Parlament Europejski pracuje nad zapewnieniem płacy minimalnej zapewniającej przyzwoity poziom życia w UE.
Kryzys koronawirusowy uwydatnił potrzebę wprowadzenia uczciwej płacy minimalnej w Unii Europejskiej. Wielu pracowników na pierwszej linii walki z pandemią, takich jak opiekunowie, pracownicy służby zdrowia czy sprzątaczki, zarabia płacę minimalną. Prawie 60 procent osób otrzymujących płacę minimalną w UE to kobiety.
Potrzeba wprowadzenia uczciwej płacy minimalnej
Płaca minimalna to najniższe wynagrodzenie, jakie pracodawcy muszą zapłacić swoim pracownikom za ich pracę. Mimo że we wszystkich krajach UE istnieją pewne rodzaje płacy minimalnej, wynagrodzenie to często nie pokrywa wszystkich kosztów utrzymania. Ok. siedmiu na dziesięciu pracowników otrzymujących płacę minimalną w UE miało trudności w związaniu końca z końcem w 2018 roku.
Około 10% pracowników w Europie jest zagrożonych ubóstwem
21,7% ludności jest dotkniętych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Pandemia może tę sytuację jeszcze zaostrzyć.
Płaca minimalna w UE
Miesięczne płace minimalne w UE w 2020 r. były bardzo zróżnicowane – wahały się od 312 euro w Bułgarii do 2142 euro w Luksemburgu. Jednym z głównych czynników na to wpływających jest różnica w kosztach życia w krajach UE.
W krajach UE są dwie formy płacy minimalnej:
- Ustawowa płaca minimalna: regulowana przez prawa lub ustawy. Większość państw członkowskich posiada takie przepisy.
- Płaca minimalna ustalona w układach zbiorowych: w sześciu krajach UE wynagrodzenia są ustalane na podstawie układów zbiorowych między związkami zawodowymi a pracodawcami, w tym również w niektórych przypadkach płace minimalne; są to: Austria, Cypr, Dania, Finlandia, Włochy i Szwecja.
Co robi Parlament na rzecz sprawiedliwych płac minimalnych w UE
Parlament Europejski, Rada i Komisja Europejska ogłosiły Europejski filar praw socjalnych w listopadzie 2017 r., określający zobowiązanie Unii Europejskiej do wprowadzenia sprawiedliwych płac.
W październiku 2019 r. Parlament przyjął rezolucję wzywającą Komisję Europejską do zaproponowania instrumentu prawnego zapewniającego sprawiedliwą płacę minimalną w UE.
W sprawozdaniu przyjętym w grudniu 2020 r. Parlament podkreślił, że dyrektywa w sprawie sprawiedliwych wynagrodzeń powinna przyczynić się do wyeliminowania ubóstwa pracujących i wspierać negocjacje zbiorowe.
„Pracownicy mają prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia, które zapewnia przyzwoity poziom życia.”
– 6. zasada Europejskiego filaru praw socjalnych
W 2020 r. Komisja Europejska opublikowała projekt dyrektywy mającej na celu poprawę adekwatności płac minimalnych w UE. Ma ona nie tylko chronić pracowników w UE, ale także pomóc zlikwidować różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, wzmocnić zachęty do pracy i stworzyć równe warunki działania na jednolitym rynku.
Projekt uwzględnia kompetencje krajowe i swobodę zawierania umów przez partnerów społecznych i nie określa poziomu płacy minimalnej.
Dyrektywa ma wspierać negocjacje zbiorowe w sprawie wynagrodzeń we wszystkich krajach UE. W przypadku krajów, w których obowiązują ustawowe płace minimalne, ma ona zapewnić, że płace minimalne będą ustalane na odpowiednich poziomach, z uwzględnieniem warunków społeczno-gospodarczych oraz różnic regionalnych i sektorowych.
Parlamentarna Komisja Zatrudnienia pracuje nad projektem Komisji Europejskiej i ma zagłosować nad nim we wrześniu 2021 r.; następnie zagłosuje nad nim cały Parlament.
(PE)