Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił na przedstawienie zarzutów dwóm obywatelom Ukrainy, którzy współdziałali z osobami dokonującymi podpalenia.
W toku śledztwa prowadzonego przez prokuratorów z mazowieckich „pezetów” oraz funkcjonariuszy KSP i ABW ustalono, iż pożar Centrum Handlowego przy ul. Marywilskiej 44 w Warszawie z 12 maja 2024 r. był wynikiem podpalenia dokonanego na zlecenie wywiadu Federacji Rosyjskiej.
12 maja 2024 r. doszło do pożaru Centrum Handlowego Marywilska 44 w Warszawie.
Bezpośrednio po zdarzeniu prokuratura wszczęła śledztwo, którego głównym celem było ustalenie przyczyn i innych okoliczności pożaru, w tym ewentualnych sprawców.
Ustalenia
W toku śledztwa uzyskano materiał dowodowy pozwalający na ustalenie, iż pożar ten był wynikiem podpalenia dokonanego przez członków zorganizowanej grupy przestępczej działającej na zlecenie wywiadu Federacji Rosyjskiej. Celem działania grupy było dokonywanie podpaleń obiektów wielkopowierzchniowych na terenie państw Unii Europejskiej. Grupa ta jest odpowiedzialna również między innymi za podpalenie sklepu IKEA 9 maja 2024 roku w Wilnie.
Zgromadzone dowody pozwoliły na ustalenie, iż w skład powyższej grupy przestępczej wchodzili między innymi obywatele Ukrainy: Daniil B. i Oleksander V.
W ramach tej działalności, 11 maja 2024 r., Daniil B. otrzymał od przebywającego na terenie Federacji Rosyjskiej Oleksandra V. polecenie udania się w pobliże CH Marywilska 44 w Warszawie i nagrania pożaru hali oraz akcji służb gaśniczych i ratunkowych. Wydane polecenie wskazywało konkretną godzinę w nocy 12 maja 2024 r., o której wybuchnie pożar. Oleksander V. nakazał Daniilowi B. przesłanie mu zarejestrowanego nagrania w celu udokumentowania wykonania zadania oraz opublikowania go na rosyjskich portalach propagandowych. Daniil B. w całości wykonał zlecone mu zadanie.
Zarzuty
W związku z powyższymi ustaleniami prokurator 29 kwietnia 2025 r. ogłosił Daniilowi B. (ur. w 2006 r.) zarzuty popełnienia dwóch przestępstw:
- brania udziału w okresie od stycznia do maja 2024 r. w Polsce, na Litwie, Ukrainie i w Rosji, wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi i nieustalonymi osobami, w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnianie przestępstw w postaci dokonywania aktów sabotażu oraz przestępstw o charakterze terrorystycznym, polegających na wywoływaniu pożarów obiektów wielkopowierzchniowych położonych na terenie państw należących do Unii Europejskiej, popełnianych w celu poważnego zastraszenia wielu osób, a w konsekwencji oddziaływania na opinię publiczną (art. 258 § 2 kk);
- dokonywania aktów sabotażu i przestępstwa o charakterze terrorystycznym, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, działając na rzecz wywiadu Federacji Rosyjskiej przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez dokonanie 12 maja 2024 r. nagrania pożaru budynku Centrum Handlowego Marywilska 44, a następnie przesłanie tego nagrania do Oleksandra V. (art. 130 § 7 kk).
Zarzuty te zostały podejrzanemu ogłoszone przez prokuratorów 29 kwietnia 2025 r. na terytorium Republiki Litewskiej, gdzie podejrzany jest obecnie tymczasowo aresztowany. Na obecnym etapie nie informujemy o treści wyjaśnień podejrzanego.
Wykonanie przez polskich prokuratorów czynności z udziałem podejrzanego na terytorium Republiki Litewskiej było możliwe dzięki zawarciu 9 sierpnia 2024 r. umowy pomiędzy Polską a Litwą o powołaniu wspólnego zespołu śledczego (JIT), który obejmuje postępowania przygotowawcze prowadzone w obu krajach.
Prokurator sporządził również postanowienie o przedstawieniu czterech zarzutów Oleksandrowi V. (ur. 1975 r.), w tym związanych z udziałem w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw o charakterze terrorystycznym (art. 258 § 2 kk) oraz z dokonaniem aktu sabotażu na rzecz obcego wywiadu Federacji Rosyjskiej przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, polegającego m.in. na poleceniu Daniilowi B. nagrania w dniu 12 maja 2024 r. pożaru budynku CH Marywilska 44. O szczegółach zarzutów wobec Oleksandra V. nie informujemy, gdyż nie zostały one podejrzanemu ogłoszone. Według ustaleń przebywa on obecnie na terenie Federacji Rosyjskiej.
Na wniosek prokuratora sąd zastosował wobec Oleksandra V. środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania. Prokurator wszczął poszukiwania za podejrzanym listem gończym, a do Sądu Okręgowego w Warszawie skierował wniosek o wydanie wobec niego Europejskiego Nakazu Aresztowania.
