– Rada Ministrów przyjęła 30 sierpnia br. projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
To kolejne wzmocnienie ochrony ofiar przemocy domowej po przyjętej przez Sejm dwa lata temu tzw. ustawie antyprzemocowej – powiedział wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski.
– Obowiązujące już przepisy okazały się bardzo skuteczne. Świadczą o tym liczby – do końca lipca br. było to ponad 6 tysięcy nakazów opuszczenia domu przez sprawców przemocy domowej i tylko dwa zażalenia na te decyzje uwzględnione w tym czasie przez sądy. Teraz dodatkowo wzmacniamy ochronę osób doznających tej przemocy, m.in. poprzez kolejne ograniczenie prawa sprawcy przemocy do zbliżania się lub kontaktowania z ofiarą – podkreślił wiceminister.
Dzięki opracowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości tzw. ustawie antyprzemocowej Polska dołączyła do wąskiego grona państw, w których obowiązuje najwyższy standard ochrony ofiar tego typu przestępstw.
Już dziś osoba stosująca przemoc fizyczną, stanowiącą zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników, musi bezzwłocznie opuścić mieszkanie; dostaje też zakaz zbliżania się do domostwa. Sankcje natychmiast egzekwuje policja, a sądy w błyskawicznym trybie zajmują się sprawą. Dzięki temu, to nie ofiary muszą uciekać z mieszkania, ale sprawcy są zmuszeni do jego opuszczenia.
Najważniejsze zmiany wzmacniające ochronę dotkniętych przemocą
Do obowiązujących już przepisów wprowadzone zostaną rozwiązania, które umożliwią izolowanie osób stosujących przemoc domową, gdy stwarzają one zagrożenie dla życia lub zdrowia innych osób, także poza wspólnie zajmowanym mieszkaniem.
Policja i Żandarmeria Wojskowa otrzymają uprawnienia, by wydać wobec takiego sprawcy natychmiastowy:
– zakaz zbliżania się osoby dotkniętej przemocą na odległość ustaloną w metrach;
– zakaz kontaktowania się z osobą dotkniętą przemocą domową, czyli zakaz kontaktowania się z nią zarówno osobiście, jak i na odległość;
– zakaz wstępu i przebywania w miejscu pracy, na terenie szkoły, placówki oświatowo-wychowawczej, opiekuńczej i artystycznej oraz obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą domową.
Zakazy te będą mogły zostać orzeczone także przez sąd cywilny, którego kompetencje będą szersze. Sąd będzie mógł wydać zakaz kontaktowania się, gdy mamy do czynienia z tzw. stalkingiem. Czyli wówczas, kiedy sprawca przemocy domowej nęka swą ofiarę za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość, wzbudzając u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia albo w istotny sposób narusza jej prywatność. Zakazem wstępu i przebywania sąd będzie mógł objąć także miejsca, w których osoba dotknięta przemocą regularnie przebywa. Zakaz kontaktowania się w tak szerokiej postaci będzie mógł zostać orzeczony również, gdy nie toczy się postępowanie karne.
– Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza także ułatwić dostęp do informacji na temat przebiegu postępowania dzieciom oraz osobom niepełnosprawnym. Otrzymają one dodatkowe wyjaśnienia, m.in. o przyjaznym sposobie przesłuchania. Informacje te mogą być przygotowane w sposób opisowy lub graficzny – powiedział wiceminister Marcin Romanowski.
Projekt trafi teraz do Sejmu. Nowe rozwiązania mają wejść w życie po sześciu miesiącach od ogłoszenia przepisów w Dzienniku Ustaw.
System walki z przemocą domową
Oprócz rozwiązań legislacyjnych stworzony został cały system walki z przemocą domową, a więc prewencja, pomoc pokrzywdzonym oraz skuteczne ściganie sprawców. Zanim weszły w życie przepisy antyprzemocowe, to osoby pokrzywdzone przemocą, zwykle kobiety i dzieci, musiały opuszczać dom, uciekając przed sprawcą. To się zmieniło.
Przed wejściem w życie ustawy antyprzemocowej pokrzywdzeni oczekiwali na orzeczenie sądu, bo tylko ono umożliwiało pozbycie się sprawcy przemocy z domu – średnio aż 143 dni. Dziś zgłoszenia dotyczące przemocy są traktowane przez policję jako pilne. Średni czas oczekiwania na przyjazd patrolu to 7-15 minut. Po około godzinie winny opuszcza mieszkanie.
W Polsce działa ponad 300 ośrodków wspierających poszkodowanych. Można uzyskać tam m.in. pomoc psychologiczną i prawną dzięki środkom przekazywanym z Funduszu Sprawiedliwości. Od wejścia w życie ustawy antyprzemocowej do połowy maja br. do tych miejsc zgłosiło się ponad 15,3 tys. osób dotkniętych przemocą domową. Ponad 12,1 tys. to kobiety.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.
Rząd chce wzmocnić ochronę osób doznających przemocy domowej. Chodzi o przyznanie im dodatkowych środków ochrony, takich jak zakaz zbliżania się lub kontaktowania sprawcy przemocy z osobą dotkniętą przemocą, gdy nie toczy się postępowanie karne.
Najważniejsze rozwiązania
- Wprowadzone zostaną przepisy, których celem jest izolowanie osoby stosującej przemoc domową, gdy swoim zachowaniem stwarza ona zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników, także poza wspólnie zajmowanym mieszkaniem.
- Policja i Żandarmeria Wojskowa otrzymają uprawnienia do wydania – wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie, która stwarza zagrożenie dla życie lub zdrowia – natychmiastowego:
– zakazu zbliżania się osoby dotkniętej taką przemocą, na określoną w metrach odległość.
– zakazu kontaktowania się z osobą dotkniętą przemocą domową – co oznacza zakaz kontaktowania się, zarówno osobiście, jak i na odległość.
– zakazu wstępu i przebywania w miejscu pracy, na terenie szkoły, placówki oświatowej, opiekuńczej i artystycznej oraz obiektu sportowego, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą domową. - Zakaz zbliżania, kontaktowania się lub zakaz wstępu i przebywania będą mogły zostać orzeczone także przez sąd, którego kompetencje będą jednak szersze.
– Sąd będzie mógł wydać zakaz kontaktowania się także wówczas, gdy osoba stosująca przemoc domową nęka osobę dotkniętą przemocą za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość, wzbudzając u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność.
– Jeśli chodzi o zakaz wstępu i przebywania, sąd będzie mógł objąć swoim orzeczeniem także miejsca, w których osoba dotknięta przemocą zwykle lub regularnie przebywa.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 6 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
