32. Malta Festival Poznań dobiegł końca, chociaż emocje wciąż jeszcze w nas wibrują.
Zanim pożegnamy się z tegoroczną edycją i rozpoczniemy przygotowania do kolejnej, przypomnijmy sobie, jak spędziliśmy czas z artystkami i artystami w tym roku. Tak oto organizator opisuje co działo się podczas tego wydarzenia:
„Namiot Malta Festival 2022 rozstawiliśmy na nowym pl. Kolegiackim. Spotykaliśmy się tam, żeby uczestniczyć w koncertach, popisach cyrkowych, a także wysłuchać wstrząsających historii. Tuż obok znajdowała się duża scena na Wolnym Dziedzińcu UMP. To tam w tym roku graliśmy duże koncerty i spektakle teatralne. Dzieci miały swoją Strefę frajdy w parku im. F. Chopina, gdzie mogły bawić się z animatorkami, uczestniczyć w warsztatach i oglądać spektakle przeznaczone specjalnie dla najmłodszych festiwalowiczek i festiwalowiczów.
Malta niosła się również w innych częściach miasta. Zaczęliśmy od parady Générik Vapeur Dzięki za wszystko, z którą przeszliśmy od pl. Kolegiackiego do Starej Rzeźni. Było kolorowo, rockowo i energetycznie. Wielu mieszkańców włączyło się do orszaku, również jako performerzy. Na dworcu Poznań Główny oglądaliśmy Odyseję Tomasza Ciesielskiego – piękny spektakl taneczny, którego twórcy podjęli namysł nad tym, czym jest podróż współczesnego Europejczyka. W słuchawkach, wraz z tancerzami przemierzaliśmy hale i perony, oglądając rozwijającą się przed nami historię. Odbyły się również spektakle w Pawilonie i CK Zamek, a nawet na ogródkach działkowych ROD Mazurek i ROD Bielniki.
Hasłem tegorocznej edycji był Świat w uścisku. Świadomi trudnej sytuacji na świecie: kryzysu humanitarnego na granicy polsko-białoruskiej, rasizmu, którego ten kryzys jest przejawem, a także napaści Rosji na Ukrainę, chcieliśmy podczas tegorocznej edycji festiwalu podjąć rozmowę na tematy związane ze sprawiedliwością, z troską i bardziej równościowym jutrem. Zaprosiliśmy na naszą scenę artystów, którzy rozwijali te rozważania w swoich spektaklach, performansach i koncertach.
W ramach programu Teatr / Taniec / Performans wystąpiły dwa mocne białoruskie kolektywy: Diafilm Live z muzycznym spektaklem z sowieckimi diafilmami w tle – Bajki z mrocznych czasów – oraz Grupa Bergamot z flash mobem Lot/Flight z solidarnościową akcją nawiązującą do zatrzymań przez białoruską policję. O stosowanych przez nią torturach opowiedział za pomocą ciała Igor Shugaleev w solowym performansie 375 0908 2334 / The body you are calling is currently not available, do którego przyłączyli się widzowie w geście solidarności. Międzynarodowy Michael Douglas Kollektiv zorganizował dla nas The Polarity Party, podczas którego wspólnie zastanawialiśmy się nad istotą polaryzacji społeczeństwa.
Jaha Koo przeplótł prywatną, wstrząsającą historię o samotności, presji i izolacji z opowieścią o transformacji Korei Południowej i zagarnięciu jej przez drapieżny kapitalizm, a Marcela Levi i Lucía Russo razem z tancerką Tamires Costą w Let It Burn za pomocą ciała, tańca, gestu zderzyły publiczność ze stereotypami na temat ciał czarnych tancerzy. Taras Gembik i Zoi Michailova zorganizowali muzyczny wieczór poezji ukraińskiej, po którym zaprosili wszystkich obecnych do recytacji swoich ulubionych wierszy.
Na Wolnym Dziedzińcu UMP obejrzeliśmy Narodziny wrogości Wiktora Bagińskiego, spektakl badający rasizm, a także Kreszany Oleny Apczel – baśń-rytuał o świecie osadzonym w kulturze pełnej różnych słowiańskich bogiń i bogów. Ponadto odbyła się również cyrkowa Inwazja klaunów, Circus Batucada oraz C’est la… Wheel!, a także wzruszający spektakl taneczny The Köln Concert i niezwykły koncert performatywny ctrl.xx.tension.
Projekty w tegorocznym programie Sztuki Wizualne zostały wyłonione z open calla, a ich społecznie zaangażowani twórcy pochodzą z Ukrainy, Białorusi i Meksyku. Na pl. Kolegiackim przez kilka dni słyszeliśmy historie kobiet z Ukrainy dzięki instalacji dźwiękowej Seven-second Pause Oleny Siyatovskiej. W Domie mogliśmy zobaczyć wystawę Black on Prussian Blue Lii i Andria Dostilevów – centralnym punktem zainteresowania artystów był album rodzinny żołnierza Wermachtu, a robione przez niego fotografie stały się przyczynkiem do rozmowy o spojrzeniu agresora.
Ponadto w Domie swój interdyscyplinarny projekt o międzygatunkowym dialogu i radykalnej empatii Chinampa Lab prowadził Pablo Ramírez González. W klubokawiarni MY zawisła wystawa prac Marii Redko Gdzie jest mój puszysty kocyk?, na którą składały się szkice i obrazy opowiadające o ewakuacji artystki i jej rodziny z Ukrainy.