Za przestępstwo z art. 130 § 7 kk grozi kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 10 lat albo kara dożywotniego pozbawienia wolności.
Na obecnym etapie postępowania nie przedstawiono zarzutów osobom bezpośrednio odpowiedzialnym za wzniecenie pożaru.
Śledztwo dotyczące pożaru
Śledztwo w sprawie pożaru CH Marywilska 44 zostało wszczęte 13 maja 2024 r.
Oględziny pogorzeliska rozpoczęto 30 lipca 2024 r., po uprawomocnieniu się decyzji nadzoru budowlanego zezwalającej na rozbiórkę spalonej hali.
Obszar oględzin obejmował 6 hektarów. W centrum handlowym znajdowało się 1400 sklepów i punktów usługowych, wynajmowanych przez ponad 700 osób.
Łącznie od 30 lipca do 28 listopada 2024 r. w oględzinach wzięło udział 55 prokuratorów i 100 policjantów z Komendy Stołecznej Policji i innych jednostek garnizonu warszawskiego.
Na miejscu pracowało jednocześnie 6 grup oględzinowych, w skład których wchodzili prokuratorzy, policjanci, technicy, biegli z Akademii Pożarniczej w Warszawie oraz operatorzy maszyn.
Oględziny zakończono w 121 dni.
Równolegle z oględzinami prowadzone były także inne czynności procesowe, w trakcie których m.in. zabezpieczono całą dokumentację niezbędną do wyjaśnienia przyczyn powstania i rozmiarów pożaru, zabezpieczono monitoring, a także urządzenia elektryczne, rejestratory, komputery i dyski twarde. Przesłuchano ponad 70 świadków oraz 530 pokrzywdzonych, którzy wynajmowali powierzchnie handlowe na terenie kompleksu handlowego Marywilska 44 w Warszawie.
W wyniku przeprowadzonych czynności oględzinowych w pogorzelisku zabezpieczono w sumie 33 sejfy i 48 kasetek z pieniędzmi, a także 8 bankomatów, w których znajdowało się łącznie prawie 1,2 mln zł. Dotychczas poszkodowanym zwrócono m.in. blisko 2 mln zł w formie niespalonych pieniędzy, blisko 1 kg złota w sztabkach i ponad 3 kg biżuterii.
Podstawowym celem prowadzonego śledztwa jest ustalenie przyczyn i ewentualnych sprawców pożaru. Był to również główny cel przeprowadzanych oględzin. W toku czynności zabezpieczono więc ślady i przedmioty, które mogły mieć związek z wybuchem pożaru. Wszystkie zabezpieczone w tym zakresie dowody zostały poddane odrębnym oględzinom, a następnie przekazane powołanym w śledztwie biegłym, w tym z Komendy Stołecznej Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Akademii Pożarniczej w Warszawie. Opinia nie została dotychczas sporządzona. Przewidywany termin sporządzania opinii to czerwiec 2025 r.
Śledztwo niniejsze (1001.105.Ds.55.2024) prowadzone jest przez prokuratorów z Mazowieckiego Wydziału Zamiejscowego Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej w Warszawie wspólnie z funkcjonariuszami Wydziału do Walki z Terrorem Kryminalnym i Zabójstw Komendy Stołecznej Policji, Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego Komendy Stołecznej Policji oraz funkcjonariuszami Departamentu Postępowań Karnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, przy wsparciu Departamentu Kontrwywiadu i Centrum Antyterrorystycznego ABW.
Podpalenie sklepu IKEA w Wilnie
W Mazowieckim Wydziale Zamiejscowym Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej prowadzone jest również inne śledztwo w sprawie aktów sabotażu dokonywanych na zlecenie obcego wywiadu, dotyczące między innymi podpalenia sklepu IKEA w Wilnie.
Do pożaru sklepu IKEA w Wilnie doszło 9 maja 2024 roku.
W tym zakresie ustalono m.in., iż od 20 kwietnia 2024 r. Daniil B., na polecenie Oleksandra V. i Serhija Ch., dokonywał na terytorium Litwy rozpoznania sklepów wielkopowierzchniowych w celu ustalenia możliwości pozostawienia w nich ładunków zapalających. Dokonane przez siebie ustalenia przekazywał Oleksandrowi V.
8 maja 2024 r. Daniil B., wspólnie z Oleksandrem H., wykonując polecenia oraz instrukcje Oleksandra V. i Serhija Ch., skonstruowali urządzenia zapalające umożliwiające zdalne wywołanie pożaru. Następnie Daniil B. pozostawił urządzenia te wraz z cieczą łatwopalną w sklepie IKEA w Wilnie. W nocy z 8 na 9 maja 2024 r. urządzenia te wywołały pożar sklepu IKEA. Także w tym przypadku Daniil B. otrzymał od Oleksandra V. i Serhija Ch. polecenie udania się w nocy w pobliże sklepu i nagrania pożaru oraz akcji służb ratunkowych.
