15 sierpnia 2020 roku uroczyście obchodziliśmy setną rocznicę Bitwy Warszawskiej.
Bitwa ta była kulminacyjnym momentem wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920, jednym z decydujących wydarzeń w dziejach Polski, Europy i świata.
Święto Wojska Polskiego w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej
Przed grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie odbyła się uroczysta odprawa wart – główna uroczystość przypadającego Święta Wojska Polskiego w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej.
– Setna rocznica wielkiej wiktorii warszawskiej i Święto Wojska Polskiego – jakże ważny to dzień, w którym dziękujemy za służbę naszym żołnierzom, oddajemy hołd wszystkim poległym za Ojczyznę, ale także wspominamy tamten trudny, dramatyczny czas – wielki i znaczący w historii naszego kraju, a także w jakimś sensie piękny – podkreślił prezydent.
Andrzej Duda wskazywał również, że „nie byłoby dzisiejszej Polski, gdyby nie te wszystkie wiktorie, gdyby nie bohaterstwo zapisane na kartach historii, które przekazujemy młodym pokoleniom”.
W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele polskich władz, w tym marszałkowie Sejmu i Senatu, minister obrony Mariusz Błaszczak, kierownicza kadra MON. Obecny był sekretarz stanu USA Michael Pompeo, a także przewodniczący litewskiego parlamentu, ministrowie obrony Szwecji i Rumunii.
Po uroczystościach Prezydent złożył wieniec przed pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego, a także przed pomnikiem Marszałka znajdującym się przy Belwederze.
Premier Mateusz Morawiecki podczas 100. obchodów Bitwy Warszawskiej: To nasi wielcy bohaterowie, dzięki którym istnieje dzisiaj Polska
Premier upamiętnił rocznicę Bitwy Warszawskiej i II Powstanie Śląskie. Święto Wojska Polskiego jest w tym roku wyjątkowe z uwagi na 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej 1920 r., stoczonej w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Apel Pamięci przy Pomniku Poległych w 1920 r.
W przededniu święta Wojska Polskiego szef rządu wziął udział w uroczystym Apelu Pamięci przy Pomniku Poległych w 1920 r. oraz złożył kwiaty przed pomnikiem.
„100 lat temu, w boju z bolszewicką nawałą, polscy żołnierze pokazali, czym jest jedność. I ta jedność dała wówczas zwycięstwo” – zaznaczył premier. „Wdzięczni za tamten trud i ofiary, obiecujemy budowę lepszej, sprawiedliwej i wolnej Polski” – dodał.
Widowisko „1920. Wdzięczni bohaterom” – muzyka, poezja i rekonstrukcja historyczna
Dla uczczenia 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej zorganizowano widowisko „1920. Wdzięczni bohaterom” na stadionie PGE Narodowy. To przedstawienie historii sprzed wieku w sposób nowoczesny i ciekawy, a równocześnie uczczenie pamięci bohaterów, którzy walczyli o wolną Polskę, w którym wziął udział premier Mateusz Morawiecki.
Ważne są również miejsca pamięci, dlatego nie zabrakło złożenia przez szefa rządu kwiatów pod tablicą upamiętniającą gen. Józefa Hallera, pod pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie i Katowicach oraz Pomnikiem Powstańców Śląskich. Premier w ramach wizyty w województwie śląskim uczestniczył w mszy świętej w kościele Podwyższenia Krzyża Św. i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych.
Uroczyste otwarcie Skweru 100-lecia Powstań Śląskich
Szef rządu w Chorzowie mówił, że „nie ma silnej Polski bez silnego Śląska”. Jak dodał najtrwalszym pomnikiem powstańców i obrońców ojczyzny w 1920 r. jest „pomnik wielkiej Polski z silnym i wspaniałym Śląskiem”.
„Nie było łatwo walczyć o Polskę wtedy, kiedy u wrót stolicy stały bolszewickie zagony, i kiedy komuniści wydawali się niezwyciężeni. To wtedy właśnie po raz drugi lud śląski chwycił za broń” – przypomniał premier podczas uroczystego otwarcia Skweru 100-lecia Powstań Śląskich w Parku Śląskim oraz odsłonięciu pamiątkowego obelisku i Apelu Powstańczym.
Wystawa plenerowa „Wojna z bolszewikami. Bitwa Warszawska 1920”
Ministerstwo Sprawiedliwości jako pierwsze prezentuje nową wystawę przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej z okazji setnej rocznicy zwycięstwa odrodzonej Polski w wojnie z bolszewikami. Od 10 sierpnia br. wystawę można oglądać na ogrodzeniu przed siedzibą Ministerstwa Sprawiedliwości w Alejach Ujazdowskich.
Zwycięstwo w wojnie z bolszewikami zagwarantowało Polsce niepodległość i skutecznie zahamowało pochód Armii Czerwonej na Zachód, zapobiegając w ten sposób rozprzestrzenieniu się na całą Europę komunistycznej rewolucji. Nie bez powodu Bitwa Warszawska uznawana jest za jeden z tych momentów w dziejach, które zadecydowały o losach świata.
