Podczas zakończonej w Paryżu sesji specjalnej Rada Wykonawcza UNESCO (Paryż, 15-16 marca 2022 roku), której członkiem jest aktualnie Polska, przyjęła decyzję jednoznacznie potępiającą rosyjską agresję wobec Ukrainy.
Posiedzenie Rady Wykonawczej zostało zwołane z inicjatywy międzyregionalnej grupy państw w reakcji na atak Rosji na Ukrainę.
Sukces Grupy Przyjaciół Ukrainy na forum UNESCO
UNESCO jako agenda wyspecjalizowana w dziedzinie międzynarodowej współpracy kulturalnej, oświatowej oraz naukowej wydała decyzję, w której wyraża szczególne zaniepokojenie wobec poważnego kryzysu humanitarnego wywołanego rosyjską inwazją na Ukrainę, której ofiarą jest ludność cywilna, w tym także dzieci i młodzież. Atak Rosji na Ukrainę doprowadził do tego, że ponad 6 milionów dzieci w wieku szkolnym i 1,5 mln studentów zostało pozbawionych dostępu do nauki. Wiele placówek edukacyjnych i naukowych zostało zbombardowanych i uległo zniszczeniu. Blisko 2 miliony osób musiało opuścić swoje domy.
Członkowie Rady Wykonawczej potępili także dramatyczne skutki rosyjskiej inwazji na Ukrainę dla bezpieczeństwa dziennikarzy. Wezwali Rosję do zaprzestania kłamliwych działań dezinformacyjnych, propagandowych oraz cyberataków.
Państwa Rady Wykonawczej wyraziły zdecydowany sprzeciw wobec łamania przez Federację Rosyjską zobowiązań prawa międzynarodowego, w tym dotyczącego ochrony dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Potępiły nieodwracalne zniszczenia miejsc pamięci i zabytków kultury w Charkowie, Kijowie, Zaporożu oraz wielu innych miejscach w Ukrainie. Za skandaliczne uznały bombardowanie przez Rosję 1 marca br. wieży telewizyjnej znajdującej się na terenie Babiego Jaru, wąwozu, w którym w czasie II wojny światowej znajdował się niemiecki obóz koncentracyjny, w którym zginęło kilkadziesiąt tysięcy Żydów. Na znak protestu wobec działań Rosji część państw, w tym Polska, apelowało, by najbliższa sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa, która pierwotnie miała odbyć się w Kazaniu (19-30 czerwca br.), została zorganizowana w innej lokalizacji.
Decyzję współsponsorowały 64 kraje UNESCO. W głosowaniu na Radzie Wykonawczej UNESCO przeciwna decyzji była tylko Rosja. Jest to zatem silny wyraz solidarności z Ukrainą oraz jasny sprzeciw wobec rosyjskiej agresji, która spowodowała kryzys humanitarny na niespotykaną skalę.
Przyjęta decyzja udziela wyspecjalizowanym organom UNESCO mandatu do podjęcia konkretnych i zdecydowanych działań związanych ze wsparciem ukraińskich instytucji edukacyjnych, akademickich, kulturalnych, historycznych oraz muzealnych. Zobowiązuje także UNESCO do podjęcia wszelkich możliwych wysiłków związanych z bezpieczeństwem dziennikarzy i pracowników mediów, którzy z narażeniem życia wykonują swoją pracę w Ukrainie.