W związku z powyższym zdarzeniem odpowiednie zarzuty z art. 258 § 2 kk oraz z art. 130 § 7 kk przedstawiono Daniilowi B. i Oleksandrowi H. Obaj podejrzani zostali zatrzymani jeszcze w maju 2024 r. (Daniil B. na Litwie, Oleksander H. w Polsce). Wobec obu stosowany jest środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.
Nadto prokurator sporządził postanowienie o przedstawieniu zarzutów wobec Serhija Ch. i Oleksandra V., natomiast zarzutów tych nie ogłoszono, gdyż podejrzani przebywają na terenie Federacji Rosyjskiej. Wobec obu polskie sądy zastosowały środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania. Obaj są poszukiwani listami gończymi.
Podpalenie marketu budowlanego w Warszawie
To samo śledztwo (sygn. 1001.105.Ds.54.2024) dotyczy również podpalenia wielkopowierzchniowego marketu budowlanego w Warszawie.
Do pożaru doszło 14 kwietnia 2024 r. W jego wyniku spłonęła część sklepu, a straty przekroczyły 3,5 miliona złotych.
Zgromadzony na miejscu zdarzenia materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, że pożar był wynikiem umyślnego działania człowieka (podpalenia). Przeprowadzone w śledztwie czynności dowodowe, w tym wyniki oględzin, zapisy monitoringu oraz opinie biegłych różnych specjalności, dostatecznie uzasadniły podejrzenie, że sprawcą powyższego przestępstwa był obywatel Białorusi Stepan K.
Ustalono, że 13 kwietnia 2024 r. pozostawił on w tym sklepie urządzenie umożliwiające zdalne wywołanie pożaru. W nocy z 13 na 14 kwietnia 2024 r. doszło do uruchomienia urządzenia i wybuchu pożaru. Ustalono również, że Stepan K. nagrał telefonem swoje działania, aby udokumentować przeprowadzenie aktu sabotażu. Część tych materiałów została następnie opublikowana na rosyjskich portalach propagandowych. Nadto ustalono, że podejrzany Stepan K. dokonał powyższego podpalenia działając na rzecz obcego wywiadu, tj. wywiadu Federacji Rosyjskiej, i na polecenie rosyjskich służb specjalnych.
Prokurator ogłosił Stepanowi K. zarzut dokonania na rzecz obcego wywiadu sabotażu oraz przestępstwa o charakterze terrorystycznym polegającego na umyślnym wywołaniu powyższego pożaru (kwalifikacja z art. 130 § 7 kk i art. 163 § 1 pkt 1 kk). Wobec podejrzanego Stepana K. stosowany jest środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.
Oba śledztwa są kontynuowane.
Wspólne oświadczenie Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Koordynatora Służb Specjalnych
12 maja 2024 r. doszło do pożaru Centrum Handlowego Marywilska 44 w Warszawie. Całkowicie spłonęło 1400 sklepów i punktów usługowych.
Od roku Mazowiecki Wydział Zamiejscowy ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej przy wsparciu Komendy Stołecznej Policji i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego prowadzi intensywne śledztwo wyjaśniające okoliczności tego zdarzenia. Polskie służby współpracują ze stroną litewską, gdzie również część sprawców realizowała działania dywersyjne.
Prowadzone śledztwo zaangażowało nadzwyczajne środki. W oględzinach na terenie pogorzeliska, trwających łącznie 121 dni, wzięło udział 55 prokuratorów i 100 policjantów, wspieranych przez ekspertów i techników. Przesłuchano ponad 70 świadków oraz 530 pokrzywdzonych.
Obecnie, na podstawie zgromadzonych dowodów wiemy, że pożar był efektem podpalenia dokonanego na zlecenie rosyjskich służb specjalnych. Mamy pogłębioną wiedzę na temat zlecenia i przebiegu podpalenia oraz sposobu jego dokumentowania przez sprawców. Działania ich były organizowane i kierowane przez ustaloną osobę przebywającą w Federacji Rosyjskiej. Część sprawców przebywa już w areszcie, pozostali są zidentyfikowani i poszukiwani. Prokuratura, Policja i Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego kontynuują czynności śledcze i operacyjne mające na celu ich ujęcie.
Władze Państwa Polskiego są zdeterminowane, aby pociągnąć do odpowiedzialności sprawców haniebnych aktów dywersji oraz osoby nimi kierujące. Jednocześnie pragniemy podziękować wszystkim funkcjonariuszom publicznym zaangażowanym w śledztwo, zarówno na płaszczyźnie procesowej jak i operacyjno-rozpoznawczej. Wykonują Państwo z pełnym zaangażowaniem świetną pracę na rzecz bezpieczeństwa naszej Ojczyzny i obywateli, wykrywając, zwalczając i przeciwdziałając działaniom dywersyjnym organizowanym i kierowanym z Federacji Rosyjskiej.
Adam Bodnar
Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny
Tomasz Siemoniak
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Minister Koordynator Służb Specjalnych
