Senat wprowadził zmiany do ustawy o bonie energetycznym, a bez poprawek przyjął 2 nowelizacje: specustawy dotyczącej obywateli Ukrainy w Polsce oraz ustawy o podatku od towarów i usług.
Senat rozpatrzył i przeprowadził głosowania w sprawie 3 ustaw.
Senatorowie zdecydowali o wprowadzeniu 31 poprawek, w większości legislacyjnych, do ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego (projekt rządowy). Jedna z senackich poprawek ma na celu umożliwienie zawieszenia na 6 miesięcy pobierania od odbiorców w gospodarstwach domowych tzw. opłaty mocowej. Ustawa określa czasowe ograniczenia cen za energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło systemowe, a także zasady i tryb przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania bonu energetycznego. Zgodnie z ustawą maksymalna cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych od lipca do grudnia 2024 r. wyniesie 500 zł za MWh, a dla jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów użyteczności publicznej, małych i średnich przedsiębiorstw – 693 zł/MWh. W przypadku gazu ustawa likwiduje od 1 lipca 2024 r. zamrożenie ceny dla odbiorców taryfowanych na poziomie 200,17 zł za MWh i wprowadza cenę maksymalną, równą taryfie największego sprzedawcy detalicznego – PGNiG OD. Jeśli chodzi o ciepło systemowe, to do 30 czerwca 2025 r. będzie obowiązywał system rekompensat za utrzymanie przez dostawcę określnych cen ciepła. Do końca 2024 r. cena ta wyniesie 119,39 zł za GJ, a w pierwszej połowie 2025 r. – 134,97 zł za GJ. Ustawa wprowadza jednorazowe świadczenie pieniężne dla gospodarstw domowych o niższych dochodach w postaci bonu energetycznego, wypłacanego w drugiej połowie 2024 r. Maksymalna wysokość bonu wyniesie 300–600 zł lub 600–1200 zł przy ogrzewaniu przy użyciu prądu i będzie zależała od liczby osób w gospodarstwie domowym i ich dochodów.
Ustawy przyjęte bez poprawek:
Ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje przedłużenie z 30 czerwca 2024 r. do 30 września 2025 r. okresu obowiązywania ochrony tymczasowej dla obywateli Ukrainy, którzy w wyniku wojny zostali zmuszeni do opuszczenia swojego kraju. Wprowadzono zasadę potwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy przy nadawaniu numeru PESEL wyłącznie na podstawie ważnego dokumentu podróży. Wydłużono o 4 miesiące termin składania wniosków o warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki i położnej oraz honorowania świadectw obywateli państwa, które wypowiedziało umowę międzynarodową o ich wzajemnym uznawaniu. Przedłużono też dostęp do świadczeń zdrowotnych, rodzinnych i socjalnych, świadczeń wypłacanych przez ZUS i możliwość pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania. Nowela zakłada, że od roku szkolnego 2025/26 świadczenie wychowawcze, tzw. 800 plus, dla ukraińskich dzieci będzie wypłacane, jeśli realizują one obowiązek szkolny. Określono maksymalny 36-miesięczny okres, w którym uczniowie mogą uczestniczyć w dodatkowych bezpłatnych zajęciach z języka polskiego. Zgodnie z ustawą od 1 lipca 2024 r. finansowanie wsparcia w postaci zakwaterowania i wyżywienia uchodźców z Ukrainy, będących w szczególnie trudnej sytuacji, będzie możliwe jedynie na podstawie podpisanej umowy z właściwym wojewodą lub organem samorządowym działającym na polecenie wojewody. Nowela zakłada też likwidację świadczeń związanych z rekompensatą kosztów pobytu i wyżywienia uchodźców wojennych, ponoszonych przez właścicieli lokali prywatnych, a także jednorazowego świadczenia pieniężnego dla obywateli Ukrainy w wysokości 300 zł.
Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przedłuża z 1 lipca 2024 r. do 1 lutego 2026 r. termin wejścia w życie przepisów dotyczących obowiązku wystawiania przez podatnika podatku od towarów i usług faktury ustrukturyzowanej przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur.
