Koncepcja trzech współpracujących ze sobą pracowni z Łodzi: Muro Architekci, Lachman Pabich Architekci i Pracownia Architektoniczna „Projektownia” zwyciężyła w dwuetapowym konkursie architektoniczno-urbanistycznym.
Chodziło o opracowanie koncepcji projektowej Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 – oddziału Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku na Westerplatte. Przedsięwzięcie ma zostać zrealizowane do 2027 roku.
Sąd Konkursowy, w którym zasiadało 15 osób, w tym architekci, muzealnicy, konserwator zabytków i rzeźbiarz, wyróżnił również dwie inne prace. Drugie miejsce przyznał pracowni z Wrocławia – Heinle, Wischer und Partner Architekci, zaś trzecie – pracowni Visio Architects and Consultants Institute For Sustainable Buildings ISB Rafał Schurma z Gliwic.
Wyniki konkursu ogłoszono podczas konferencji prasowej, w której udział wzięli: sekretarz stan w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalny konserwator zabytków dr Jarosław Sellin, dyrektor MIIWŚ dr hab. Grzegorz Berendt oraz przewodnicząca sądu konkursowego prof. dr hab. inż. arch. Lucyna Nyka.
Wiceminister Jarosław Sellin przypomniał, że starania państwa polskiego o właściwe zagospodarowanie i upamiętnienie terenu Westerplatte rozpoczęły się osiem lat temu.
– Przypomnę, że już w grudniu 2015 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego utworzyło państwową instytucję kultury – Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. (…) Celem głównym wszystkich starań jest rewaloryzacja jednego z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejsc bitewnych w świadomości Polaków, ale też całkiem nieźle rozpoznawalnych w świecie ze względu na to, że jest to miejsce symboliczne, miejsce, o którym mówi się, że tu wybuchła II wojna światowa – powiedział sekretarz stanu w MKiDN.
Jarosław Sellin podkreślił, że w ramach przyszłych prac najbardziej skomplikowanym elementem będzie budowa nowego budynku muzealnego, który będzie zlokalizowany na terenie pomiędzy kopcem z Pomnikiem Obrońców Wybrzeża i napisem „Nigdy Więcej Wojny”. Według założeń ma on mieć ok. 7,5 tys. m² powierzchni użytkownej oraz, w tym ok. 3 tys. m² przewidziano na wystawę.
– W ubiegłym tygodniu Rada Ministrów przyjęła uchwałę zapewniającą finansowanie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 na kolejne pięć lat. Program daje gwarancję finansowania na kwotę 304,5 mln złotych na lata 2023-2027. Możemy spokojnie działać i realizować plan. Mam nadzieję, że w 2027 wszystko albo prawie wszystko zostanie zrealizowane – powiedział wiceminister.
Generalny konserwator zabytków przypomniał również, że na terenie półwyspu Westerplatte były prowadzone badania archeologiczne.
– Przez dziewięć zrealizowanych sezonów badań wykopaliskowych archeologom udało się wydobyć ponad 60 tys. artefaktów. Warto nadmienić, że z tej liczby ponad 20 tys. to przedmioty szczególnie cenne pod kątem wystawienniczym. W ramach prac odkryto szczątki poległych westerplatczyków, a w ubiegłym roku przeprowadzono ogólnopaństwowy pochówek na wybudowanym na półwyspie Westerplatte Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego – przypomniał Jarosław Sellin.
O projekcie
W uzasadnieniu wyboru zwycięzcy Sąd Konkursowy wskazał, że w nagrodzonym projekcie w znakomity sposób rozwiązano kwestie funkcjonalno-użytkowe. Zapewniono łatwy i bezpieczny dostęp do miejsca organizacji imprez masowych, przestrzeń ekspozycyjna pozwala na elastyczne kształtowanie wystaw, klarownie oddzielono przestrzenie dostępne dla zwiedzających od przestrzeni biurowych.
Zwycięski projekt trzech współpracujących ze sobą pracowni z Łodzi: Muro Architekci, Lachman Pabich Architekci i Pracownia Architektoniczna „Projektownia” zakłada, że w obiektach, które powstaną na historycznym polu bitwy, oprócz historii wrześniowych walk na Westerplatte przywołany zostanie szerszy kontekst wojny obronnej 1939 r. Plenerowy charakter całego założenia pozwoli na utworzenie placówki w obrębie historycznej przestrzeni – w tym w uczytelnionych reliktach przeszłości otoczonych autentycznym krajobrazem. Jego centrum od listopada 2022 r. stanowi cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego, na którym pochowano obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Dzięki wciąż prowadzonym badaniom archeologicznym w tym miejscu udało się odnaleźć już ponad 60 tys. artefaktów. Najcenniejsze z nich będzie można obejrzeć na wystawach ulokowanych na dostępnej przestrzeni dawnej składnicy.
