Premier Mateusz Morawiecki, premier Litwy Ingrida Šimonytė oraz ministrowie z Polski i Litwy wzięli udział w piątek, 16 września br. w Wilnie w III polsko-litewskich konsultacjach międzyrządowych.
Bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo energetyczne, wojna na Ukrainie, sytuacja Polaków, którzy mieszkają na Litwie oraz mniejszości litewskiej w Polsce to główne tematy rozmów podczas polsko-litewskich konsultacji międzyrządowych pod przewodnictwem premiera Mateusza Morawieckiego i premier Ingridy Šimonytė. Rozmowy były prowadzone także w obszarach: spraw zagranicznych, energii, transportu, spraw wewnętrznych, gospodarczych, finansowych, sprawiedliwości, zdrowia, edukacji, nauki i sportu, zatrudnienia i spraw społecznych oraz kultury i cyfryzacji. Spotkanie zakończyło się przyjęciem wspólnej deklaracji z okazji III polsko-litewskich konsultacji międzyrządowych. Podczas wizyty szef polskiego rządu spotkał się także z prezydentem Gitanasem Nausėdą.
– Po 24 lutym tego roku wiemy doskonale, że agresywna polityka Rosji stanowi zagrożenie dla całej Europy i dla całego świata – powiedział premier.
Polsko-litewskie partnerstwo i działania na rzecz Ukrainy
– Rosję trzeba i można powstrzymać – to robią Ukraińcy na polu bitwy, ale też robi to rząd litewski i rząd polski, tłumacząc na forum europejskim, jak ta polityka powinna wyglądać, żeby już nigdy nie być przedmiotem rosyjskiego szantażu – podkreślił szef polskiego rządu. Jak wskazał, w Rosji postępuje coraz większy kryzys związany z sankcjami, o które Polska i Litwa zabiegały od samego początku. Nasze kraje będą stały na straży tego, aby Europa się nie poddała w tej walce, bo dzisiaj walczymy o nasze wspólne bezpieczeństwo.
Polska i Litwa należą do grupy państw Unii Europejskiej, które zdają sobie sprawę z tego, jak niebezpieczne jest bagatelizowanie agresji ze Wschodu. Jednoznaczna postawa Warszawy i Wilna oraz wszystkich krajów podobnie myślących jest jedyną możliwą odpowiedzią społeczności zachodniej na politykę Putina.
Polska i Litwa od samego początku rosyjskiej agresji wspierają Ukrainę oraz organizują pomoc dla Ukraińców, którzy w wyniku działań wojennych zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów. Oba kraje opowiadają się za dalszym wzmocnieniem międzynarodowego wsparcia dla Ukrainy, w tym unijnego wsparcia finansowego. Popierają również starania, które mają na celu przyjęcie Ukrainy do Unii Europejskiej.
Transformacja energetyczna musi iść w parze z bezpieczeństwem energetycznym
– Dziś stoimy przed ogromnym geopolitycznym wyzwaniem przebudowy architektury bezpieczeństwa fizycznego, wewnętrznego i zewnętrznego, bezpieczeństwa energetycznego i gospodarczego. Poświęciliśmy tym zagadnieniom ogromną część naszych spotkań – mówił premier, podsumowując dzisiejsze rozmowy. Podziękował również premier Ingridzie Šimonytė oraz prezydentowi Gitanasowi Nausėdzie, za to, że – pomimo pewnych różnic – nasze kraje potrafią patrzeć dalej i wypracować wspólny mechanizm walki o nową architekturę bezpieczeństwa, która jest wielką szansą na zdrowy rozwój.
Wysokim cenom energii należy przeciwdziałać przy pomocy rozwiązań regulacyjnych na poziomie Unii Europejskiej. Polska i Litwa są zgodne, że zbyt ambitna polityka klimatyczna, szczególnie w obecnych warunkach wojennych, będzie skutkować pogłębieniem problemu braku energii i wzrostu jej cen. Dotychczasowy model polityki energetycznej UE musi zostać przebudowany. Polska sugeruje reformę systemu ETS, która zmierza do obniżenia cen energii. Proponujemy także ograniczenie ceny importowanego do UE gazu, by obniżyć rachunki za ciepło i prąd oraz ulżyć odbiorcom, a równolegle zmniejszyć presję inflacyjną na nasze gospodarki.
Premier odniósł się również do dalszej współpracy polsko-litewskiej w obszarze infrastruktury i energetyki. Realizowane projekty takie jak Via Carpatia, Rail Baltica, Via Baltica, połączenie gazowe GIPL, Harmony Link przyczyniają się do wzmocnienia bezpieczeństwa regionu oraz gwarantują jego płynny rozwój.
Deklaracja z okazji III Polsko-Litewskich Konsultacji Międzyrządowych
Wobec wojny trwającej na naszym kontynencie, stabilne partnerstwo strategiczne rządów Polski i Litwy nabrało nowego znaczenia. Bezpieczeństwo naszych krajów oraz naszego regionu stało się w tym roku głównym punktem współpracy bilateralnej – czytamy w deklaracji przyjętej podczas spotkania.
Z całą mocą potępiamy niesprowokowaną i nieuzasadnioną inwazję Rosji oraz jej brutalne działania wojenne prowadzone przeciwko Ukrainie, które wstrząsnęły zarówno europejską, jak i światową architekturą bezpieczeństwa. Zbrodnie wojenne, w tym ataki na ludność cywilną, niezliczone cierpienia, ogromne zniszczenia, terroryzm nuklearny oraz walka prowadzona za pomocą polityki energetycznej i żywnościowej – zarówno te, jak i inne działania prowadzone przez Federację Rosyjską stanowią wyzwanie dla całego demokratycznego świata oraz zagrożenie dla ładu opartego na prawie międzynarodowym. To czas, gdy wolne i demokratyczne narody muszą pokazać jedność i wytrwałość, działając przeciw agresorowi – napisano w dokumencie.
W deklaracji oba kraje potwierdziły także swoje zaangażowanie w ochronę zewnętrznej granicy Unii Europejskiej i strefy Schengen oraz zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa obywateli.
Migracja i uchodźcy wojenni z Ukrainy
Podczas spotkania bilateralnego ministrowie spraw wewnętrznych omówili m.in. sytuację na granicy Polski i Litwy z Białorusią. Minister Mariusz Kamiński podkreślił, że w ciągu ostatniego roku, Polska i Litwa stanęły w obliczu dwóch różnych, choć wzajemnie powiązanych ze sobą wydarzeń: ataku hybrydowego z Białorusi wykorzystującego migrację i przyjęcia uchodźców wojennych z Ukrainy.
Ponadto rozmawiano o konsekwencjach, jakie spowodowała agresja Rosji na Ukrainę – masowym napływie uchodźców do państw Unii Europejskiej oraz innych wyzwaniach dla bezpieczeństwa wewnętrznego. Obie strony zgodził się, że Polska i Litwa oczekują od UE dalszego i pogłębionego wsparcia. Chodzi tutaj o wsparcie finansowe w związku z wyzwaniami związanymi z liczbą uchodźców wojennych przebywających na terytorium obu państw, a wobec instrumentalizacji migracji – przygotowanie odpowiednich środków zaradczych. Ministrowie rozmawiali również o zasadach prowadzenia wspólnej polityki sankcyjnej wobec Rosji.
– Było to kolejne owocne spotkanie z panią minister Agnė Bilotaitė, które dotyczyło bezpieczeństwa regionu, ochrony granic, polityki sankcyjnej oraz mechanizmów ochrony ludności. Kontynuujemy pracę na rzecz wspólnego bezpieczeństwa – podsumował szef MSWiA.
