Ministrowie Sprawiedliwości, MSWiA oraz Infrastruktury przedstawili koncepcję zmian w przepisach dotyczących bezpieczeństwa na drogach.
Prawo jazdy od 17. roku życia, ograniczenia możliwości redukcji punktów karnych, okres próbny dla młodych (stażem) kierowców, odbieranie prawa jazdy za przekroczenie prędkości o 50 km/h poza obszarem zabudowanym, ograniczenie możliwości redukcji punktów karnych oraz cofnięcie uprawnień za jazdę w okresie zatrzymania prawa jazdy – to główne rozwiązania przygotowanej przez Ministerstwo Infrastruktury nowelizacji przepisów na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Mają one na celu skuteczniejsze zwalczanie przestępstw drogowych, szczególnie tych stwarzających zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego. Jednym z priorytetów jest eliminowanie z ruchu drogowego recydywistów z wielokrotnymi zakazami prowadzenia pojazdów.
Propozycje zmian w prawie, które przedstawili w piątek na wspólnej konferencji w Kancelarii Premiera Rady Ministrów ministrowie: sprawiedliwości Adam Bodnar, spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak oraz infrastruktury Dariusz Klimczak są wynikiem prac międzyresortowego zespołu specjalistów i ekspertów, które trwały od 25 września.
– Wypracowaliśmy kompleksowe propozycje, które odnoszą się zarówno do kwestii Kodeksu karnego, Kodeksu wykroczeń, jak również przepisów Prawa o ruchu drogowym – zapowiedział szef resortu sprawiedliwości. Jesteśmy przekonani, że będą one celną odpowiedzią na to, co jest plagą na polskich drogach lekceważenia norm, które prowadzi często do śmierci obywateli – podkreślił minister Adam Bodnar.
Tomasz Siemoniak, szef MSWiA mówił: Statystyki są zatrważające. W ciągu 9 miesięcy tego roku doszło do ponad 16 tysięcy wypadków, w których zginęło blisko półtora tysiąca osób, a 19 tysięcy zostało rannych. Policja otrzymała zgłoszenia 290 tysiącach kolizji. Nie możemy tego zaakceptować. Proponowane przez nas zmiany i zaostrzenie przepisów są tego wyrazem.
Minister Infrastruktury Dariusz Klimczak podkreślił natomiast, że bezpieczeństwo na polskich drogach jest absolutnym priorytetem: – Chcemy, by ludzie czuli się bezpiecznie i temu mają służyć proponowane przez nas zmiany.
Najważniejsze propozycje zmian
Wśród propozycji są wyższe sankcje za rażąco niebezpieczną, brawurową jazdę. Proponowane jest także podwyższenie kar za wypadek ze skutkiem śmiertelnym (nielegalny wyścig, rażąco niebezpieczna, brawurowa jazda lub złamanie zakazu prowadzenia pojazdów).
Jednym z kluczowych elementów planowanych zmian jest zaostrzenie sankcji wobec kierowców, którzy łamią sądowe zakazy prowadzenia pojazdów. W przypadku naruszenia zakazu sąd powinien mieć możliwość orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów. Także możliwość konfiskaty pojazdu oraz minimalne świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł mają pełnić rolę środków odstraszających.
Znaczące modyfikacje obejmują także prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu. Jeśli kierowca ma od 0,5 do 1,5 promila alkoholu we krwi lub jest objęty zakazem prowadzenia pojazdów, sąd będzie mógł zdecydować o przepadku pojazdu. W sytuacji, gdy stężenie alkoholu przekracza 1,5 promila, sąd będzie miał obowiązek orzec konfiskatę pojazdu.
W przypadku kierowców, którzy prowadzą pojazd z zawartością alkoholu powyżej 1,5 promila, planowane jest wprowadzenie do Kodeksu karnego przepisu, który uniemożliwi zawieszenie kary pozbawienia wolności.
Wśród propozycji pojawiła się również kryminalizacja nielegalnych wyścigów: kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności za organizację lub udział w Nowych kierowców będzie obowiązywał okres próbny z niższymi limitami dopuszczalnej prędkości oraz obowiązkowymi szkoleniami uzupełniającym. Dodatkowo 17-latkowie będą mogli uzyskać prawo jazdy, jednak jedynie z możliwością prowadzenia pojazdu w towarzystwie co najmniej 24-letniego opiekuna, który ma prawo jazdy od co najmniej 5 lat.
Planowane jest też m.in.
– rozszerzenie przepisów o zatrzymaniu prawa jazdy za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h także na drogi jednojezdniowe dwukierunkowe poza obszarem zabudowanym;
– podwyższenie stawek ubezpieczenia OC dla osób uczestniczących w nielegalnych wyścigach;
– możliwość utworzenia publicznego rejestru osób z dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Nieustannie w dyskusji publicznej pojawia się temat wprowadzenia tak zwanego zabójstwa drogowego. Przygotowywane zmiany odpowiedzą na to jednoznacznie. – Można to podsumować jednym hasłem: stop bandytom drogowym. Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, żeby do tego doprowadzić. Przepisy wyszczególnią okoliczności wypadków związane z rażącym przekroczeniem prędkości czy prowadzenia pojazdów z zakazem. Jeżeli to spowoduje skutek śmiertelny to będzie to przestępstwem z odrębnymi karami – wyjaśnia minister Adam Bodnar.
Przedstawione propozycje zmian w przepisach prawa karnego i administracyjnego stanowią kompleksowy zestaw rozwiązań, które mają na celu zmniejszenie liczby wypadków drogowych oraz poprawę bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg.