Nowa wystawa IPN prezentuje bieg wydarzeń od chwili wybuchu rewolucji w Rosji w 1917 r. do podpisania traktatu pokojowego w Rydze w marcu 1921 r. Trafnie dobrane przez ekspertów IPN zdjęcia, w większości pochodzące z Centralnego Archiwum Wojskowego, sprawiają, że widz może poczuć się jednym z polskich żołnierzy, którzy przygotowują się do walk z sowieckimi agresorami lub w nich uczestniczą.
Wystawa zwięźle opowiada o wypadkach poprzedzających bolszewicką ofensywę: wyprawie wileńskiej, sojuszu polsko-łotewskim oraz wyprawie kijowskiej. Na wielu fotografiach zaprezentowani zostali najważniejsi dowódcy polskich wojsk oraz inne pierwszoplanowe postaci, również ci Polacy, którzy gotowi byli firmować sowiecką okupację. Nie zapomniano o roli, jaką odegrała powołana w tych dramatycznych okolicznościach polska Armia Ochotnicza ani o cudzoziemcach, którzy u boku Polaków walczyli z bolszewikami. Wystawa ukazuje przebieg walk pod Warszawą, zwycięską polską kontrofensywę oraz omawia warunki zawartego traktatu pokojowego.
Obok przejrzystych informacji, przedstawionych bez zbędnego patosu, oraz unikalnych i różnorodnych zdjęć, w wystawę wpleciono fragmenty pełnych emocji wypowiedzi uczestników tamtych wydarzeń. Dzięki temu jako odbiorcy wystawy możemy dziś przeżywać wydarzenia, które były udziałem naszych rodaków w 1920 r.
Bitwa Warszawska – zwycięstwo Polski dla wolności Europy
Gdy w 1918 roku odradzała się niepodległa Polska, jej istnieniu zagroziła Rosja Sowiecka, która, głosząc samostanowienie narodów, w rzeczywistości chciała przemocą narzucić światu totalitarną ideologię komunistyczną. Polska stanowiła pierwszy etap na drodze dalszego podboju.
O przyszłości nie tylko Polski, ale i całej Europy przesądziła jednak w sierpniu 1920 roku zwycięska dla wojsk polskich Bitwa Warszawska 1920 roku, która oznaczała nie tylko klęskę Armii Czerwonej, ale także zahamowanie sowietyzacji narodów Europy drogą zbrojnego szerzenia światowej „rewolucji proletariackiej”. Wojsko Polskie swoją determinacją i konsekwencją, dzięki talentowi naczelnego dowództwa, uratowało wówczas Europę przed wznowieniem wojennej pożogi. Jego straty w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920 były, jak na ówczesne warunki, wysokie: 100 tysięcy zmarłych, poległych i zaginionych oraz drugie tyle rannych.
Odparcie ataku wojsk bolszewickich na stolicę Polski miało przełomowe znaczenie dla utrwalenia niepodległej Polski i innych nowopowstałych państw narodowych w Europie Środkowej. Oddaliło to możliwość załamania się systemu wersalskiego i dało Europie szansę na próbę pokojowej egzystencji międzynarodowej.
Bitwa Warszawska niesie ze sobą uniwersalne przesłanie o konieczności przeciwstawiania się dyktaturom i skuteczności poświęceń w obronie wolności.
Sowieci przeważali nad Polakami potencjałem militarnym i dużo większą liczbą żołnierzy. Ofensywa nieprzyjaciela sprawiła, że Polacy musieli cofać się na całym froncie aż do stolicy. Kulminacyjne starcie rozegrało się na przedpolach Warszawy. Do historii przeszła m.in. walka pod Ossowem (14 sierpnia), w której zginął kapelan ks. Ignacy Skorupka. Najcięższe walki toczyły się w Radzyminie i okolicach. Przez trzy dni miasto przechodziło z rąk do rąk, ale natarcie wroga zostało ostatecznie odparte. 16 sierpnia 1920 r. ruszyła polska ofensywa, która zmusiła wojska Michaiła Tuchaczewskiego do odwrotu. Pierwszego dnia Polacy posunęli się o 45 kilometrów na północ a po 10 dniach przeciwnik był rozbity.
18 października 1920 wszedł w życie rozejm na froncie polsko-bolszewickim. Traktat kończący wojnę między oboma krajami podpisano w Rydze 18 marca 1921 roku. Brytyjski dyplomata lord Edgar d’Abernon, nazwał w 1920 r. Bitwę Warszawską 18. decydującą bitwą w dziejach świata.
Angielski dyplomata, członek Misji Międzysojuszniczej w Warszawie i świadek wydarzeń w sierpniu 1920 roku, lord Edgar Vincent D’Abernon opisał je następnie w książce, którą zatytułował „Osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata. Pod Warszawą 1920” (The Eighteenth Decisive Battle of the World. Warsaw, 1920) i skomentował słowami:
„Współczesna historia cywilizacji zna mało wydarzeń posiadających znaczenie większe od bitwy pod Warszawą w roku 1920. Nie zna zaś ani jednego, które byłoby tak niedocenione.”
(gov)
