Sylwester to nie tylko świętowanie, fajerwerki, ale również hałas, powietrze i negatywne skutki.
Sporządzony raport w ramach monitoringu jasno określa szkodliwość sztucznych ogni dla jakości powietrza.
Fajerwerki i wystrzały pirotechniczne to hałas, który negatywnie oddziałuje na zwierzęta – te dzikie i te domowe. Ale to także pogorszenie jakości powietrza. Na podstawie danych monitoringu jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, stwierdzono znaczący wpływ fajerwerków na zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 i PM2,5 w noc sylwestrową 2023/2024.
Jakość powietrza atmosferycznego zależy od wielu czynników, które charakteryzują się oddziaływaniem ciągłym (np. emisja komunikacyjna), sezonowym (np. emisja z ogrzewania), oraz epizodycznym. Do ostatniej grupy zaliczyć można fajerwerki, używane na dużą skalę w noc sylwestrową.
Czy w Polsce zostanie wprowadzony całkowity zakaz używania fajerwerków i petard?
Skandal! Stowarzyszenie Importerów i Dystrybutorów Pirotechniki wysłało nam pismo nt. tego artykułu. Nie jesteśmy instytucją charytatywną, wolicie reklamować się w pseudotworach, a u nas już nie? Trzymamy kciuki za całkowity zakaz sprzedaży tego badziewia!
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska monitoruje jakość powietrza, prowadzi monitoring ptaków, gatunków i siedlisk przyrodniczych.
Dlatego, jak co roku, zachęcaliśmy do świadomego świętowania – bez fajerwerków.
Fajerwerki w Sylwestra? Zachęcamy: nie strzelaj
Jak huczny Sylwester, to koniecznie fajerwerki? A może warto zmienić ten zwyczaj i świętować bez nich, za to z szacunkiem dla środowiska naturalnego i jego mieszkańców? Duże natężenie hałasu generowanego przy okazji sylwestrowej zabawy, zakłóca życie wielu gatunków zwierząt. Dlatego zachęcamy do świadomego świętowania – bez fajerwerków.
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska zajmuje się zintegrowanym monitoringiem środowiska przyrodniczego. Monitorujemy lasy, gatunki i siedliska morskie, ptaki i gatunki siedlisk przyrodniczych.
Ważne: wysoki poziom hałasu negatywnie wpływa na wszystkie gatunki zwierząt – zarówno te dzikie, jak i domowe.
W Sylwestra zazwyczaj pamiętamy o zadbaniu o komfort naszych pupili, najczęściej zapominamy jednak o dzikich zwierzętach i ptakach. Tych ostatnich w naszej najbliższej okolicy jest sporo. Najbardziej rozpowszechnionymi gatunkami ptaków w polskich miastach są sroki, sierpówki, kawki, jeżyki, kopciuszki, wróble, pleszki i gołębie.
Głośne wybuchy fajerwerków czy pirotechniczne wystrzały mogą płoszyć ptaki i wprawiać je w dezorientację. W takich sytuacjach łatwo o zderzenia z budynkami, trakcjami elektrycznymi, konstrukcjami mostów.
Wybuch dużej petardy hukowej generuje natężenie przekraczające poziom 100 decybeli, porównywalne na przykład do startu samolotu.
Zadbajmy o naszych skrzydlatych (i nie tylko) przyjaciół.
Teraz prezentujemy wyniki pomiarów, które potwierdzają znaczący wpływ sylwestrowych wybuchów na zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 i PM2,5.
Wpływ fajerwerków na jakość powietrza atmosferycznego w Polsce
Jakość powietrza atmosferycznego zależy od wielu czynników. Czynniki te charakteryzują się oddziaływaniem ciągłym (np. emisja komunikacyjna), sezonowym (np. emisja z ogrzewania), oraz epizodycznym. Do ostatniej grupy zaliczyć można fajerwerki, używane na dużą skalę w noc sylwestrową. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, do którego kompetencji należy zarówno monitoring jakości powietrza, jak i monitoring ptaków, gatunków i siedlisk przyrodniczych, jak co roku zachęcał do świadomego świętowania – bez fajerwerków. Zwierzęta płoszą się z powodu głośnych wystrzałów i tracą orientację. Wybuchy fajerwerków czy pirotechniczne wystrzały mogą płoszyć także ptaki i wprawiać je w dezorientację. Łatwo wówczas o zderzenia z budynkami, trakcjami elektrycznymi, czy konstrukcjami mostów.