Więcej informacji w załączniku poniżej:
Bezpieczeństwo na drogach – propozycje zmian – prezentacja
Szczegóły
Opracowany w MI projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw 8 listopada br. został wpisany do wykazu prac legislacyjnych rządu. Kolejnym krokiem będą szerokie konsultacje publiczne i uzgodnienia międzyresortowe, tak aby wszyscy zainteresowani mogli zgłaszać swoje uwagi i rozwiązania. Po przyjęciu przez Radę Ministrów, co jest planowane w I kw. 2025 r., projekt zostanie skierowany do Sejmu.
Prawo jazdy od 17. roku życia – jazda pod okiem doświadczonego kierowcy
Nowelizacja zakłada wprowadzenie możliwości kierowania samochodami osobowymi (kat. B prawa jazdy) przez osoby, które osiągnęły wiek 17 lat, z doświadczonym kierowcą (opiekunem). Obniżenie dolnej granicy wiekowej odbywa się na wzór innych państw Unii Europejskiej. Obecnie prawa jazdy kategorii B są wydawane 17-latkom m.in. w Austrii, Estonii, Francji, Danii, Luksemburgu, Holandii oraz w Niemczech. Zmiana ta jest podyktowana potrzebą zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jednocześnie ma na celu zwiększenie mobilności młodych osób, co jest kluczowe w niwelowaniu zjawiska wykluczenia komunikacyjnego.
Młody kierowca do ukończenia 18 roku życia będzie korzystał z prawa jazdy na specjalnych zasadach. Prawo jazdy dla 17-latka będzie ważne tylko w Polsce. Co najważniejsze, jego uzyskanie będzie się wiązało z doskonaleniem umiejętności kierowania pojazdem, ponieważ kierowca taki będzie musiał jeździć w towarzystwie doświadczonego kierowcy – przez pół roku od otrzymania prawa jazdy lub do ukończenia 18 lat.
Osoba towarzysząca z kolei będzie musiała mieć ukończone co najmniej 24 lata, posiadać prawo jazdy kategorii B od co najmniej 5 lat, nie może mieć zakazu prowadzenia pojazdów w ciągu ostatnich 5 lat oraz nie może znajdować się pod wpływem alkoholu czy narkotyków.
Okres próbny dla młodych stażem kierowców
W 2-letnim okresie próbnym kierujący pojazdem będą objęci surowszymi regulacjami. Obowiązywał ich będzie limit 0,0 prom. alkoholu w organizmie. Kierujący w okresie 2 lat od uzyskania prawa jazdy nie będzie mógł przekraczać prędkości 50 km/h w obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym i 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej. Nie będzie miał ponadto możliwości wykonywanie przewozu osób taksówką albo w ramach przewozu okazjonalnego.
Odbieranie prawa jazdy za przekroczenie prędkości o 50 km/h poza obszarem zabudowanym
Kolejnym postulatem MI jest zatrzymywanie prawa jazdy za przekroczenie prędkości dopuszczalnej o więcej niż 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym.
– Postanowiliśmy, że każdemu kierowcy, który na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza terenem zabudowanym, przekroczy dozwoloną prędkość o 50km/h, także zostanie zatrzymane prawo jazdy na trzy miesiące. Podkreślam, że nie dotyczy to autostrad i dróg ekspresowych – mówił minister D. Klimczak.
Większość ofiar śmiertelnych to skutek wypadków drogowych poza obszarem zabudowanym (61,4% proc. w 2023 r.), spowodowanych jazdą z nadmierną prędkością, dlatego w ocenie MI konieczne jest rozszerzenie obecnego przepisu obejmującego zatrzymywanie prawa jazdy na obszarze zabudowanym na takie drogi.
Cofnięcie uprawnień za jazdę w okresie zatrzymania prawa jazdy
Bardzo częstym zjawiskiem jest niestety łamanie zakazu jazdy samochodem w okresie zatrzymanego prawa jazdy za przekroczenie prędkości o więcej niż 50 km/h. Dziś grozi za to jedynie przedłużenie zakazu do 6 miesięcy.
– Kierowcy często nic sobie nie robią z czasowego zatrzymania prawa jazdy. Proponujemy, by taka osoba, która nie zastosuje się do czasowego zatrzymania prawa jazdy i wsiądzie za kółko i zatrzyma ją policja, miała odebrane uprawnienia na stałe i dopiero po pięciu latach będzie mogła ubiegać się o nabycie tego typu uprawnień – powiedział szef resortu infrastruktury.
Redukcja punktów karnych nie za wszystkie wykroczenia
Projekt MI przewiduje też ograniczenia w możliwości redukcji punktów karnych za najcięższe w skutkach wykroczenia, m.in. wyprzedzanie na przejściu dla pieszych czy przejazd na czerwonym świetle, a także drastyczne przekraczanie prędkości.
Zwiększenie prędkości ciągników rolniczych do 40 km/h
Odpowiedzią na postulaty zgłaszane przez rolników jest zwiększenie dopuszczalnej prędkości ciągników rolniczych z 30 km/h do 40 km/h. Ciągniki rolnicze dziś są bardzo nowoczesne, dużo bezpieczniejsze niż kiedyś, przystosowane do poruszania się z dużo większą prędkością, są też dużo lepiej wyposażone. Nie ma więc uzasadnienia dla ograniczeń, takich jak dla pojazdów sprzed kilkudziesięciu lat.