Senat rozpatrzył też ustawy:
Ustawę o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która implementuje unijne przepisy dotyczące obowiązków w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw unijnych importerów cyny, tantalu i wolframu, ich rud oraz złota pochodzących z obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka, a także kontroli środków pieniężnych wwożonych lub wywożonych z UE. Nowela wprowadza kontrolę ex post w stosunku do unijnych importerów tzw. minerałów konfliktowych. Zadania z nią związane będzie realizowała Krajowa Administracja Skarbowa.
Ustawę o zmianie zakresu obowiązywania Umowy o utworzeniu Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, sporządzonej w Paryżu dnia 29 maja 1990 r. (projekt rządowy). Ma ona na celu uzupełnienie treści umowy o przyjęte przez Radę Gubernatorów EBOR uchwały w sprawie rozszerzenia zakresu działania banku na Afrykę subsaharyjską i Irak. Do 2030 r. EBOR ma rozpocząć działalność w Beninie, Ghanie, Kenii, Nigerii, Senegalu i Wybrzeżu Kości Słoniowej. Ustawa umożliwia ponadto usunięcie statutowych ograniczeń kapitału dla zwykłych operacji, które obecnie są regulowane w Umowie o utworzeniu EBOR.
Ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która zakłada wprowadzenie dla przedsiębiorców urlopu od składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe) oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy przez jeden miesiąc w ciągu roku. Składki zostaną opłacone z budżetu państwa. Z rozwiązania będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którzy opłacają składki ubezpieczeniowe za siebie i maksymalnie 9 innych osób oraz osiągają roczne przychody do 2 mln euro.
Ustawę o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (projekt rządowy). Przewiduje ona wprowadzenie 3 świadczeń: „aktywni rodzice w pracy”, „aktywnie w żłobku” i „aktywnie w domu”. Na to samo dziecko za dany miesiąc będzie przysługiwało tylko jedno z tych świadczeń. Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” (tzw. babciowe) wyniesie 1500 zł miesięcznie – w przypadku dzieci z niepełnosprawnościami 1900 zł – w okresie od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia dziecka. W ramach tego świadczenia rodzice będą mogli m.in. sfinansować opiekę sprawowaną przez nianię czy babcię. Jeśli rodzice zdecydują się na zawarcie z nianią lub babcią umowy uaktywniającej, to składki od tej umowy będą dodatkowo finansowane przez państwo do wysokości podstawy nie wyższej niż 50% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Świadczenie „aktywnie w żłobku” zastąpi obecne dofinansowanie w wysokości do 400 zł pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna i wyniesie maksymalnie 1500 zł miesięcznie na dziecko lub 1900 zł na dziecko z niepełnosprawnością, ale nie więcej niż wysokość opłaty ponoszonej przez rodzica za pobyt dziecka w instytucji opieki. Świadczenie „aktywnie w domu” będzie przeznaczone dla rodziców dzieci w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia, którzy nie będą mogli lub nie będą chcieli skorzystać z dwóch wyżej opisanych świadczeń. Wyniesie ono 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące. Z nowych rozwiązań rodzice będą mogli skorzystać od 1 października 2024 r.
Przeprowadzone zostały głosowania w sprawie 5 ustaw. Zostały one przyjęte bez poprawek.
Ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.
Ustawa o zmianie zakresu obowiązywania Umowy o utworzeniu Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju.
Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”.
Ustawa o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma na celu usprawnienie wdrażania Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) w zakresie inwestycji finansowanych z jego części pożyczkowej. Nowe przepisy umożliwią m.in. podpisywanie i rozliczanie w euro umów o objęcie przedsięwzięć wsparciem z KPO. Ma to zwiększyć zainteresowanie środkami z części pożyczkowej, szczególnie w przypadku planowanych inwestycji związanych z budową morskich farm wiatrowych. Ponadto inwestorzy będą mogli zaciągać zobowiązania do wysokości środków przeznaczonych na realizację określonej inwestycji, ale nie wyższej niż kwota, do której mogą być udzielane pożyczki w danym roku, określona w ustawie budżetowej. Nowela wprowadza przepisy dotyczące planu społeczno-klimatycznego, co umożliwi realizację inwestycji ze Społecznego Funduszu Klimatycznego. Plan ma zawierać środki i inwestycje, których celem jest zaradzenie skutkom opłat za emisję gazów cieplarnianych dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, mikroprzedsiębiorstw i użytkowników transportu.
