Minister klimatu i środowiska Anna Moskwa 18 sierpnia 2022 r. poinformowała o wynikach badań ekspertów z Instytutu Rybactwa Śródlądowego.
Wskazały one na obecność w wodzie z Odry mikroorganizmów, złotych alg. Nie są one szkodliwe dla człowieka.
– Instytut Rybactwa Śródlądowego z Olsztyna po dodatkowych badaniach, znalazł w próbkach wody z Odry rzadkie mikroorganizmy, tzw. złote algi. Ich zakwit może spowodować pojawienie się toksyn, zabijających organizmy wodne – ryby i małże, ale nie są szkodliwe dla człowieka. Odkrycie to zostało potwierdzone – powiedziała minister Moskwa.
Dodatkowe badania potwierdziły też, że w Odrze rzeczywiście doszło do zakwitu złotych alg. Gatunek ten jest bardzo rzadki i mało znany, jednak zespół Instytutu sporo wie na jego temat.
– Prowadzimy badania w kierunku toksyn, wytwarzanych przez algi. Na pewno wiadomo, że nie są groźne dla człowieka, ale zabijają ryby i małże. Będziemy potwierdzać ich obecność w tych organizmach. Badamy też pierwotną przyczynę zakwitu alg, która może być różna. Sprawdzamy dokładnie okoliczności pojawienia się ich zakwitu. Na pewno mogły się do niego przyczynić uwarunkowania meteorologiczne, czyli susza i niski poziom wody – dodała minister klimatu i środowiska.
Eksperci Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie ostatecznie zidentyfikowali złote algi po tygodniu analiz, z próbek pobranych 12 sierpnia br. Na możliwość wystąpienia alg wskazała obserwacja skokowego wzrostu stężenia tlenu rozpuszczonego i zwiększonego odczynu pH w próbkach pobieranych z Odry. Wzrosty spowodowane były aktywnością glonów, w wyniku ich zakwitu.
Złote algi to gatunek inwazyjny. Jego występowanie stwierdzono w Europie do tej pory tylko kilkukrotnie i jest mało znany badaczom. Wiadomo, że może żyć w zbiorniku wodnym czy rzece, nie sprawiając problemów. Zabójczy jest dopiero jego zakwit. Aby do niego doszło potrzeba odpowiedniej temperatury, zasolenia, wysokiego przewodnictwa elektrycznego wody i wysokiego pH. Podczas kwitnienia algi wytwarzają toksyny zabójcze dla ryb i innych organizmów wodnych. Są niegroźne dla człowieka.
Służby prowadzą działania mające ujawnić okoliczność, w wyniku których doszło do pogorszenia warunków w Odrze.
– Teraz trwa sprawdzenie, co doprowadziło do pojawienia się tych mikroorganizmów w rzece. Szczegółowo analizowane są warunki atmosferyczne, przepływy wody. Prowadzone są także kontrole zrzutów do Odry pod kątem ich zgodności z prawem – podkreśliła minister Anna Moskwa.
– Oprócz ustalenia przyczyn, naszym głównym celem jest odtworzenie populacji gatunków chronionych w Odrze. Eksperci obecnie zabezpieczają materiał genetyczny ryb i innych organizmów wodnych, którego wykorzystanie będzie wsparciem dla odbudowy ekosystemu w rzece. Obecnie jest czas intensywnej pracy naukowców, wydawania zaleceń, rekomendacji, również ze strony GDOŚ, by móc podejmować kolejne kroki. Dbamy by prace odtworzeniowe były zgodne ze środowiskiem Odry. Nie będzie można np. wypuszczać do niej narybku z innych rzek czy akwenów. Już teraz pracujemy nad działaniami przyrodniczymi zgodnymi z naturalnym charakterem Odry – powiedziała minister Moskwa.
Od końca lipca obserwowane było masowe śnięcie ryb w Odrze, którego przyczyna nadal jest badana. Zakaz wstępu do Odry został wprowadzony w województwach: zachodniopomorskim, lubuskim i dolnośląskim. Sprawą zanieczyszczenia Odry z zawiadomienia Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska zajmie się Prokuratura Okręgowa we Wrocławiu.
