Sytuacja gospodarcza związana z pandemią koronawirusa może zostać wykorzystana do zatrudnienia osób na niegodziwych warunkach lub wykorzystywaniu ich do pracy przymusowej.
MSWiA rozpoczyna akcję informacyjną „Handel ludźmi to przestępstwo!”. W ramach pierwszego etapu przygotowano billboardy informujące o tym, gdzie ofiary handlu ludźmi mogą szukać pomocy. Resort w kolejnych etapach planuje druk i kolportaż ulotek w czterech wersjach językowych m.in. w ukraińskiej i wietnamskiej oraz plakatów. Planuje również wyświetlanie informacji na lotniskach.
Handel ludźmi jest formą współczesnego niewolnictwa i poważnym przestępstwem rażąco naruszającym podstawowe prawa człowieka. Obecnie Polska nie jest już tylko krajem pochodzenia ofiar, ale także krajem tranzytowym, przez który odbywa się transfer ofiar z Europy Wschodniej do Europy Zachodniej oraz krajem docelowym dla ofiar wykorzystywanych głównie w prostytucji i pracy przymusowej. Zgodnie z danymi prokuratury w ubiegłym roku liczba zidentyfikowanych ofiar handlu ludźmi wyniosła 208 osób, w tym 21 małoletnich. W 2018 r. były to 222 osoby, a w 2017 r. – 453 osoby. Niestety nadal większość ofiar handlu ludźmi nie zgłasza się po pomoc.
Billboardy w Warszawie
Pandemia COVID-19 może spowodować niekorzystne zmiany na rynku pracy. Obecna sytuacja może zostać wykorzystana w celu zatrudniania osób na niegodziwych warunkach lub wykorzystania ich do pracy przymusowej. Dlatego głównym celem akcji MSWiA jest informowanie potencjalnych ofiar o zagrożeniach związanych z przestępstwem handlu ludźmi.
Resort chce dotrzeć przede wszystkim do obywateli Wietnamu i Ukrainy – osoby pochodzące z tych krajów stanowiły do tej pory najliczniejszą grupę ofiar. W związku z tym dwa billboardy informujące o tym, gdzie szukać pomocy stanęły na trasie do Wólki Kosowskiej, a kolejny w okolicy ulicy Bakalarskiej. Na billboardach znajduje się informacja w językach: polskim, wietnamskim i ukraińskim.
Na billboardach jest promowany numer całodobowego telefonu zaufania dla ofiar i świadków handlu ludźmi +48 22 628 01 20.
Kolportaż ulotek i plakatów
Resort planuje w kolejnych etapach kolportaż ulotek w czterech wersjach językowych: polskiej, angielskiej, ukraińskiej i wietnamskiej oraz plakatów.
Dystrybucję materiałów w poszczególnych regionach wesprą wojewódzkie Zespoły do spraw Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi. W ich skład wchodzą przedstawiciele różnych instytucji publicznych, organów ścigania i organizacji pozarządowych na szczeblu regionalnym. W pracach dotychczas powołanych zespołów udział biorą, przede wszystkim, przedstawiciele urzędów wojewódzkich, Policji, Straży Granicznej, prokuratur, inspekcji pracy, urzędów pracy, samorządów, kuratoriów oświaty i placówek oświatowych oraz organizacji pozarządowych.
Decydując się na pracę w kraju bądź poza jego granicami, w pierwszej kolejności należy sprawdzić wiarygodność przyszłego pracodawcy oraz upewnić się, co do legalności zatrudnienia. Pomóc w tym mogą bazy ofert pracy sprawdzonych pracodawców lub pośredników pracy. W tym celu można skorzystać ze stron internetowych takich jak EURES – Europejskie Służby Zatrudnienia (www.eures.praca.gov.pl), czy też KRAZ – Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia (www.kraz.praca.gov.pl).
Aby bezpiecznie podejmować pracę – przeczytaj kilka dobrych praktyk, które pomogą prawidłowo przygotować się do takiego wyjazdu:
- sprawdź ważność swoich dokumentów (dowód osobisty, paszport),
- zdobądź adres i numer telefonu przyszłego miejsca pracy i zostaw go bliskim,
- zrób dwie kserokopie dokumentu tożsamości z aktualnym zdjęciem, a także umowy z agencją – jeden egzemplarz weź ze sobą, drugi zostaw rodzinie (ten który bierzesz ze sobą schowaj w innym miejscu niż dokumenty),
- pamiętaj, aby dokumenty trzymać w kilku różnych miejscach,
- ustal minimalną częstotliwość kontaktów telefonicznych z bliskimi (np. raz w tygodniu o określonej porze),
- ustal z rodziną hasło, które będzie oznaczać, że potrzebujesz pomocy, np. pozdrowienia dla nieistniejącej cioci,
- zabierz ze sobą adres i numeru telefonu ambasady oraz konsulatu RP w kraju, do którego się udajesz,
- weź ze sobą taką ilość gotówki, która pozwoli Ci przeżyć do najbliższej wypłaty i ewentualnie kupić bilet powrotny do Polski,
- weź słownik lub rozmówki w języku kraju, do którego się wybierasz.
Gdy podejmujesz pracę w Polsce lub za granicą i po dotarciu na miejsce pracy pracodawca lub opiekun, np.:
- zabierze Ci telefon komórkowy,
- zmusza Cię do pracy ponad siły lub niezgodnie z umową,
- szantażuje Cię rzekomym długiem,
- potrąca Ci opłaty z wynagrodzenia, o których nie było mowy przed wyjazdem lub nie są uwzględnione w umowie o pracę,
- używa wobec Ciebie przemocy fizycznej lub psychicznej,
- kontroluje, jak spędzasz wolny czas,
- wciąż obiecuje, że warunki się poprawią i wypłacą Ci zaległe wynagrodzenie,
- pracujesz bez umowy o pracę,
- zakwaterował Cię w poniżających warunkach,
oznaczać to może, że prawdopodobnie stałeś się ofiarą handlu ludźmi, czyli współczesnym niewolnikiem zniewolonym przez pracę.
Pamiętaj, że istotna jest świadomość, że każdy może stać się ofiarą tego przestępstwa. Ważne jest, że potencjalne ofiary mają również swoje prawa do pomocy, wsparcia, ochrony i odszkodowania. Dlatego jeśli czujesz, że mogłeś się znaleźć w niebezpiecznej zależności – nie bój się poprosić o pomoc!
(MSWiA, KGP)
