21 grudnia Komisja Europejska przyjęła przepisy dotyczące unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID, ustanawiające wiążący okres, przez jaki będą uznawane zaświadczenia o szczepieniu do celów podróży wewnątrz UE.
Będzie on wynosić 9 miesięcy (dokładnie 270 dni).
Jasny i jednolity okres uznawania zaświadczeń zagwarantuje, że środki dotyczące podróżowania nadal będą skoordynowane, jak wezwała do tego Rada Europejska na ostatnim posiedzeniu z 16 grudnia 2021 r. Nowe przepisy służą temu, aby ograniczenia wprowadzano na podstawie najlepszych dostępnych dowodów naukowych oraz obiektywnych kryteriów. Koordynacja ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania jednolitego rynku i zapewni jasność obywatelom UE korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się.
Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID dowiodło swojej skuteczności. Zaświadczenie nadal ułatwia obywatelom bezpieczne podróżowanie po całej Unii Europejskiej w czasie pandemii. Jak dotąd w UE wydano 807 mln zaświadczeń. Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID stało się standardem w skali światowej: do tej pory do systemu przystąpiło 60 krajów i terytoriów na pięciu kontynentach.
Dotychczas do systemu unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID włączono 28 krajów (i terytoriów) spoza UE. Są to:
• Albania
• Andora
• Armenia
• Republika Zielonego Przylądka
• Salwador
• Wyspy Owcze
• Gruzja
• Izrael
• Islandia
• Liban
• Liechtenstein
• Mołdawia
• Monako
• Maroko
• Nowa Zelandia
• Macedonia Północna
• Norwegia
• Panama
• San Marino
• Serbia
• Singapur
• Szwajcaria
• Togo
• Turcja
• Ukraina
• Zjednoczone Emiraty Arabskie
• Wielka Brytania
• Watykan
Nowe przepisy dotyczące podróży wewnątrz UE harmonizują różne uregulowania obowiązujące w poszczególnych państwach członkowskich. Przyjęty okres ważności uwzględnia wytyczne Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, w których zaleca się podanie dawki przypominającej najpóźniej sześć miesięcy po zakończeniu pierwszego cyklu szczepień. Zaświadczenie pozostanie ważne jeszcze przez trzy miesiące po upływie wspomnianego okresu sześciu miesięcy, aby zapewnić możliwość dostosowania krajowych kampanii szczepień oraz dostępność dawek przypominających dla obywateli.
Nowe przepisy dotyczące okresu uznawania zaświadczeń o szczepieniu mają zastosowanie w odniesieniu do podróży. Zachęca się państwa członkowskie, które wprowadzają na szczeblu krajowym inne przepisy dotyczące korzystania z zaświadczeń, do zachowania zgodności z przepisami ogólnymi, aby zapewnić pewność podróżującym i ograniczyć zakłócenia.
Ponadto Komisja dostosowała dziś również przepisy dotyczące kodowania zaświadczeń o szczepieniu. Jest to konieczne dla zapewnienia, aby zaświadczenia potwierdzające otrzymanie pełnego cyklu szczepień pierwotnych można było zawsze odróżnić od zaświadczeń wydawanych po podaniu dawki przypominającej.
Dawki przypominające będą rejestrowane następująco:
- 3/3 w przypadku dawki przypominającej podanej po cyklu szczepień pierwotnych składającym się z dwóch dawek;
- 2/1 w przypadku dawki przypominającej podanej po szczepieniu jednodawkowym lub po jednej dawce szczepionki dwudawkowej podanej ozdrowieńcowi.
Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:
Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, stwierdziła: – Zharmonizowany okres ważności unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID jest koniecznym warunkiem bezpiecznego swobodnego przemieszczania się i koordynacji na szczeblu UE. Skuteczność i powodzenie tego narzędzia, bezcennego dla obywateli i przedsiębiorstw, zależy od jego spójnego stosowania w całej UE. Teraz musimy zadbać o to, by kampanie szczepień przypominających przebiegały jak najszybciej, aby jak najwięcej obywateli było chronionych dodatkową dawką i aby nasze zaświadczenia nadal służyły jako kluczowe narzędzie umożliwiające podróżowanie i ochronę zdrowia publicznego.
Didier Reynders, komisarz do spraw wymiaru sprawiedliwości, oświadczył: – Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID dowiodło swojej skuteczności. Musimy zadbać o to, aby nadal było ono skuteczne, dostosowując je do zmieniających się okoliczności i nowego stanu wiedzy. Wprowadzanie w poszczególnych państwach członkowskich jednostronnych środków oznaczałoby powrót do sytuacji rozdrobnienia i niepewności z wiosny ubiegłego roku. Dziewięciomiesięczny okres uznawania zaświadczeń o szczepieniu da obywatelom i przedsiębiorstwom pewność potrzebną do spokojnego planowania podróży. Teraz to państwa członkowskie muszą zadbać o szybkie udostępnianie dawek przypominających w celu ochrony zdrowia i zapewnienia możliwości bezpiecznego podróżowania.
Komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton powiedział: – Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID stało się standardem w skali światowej. Dzięki uwzględnieniu najnowszych danych naukowych na temat dawek przypominających pozostaje ono podstawowym narzędziem walki z kolejnymi falami pandemii. Wraz z zapewnieniem produkcji i dostaw szczepionek na dużą skalę, zaświadczenie pomoże państwom członkowskim przyspieszyć wprowadzanie dawek przypominających, co jest konieczne dla ochrony zdrowia publicznego, a jednocześnie nadal zapewniać obywatelom swobodę przemieszczania się.
Kontekst
W celu ułatwienia bezpiecznego swobodnego przemieszczania się w czasie pandemii COVID-19, 14 czerwca 2021 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły rozporządzenie w sprawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID. Kiedy je przyjmowano, nie były jeszcze dostępne miarodajne dane o tym, jak długo trwa ochrona po pierwszej serii szczepionki przeciwko COVID-19. W związku z tym na zaświadczeniach o szczepieniu, w przeciwieństwie do zaświadczeń o powrocie do zdrowia, nie figuruje pole dotyczące okresu uznawania. Do tej pory zatem to państwa członkowskie same ustalały przepisy dotyczące okresu ważności zaświadczeń o szczepieniu w kontekście podróży.
Ostatnio, w miarę jak wzrasta liczba podanych dawek przypominających szczepionki przeciw COVID-19, coraz więcej państw członkowskich przyjmuje przepisy określające okres uznawania zaświadczeń potwierdzających otrzymanie pełnej serii szczepień pierwotnych. Uwzględniają one fakt, że ochrona przed zakażeniem COVID-19 uzyskana dzięki szczepieniu wydaje się z czasem słabnąć. Przepisy te mają zastosowanie albo wyłącznie do celów krajowych, albo też w przypadku przedstawiania zaświadczeń o szczepieniu do celów podróży.
Uchwalony właśnie akt delegowany jest zgodny z podejściem przyjętym przez Komisję we wniosku dotyczącym nowego zalecenia Rady w sprawie skoordynowanego podejścia na rzecz ułatwienia bezpiecznego swobodnego przemieszczania się podczas pandemii COVID-19 z 25 listopada 2021 r. Zaświadczenia o szczepieniu będą uznawane przez państwa członkowskie przez okres dziewięciu miesięcy od podania ostatniej dawki szczepienia pierwotnego. W przypadku szczepionki jednodawkowej oznacza to 270 dni od podania pierwszej (tj. jedynej) dawki. W przypadku szczepionki dwudawkowej oznacza to 270 dni od podania drugiej dawki lub – w zależności od strategii szczepień państwa członkowskiego, w którym podano szczepionkę – od podania pierwszej i jedynej dawki ozdrowieńcowi. Zgodnie z nowymi unijnymi przepisami dotyczącymi podróży wewnątrz UE państwa członkowskie muszą uznawać każde wystawione zaświadczenie o szczepieniu w okresie krótszym niż dziewięć miesięcy od podania ostatniej dawki szczepienia pierwotnego. Państwa członkowskie nie mogą wprowadzić krótszego ani dłuższego okresu uznawania zaświadczenia.
Państwa członkowskie powinny niezwłocznie podjąć wszelkie niezbędne działania w celu zapewnienia dostępu do szczepień tym grupom ludności, których poprzednio wydane zaświadczenia o szczepieniu zbliżają się do końca standardowego okresu uznawania. Na razie nie wprowadza się standardowego okresu uznawania zaświadczeń wydawanych po podaniu dawki przypominającej, ponieważ nie są jeszcze dostępne wystarczające dane o okresie zapewnianej przez nią ochrony.
Okres uznawania nie będzie zakodowany w samym zaświadczeniu. Zostaną jedynie odpowiednio dostosowane aplikacje mobilne służące do weryfikacji unijnych cyfrowych zaświadczeń COVID: jeśli od szczepienia upłynęło więcej niż 270 dni, aplikacja weryfikująca wskaże, że zaświadczenie wygasło.
Aby zapewnić wystarczający czas na techniczne wdrożenie okresu uznawania oraz na przeprowadzenie przez państwa członkowskie kampanii szczepień przypominających, nowe przepisy powinny mieć zastosowanie od 1 lutego 2022 r.