Scena na Wolnym Dziedzińcu UMP gościła w tym roku wielu niezwykłych artystów. Połączeniem muzyki etno i folku z elektroniką, a także polskiej muzyki ludowej z afrykańskim brzmieniem zachwycała nas Ifi Ude. Na scenie zagrała również wybitna kompozytorka, autorka, wokalistka i basistka Misia Furtak. W ramach najdłuższego muzycznego wieczoru Poznań / Mińsk / Kolonia wystąpiła Młoda Kultura, Super Besse i Leila Akinyi.
W parku im. F. Chopina również niosła się wspaniała muzyka. Mieliśmy szansę zrelaksować się na trawie przy dźwiękach tybetańskich mis i potańczyć podczas koncertu białoruskiego duetu elektroniczno-gitarowego Domsun. Do samego końca Malty ukrywaliśmy różne niespodzianki i jedną z nich było Wesele wielkopolskie zagrane podczas finałowego koncertu. Wesele było wyjątkowym doświadczeniem, w którym wielkopolska muzyka ludowa zyskała zaskakujący wymiar!
Filmowo gościło nas kino Muza. Pokazywaliśmy tam filmy we współpracy z WATCH DOCS. Prawa człowieka w filmie. Gra cieni opowiedziała historie młodych uchodźców i imigrantów próbujących przekraczać kolejne granice. Heda wzruszyła nas siostrzeńskim dwugłosem o życiu wybitnej kobiety uchodźczyni, a Matongé przeniosło do zakładu krawieckiego ostatniej białej Belgijki w Galerii Ixelles w Brukseli. David Henry Gerson w Sztuce przeżycia przedstawił syryjskich artystów, którzy po opuszczeniu ojczyzny starają się wciąż tworzyć.
Częścią programu filmowego były również pokazy oper i filmów Luka Percevala, tegorocznego bohatera programu Portret Artysty. Były to: Infinite Now, Uprowadzenie z Seraju, The Concealed City, Düsseldorf, mon amour. Luk Perceval to wybitny, wielokrotnie nagradzany flamandzki reżyser pracujący obecnie w NTGent. Podczas Malta Festival Poznań 2022 zaprezentowaliśmy jego trylogię Cały smutek Belgii. To wyjątkowe wydarzenie na skalę światową – po raz pierwszy pokazaliśmy wszystkiego trzy części Czarny: Kongo, Żółty: Rex i Czerwony: Święta wojna w ramach jednego wydarzenia teatralnego. Spektakle były poruszające i sprowokowały wiele myśli, czego skutkiem była ożywiona dyskusja podczas późniejszego spotkania z artystą.
Podczas tegorocznego Forum rozwijaliśmy tematy związane z hasłem przewodnim festiwalu. Zaczęliśmy od spotkania z ukraińską pisarką i filozofką Oksaną Zabużko. W kolejnych debatach z gościniami, gośćmi i publicznością prowadzący Michał Nogaś rozmawiał o granicach Europy, sytuacji uchodźców i uchodźczyń w Polsce, kłopotach z wielokulturowością, prawach człowieka i współczuciu. Ostatnie spotkanie w ramach Forum odbyło się z pisarzem i prawnikiem Piotrem Siemionem.
Bardzo ważnym elementem programu było również trwające dwa dni spotkanie Reagujemy! Otwarta sieć organizatorek i organizatorów kultury. To pierwsza odsłona serii spotkań, które odbędą się w kilku miastach Polski. W Poznaniu zastanawialiśmy się, jak planować wydarzenia w coraz bardziej wieloetnicznej społeczności, jak radzić sobie z ksenofobicznymi reakcjami, a także wspólnie wypracowywać narzędzia, które mogłyby urzeczywistnić misję kultury.
No i nie zapominajmy o Malcie w zieleni! Na terenie ROD Mazurek założyliśmy DOM – Działkowy Ogród Międzykulturowy, w którym grządkami opiekują się rodziny z doświadczeniem uchodźczym lub migracyjnym oraz osoby ze społeczności lokalnej. Wspólne uprawianie ziemi nie tylko daje możliwość relaksu i odpoczynku na łonie natury, lecz także międzykulturową integrację. Podczas Malty na terenie DOM-u odbył się piknik połączony z warsztatami, a także koncert Aktaşa Erdoğana – multiinstrumentalisty o tureckich, kurdyjskich i armeńskich korzeniach. W innym ogrodzie, ROD Bielniki, grupa młodych twórczyń i twórców zorganizowała laboratorium przyjemności, czyli zielone przestrzenie wypełnione dźwiękami tybetańskich mis, zapachem kadzideł, w których można było praktykować relaks na trawie. A na koniec odbył się koncert zespołów AZ-YL i Róża.
Program Wolno Dzieciom zaprosił w tym roku do parku im. F. Chopina, gdzie powstała pełna zabawek i niespodzianek Strefa frajdy. Odbywały się tam liczne warsztaty, m.in. Jak długo może trwać przytulenie?, Feel Music czy Mov_improv_ment, a także plenerowe spektakle: Opowieść o drzewie Teatru Hipopo Pam oraz czytanie performatywne Małego Księcia przez Andrzeja Seweryna i Annę Cieślak.”
