych toczących się w każdym powiecie naszego kraju – dodał A. Adamczyk.
Komendę do rozpoczęcia śluzowania wydali Marek Gróbarczyk i dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni Wiesław Piotrzkowski.
Obecnie trwają prace nad II i III etapem tej inwestycji. Od kwietnia 2021 r. modernizowany jest tor wodny rzeki Elbląg oraz budowany jest most obrotowy w Nowakowie, u ujścia rzeki. Natomiast w maju br. wyłoniony został wykonawca prac pogłębiarskich na Zalewie Wiślanym. Zakończenie całości inwestycji nastąpi w 2023 r.
Koszt realizacji całego trzyetapowego przedsięwzięcia to niespełna 2 mld zł.