Na podstawie danych ze stacji monitoringu jakości powietrza należących do sieci pomiarowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, stwierdzono znaczący wpływ fajerwerków na zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym PM10 i PM2,5 w noc sylwestrową 2023/2024.
Pył zawieszony PM10 w noc sylwestrową mierzono w Polsce na 180 automatycznych stanowiskach pomiarowych, a pył zawieszony PM2,5 na 98 automatycznych stanowiskach. Dla wyników pomiarów z godzin od 21:00 dnia 31 grudnia 2023 r. do 4:00 dnia 1 stycznia 2024 roku obliczono średnie stężenia ze wszystkich stacji w Polsce. Średnie te zostały zaprezentowane jako czerwone linie na poniższych dwóch wykresach. Pozostałymi kolorami na poniższych wykresach oznaczono stężenia na wybranych stacjach pomiarowych, wyróżniających się największym wpływem fajerwerków na jakość powietrza.
W przypadku pyłu zawieszonego PM10 uwagę zwracają stacje z największym wzrostem zanieczyszczeń po północy:
- stacja w województwie dolnośląskim w Legnicy przy ul. Rzeczypospolitej (wzrost o 322 µg/m3),
- dwie stacje w województwie śląskim: w Zabrzu przy ul. M. Curie-Skłodowskiej (wzrost o 146 µg/m3) i w Bielsku-Białej przy ul. Kossak-Szczuckiej (wzrost o 106 µg/m3),
- stacja w województwie pomorskim w Lęborku przy ul. Malczewskiego (wzrost o 117 µg/m3),
- dwie stacje w województwie lubuskim: w Gorzowie Wielkopolskim przy ul. Kosynierów Gdyńskich (wzrost o 110 µg/m3) i w Międzyrzeczu przy ul. Komisji Edukacji Narodowej (wzrost o 104 µg/m3)
- stacja w województwie lubelskim w Białej Podlaskiej przy ul. Orzechowej (wzrost o 107 µg/m3).
Natomiast w przypadku pyłu zawieszonego PM2,5 dużym wzrostem stężenia po północy wyróżniły się dwie stacje w województwie lubuskim: w Gorzowie Wielkopolskim przy ul. Kosynierów Gdyńskich (wzrost o 102 µg/m3) i w Międzyrzeczu przy ul. Komisji Edukacji Narodowej (wzrost o 93 µg/m3), stacja w województwie pomorskim w Lęborku przy ul. Malczewskiego (wzrost o 98 µg/m3) oraz stacja w województwie kujawsko – pomorskim w Bydgoszczy przy ul. Warszawskiej (wzrost o 85 µg/m3).
Ciekawych wniosków dostarczyła również analiza wyników pomiarów zanieczyszczeń powietrza pyłem zawieszonym PM10 z dwunastu nocy sylwestrowych: od 2012 do 2023 roku, na podstawie której dla każdego roku odnotowano skokowy wzrost średniego poziomu stężeń 1-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 ze wszystkich stacji pomiarowych w Polsce w noc sylwestrową. Jednocześnie stwierdzono jednak znaczne różnice między poszczególnymi latami. Największy średni wzrost stężenia po północy odnotowano w noc sylwestrową na przełomie lat 2016/2017 (o 37 µg/m3) oraz w noc sylwestrową 2015/2016 (o 34 µg/m3), a najmniejszy w noce sylwestrowe w czasie pandemii COVID-19, tj. 2020/2021 (o 13 µg/m3) i 2021/2022 (o 15 µg/m3).
Sylwester 2023/2024 okazał się pod tym względem podobny do przedpandemicznych Sylwestrów, np. z lat 2017/2018 czy 2018/2019, gdy stężenie pyłu po północy wzrastało średnio o 25-27 µg/m3.
