Znamy już zwycięzcę ósmej edycji plebiscytu PWN Młodzieżowe Słowo Roku 2023 – decyzją internautów został nim: rel!
Zwycięskie słowo zostało wyłonione w konkursie, w którym oddano rekordową liczbę, tj. ponad 140 tysięcy głosów. Na plebiscytowym podium znalazły się też: sigma oraz oporowo. Kapituła przyznała dodatkowo Nagrodę Jury dla słowa – oddaje.
Internauci zdecydowali, że Młodzieżowym Słowem Roku 2023 zostaje rel, które zdobyło blisko 19 tysięcy głosów. Rel potwierdza to, co wcześniej zostało wypowiedziane.
Dobrze oddaje charakter komunikacji młodzieży – jak pisze w swoim komentarzu Przewodnicząca Jury Anna Wileczek: Młodzieżowe słowo roku 2023 r. jest wyrazem zgody. Dosłownie i metaforycznie. Z jednej strony oznacza aprobatę tego, co mówił przedmówca, z drugiej – obrazuje zgodną współpracę uczestników dialogu. Rel ma też (prawie) wszystkie cechy językowego hitu. Jest światowe, pochodzi od angielskiego relatable ‘możliwy do powiązania z czymś’, jest krótkie, funkcjonuje jako samodzielny skrót umożliwiający szybką i puentującą reakcję komunikacyjną, jest przyjazne, gdyż tworzy atmosferę pozytywności przez oddawanie takich znaczeń jak: „zgadzam się z tobą”, „czuję tak samo”, „potwierdzam”, „racja”, i w końcu – jest bardzo popularne wśród młodzieży.
Drugie miejsce ze względu na liczbę oddanych głosów zdobył wyraz: sigma – popularne określenie osoby niezależnej, pewnej siebie, podziwianej i odnoszącej sukcesy. Na trzecim miejscu znalazło się oporowo, używane jako synonim wyrażenia „do oporu/ w opór”.
Członkowie kapituły przyznali także Nagrodę Jury dla słowa – oddaje, wyróżniającego się w plebiscycie zdominowanym przez zapożyczenia angielskie. To utworzony na gruncie polskim wyraz, który oznacza: „coś się opłaca, zwraca włożony wysiłek (niekoniecznie pieniądze)”. Jak dodaje w swoim komentarzu Marek Łaziński: Oddaje w szerszym znaczeniu jest uniwersalnym wyrazem oceny pozytywnej. To, co oddaje, nie musi się opłacać w dosłownym sensie. Wystarczy, że jest „fajne” czy „ma dobry vibe”.
Głosowanie cieszyło się dużym zainteresowaniem, bo internauci oddali ponad 140 tysięcy głosów.
Rozstrzygnięcie plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku 2023 – komentarz jury
Plebiscyt na młodzieżowe słowo roku 2023 został rozstrzygnięty. Użytkownicy języka przyznali zwycięstwo słowu rel – powszechnie znanemu i używanemu w środowisku młodzieży w celu wyrażenie aprobaty dla tego, co mówił przedmówca. Należy stwierdzić, że rel ma także swoje warianty o podobnym znaczeniu: czasownikowy relować i rzeczownikowy relówa.
Jury natomiast postanowiło wyróżnić wyraz, który wprawdzie już zadomowił się w komunikacji młodzieży, ale ciągle jest zgłaszany w plebiscycie, tj. oddaje. Słowo oznacza coś, co jest ‘wartościowe, opłacalne, zwracające poniesione nakłady’.
Na plebiscytowym podium znalazł się też wyraz sigma jako bardzo popularne obecnie określenie osoby niezależnej, pewnej siebie, podziwianej i odnoszącej sukcesy. Dużo głosów zostało oddanych także na takie jednostki jak kolejno: oporowo (trzecie miejsce na podium), bambik, delulu, slay. Podczas gdy pierwszy z przykładów jest synonimem potocznych wyrażeń „do oporu” lub „w opór”, tj. ‘dużo, do końca, intensywnie’, to ostatni – slay – określa coś, co ‘robi wrażenie, albo kogoś, kto wzbudza podziw, imponuje, „poraża”, np. atrakcyjnym wyglądem’. Slay może być także okrzykiem zadowolenia. Pozostałe dwa słowa odnoszą się: do piętnowania braku umiejętności i nieudacznictwa (bambik) oraz stanu oderwania od rzeczywistości w tworzeniu np. wyimaginowanych relacji z idolami (delulu).
Wiele zgłaszanych jednostek o dużej frekwencji ma genezę związaną z wiralami i memami: np. side-eye, rizz czy zgerypała (te mają charakter neologizmów), inne zaś przekraczają ramy komunikacji internetowej, sprawiając wrażenie znaków językowych, które na stałe „osiadły” w języku młodzieżowym, np. cringe, NPC czy odklejka.
Jury składa podziękowania uczestnikom plebiscytu, zarówno zgłaszającym swoje propozycje w pierwszym etapie, jak i wszystkim głosującym na finałową dziewiętnastkę zamiast dwudziestkę (po usunięciu przez Organizatora słowa kys rozumianego przez niektórych odbiorców dosłownie). Dziękujemy także młodzieży z rady konsultacyjnej przy Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży, która na każdym etapie konkursu pomagała rozstrzygać znaczeniowe dylematy.
