Rzecznik Praw Obywatelskich ma wątpliwości co do relacjonowania przez TVP przebiegu kampanii wyborczej na Prezydenta RP i zagwarantowania równości kandydatów.
Przypomina opinię OBWE co do wyborów z 2019 r., że „nadawcy publiczni powinni zapewnić, aby wszystkie stronnictwa były prezentowane w sposób bezstronny i obiektywny. Uprzywilejowane traktowanie partii politycznej przez media publiczne należy uznać za niezgodne z prawem wykorzystywanie środków publicznych”. Wątpliwości obywateli wzbudza obiektywność, rzetelność i bezstronność materiałów dotyczących poszczególnych kandydatów.
RPO Adam Bodnar napisał w tej sprawie do p.o. prezesa TVP Macieja Łopińskiego. Nie odpowiedział on na podobne wystąpienie z 3 maja 2020 r., dotyczące ówczesnej kampanii w korespondencyjnych wyborach prezydenckich planowanych na 10 maja, które się nie odbyły. Rzecznik wskazywał wtedy, że z danych publikowanych przez TVP wynika, iż w TVP i Polskim Radiu przewagę ma urzędujący prezydent.
Przedstawione w tamtym piśmie Rzecznika wątpliwości pozostają aktualne, niezależnie od zmiany terminu wyborów.
Teraz do RPO wpłynęła kolejna skarga dotyczące relacjonowania przebiegu kampanii wyborczej w mediach i zagwarantowania równości kandydatów.
Wątpliwości obywateli wzbudza ponadto obiektywność, rzetelność i bezstronność materiałów dotyczących poszczególnych kandydatów.
Dodatkowo należy wskazać, że kandydat KWknPRP Rafał Trzaskowski nie został ujęty w zestawianiu danych statystycznych zamieszczanych w Biuletynie Informacji Publicznej TVP.
Dlatego ponownie RPO przywołuje wątpliwości dotyczące sposobu informowania o kampanii wyborczej wyrażone przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Jak wskazywała dyrektor ODIHR Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, komentując sytuację w Polsce: „Prawdziwe wybory wymagają autentycznej kampanii, w której wyborcy mogą usłyszeć programy i opinie wszystkich kandydatów, aby dokonać świadomego wyboru. Obecne ograniczenia dotyczące zgromadzeń publicznych z powodu pandemii sprawiają, że prowadzenie kampanii jest prawie niemożliwe. Obawiam się, że jeśli wybory prezydenckie przebiegną w obecnych okolicznościach, mogą nie spełniać szeregu międzynarodowych standardów.”
Ponadto, analizując parlamentarną kampanię wyborczą w 2019 r., OBWE wskazało w stanowisku z 14 października 2019 r., że wybory parlamentarne „były dobrze przygotowane, ale stronniczość mediów i nietolerancyjna retoryka kampanii wyborczej budziły poważne wątpliwości. Choć wszyscy kandydaci mogli swobodnie prowadzić kampanię wyborczą, wysocy rangą funkcjonariusze publiczni wykorzystywali wydarzenia finansowane ze środków publicznych jako okazję do agitacji wyborczej. Dominacja partii rządzącej w mediach publicznych jeszcze bardziej wzmocniła jej przewagę”.
W raporcie wydanym w związku z krótkoterminową misją obserwacji tamtych wyborów parlamentarnych ODIHR stwierdzono, że „wyraźna stronniczość mediów, zwłaszcza nadawcy publicznego, oraz brak aktywnego nadzoru negatywnie wpłynęły na możliwość podejmowania świadomych decyzji przez wyborców. (…) Większość mediów, w szczególności nadawca publiczny, staje po stronie określonych opcji politycznych, zamiast dostarczać obiektywnych i pełnych informacji”.
Ponadto, jak wskazano we wnioskach końcowych z monitoringu mediów w czasie trwania kampanii „nadawcy publiczni powinni zapewnić, aby wszystkie stronnictwa były prezentowane w sposób bezstronny i obiektywny. Uprzywilejowane traktowanie partii politycznej przez media publiczne należy uznać za niezgodne z prawem wykorzystywanie środków publicznych”.
Rzecznik Praw Obywatelskich prosi Macieja Łopińskiego o stanowisko w sprawie.
Kampania wyborcza. KRRiT informuje RPO o skargach na materiały TVP
- 15 skarg na sposób prezentowania kampanii wyborczej w mediach publicznych wpłynęło dotychczas do KRRiT – informuje jej przewodniczący Witold Kołodziejski
- Kilka skarg już rozstrzygnięto. Przewodniczący KRRiT uznał np., że treści z internetu TVP Info nie można traktować równoważnie z informacjami z programu informacyjnego stacji
3 maja 2020 r. Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił o informację nt. skarg na sposób prezentowania kampanii wyborczej w mediach publicznych. Witold Kołodziejski odpisał, że od początku kampanii, tj. od 5 lutego 2020 r. czyli od dnia ogłoszenia terminu wyborów, do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wpłynęło15 tego rodzaju wystąpień.
Skargi przedstawicieli ugrupowań politycznych oraz osób piastujących funkcje publiczne w sprawie sposobu prezentowania kandydatów na urząd Prezydenta RP:
- Skarga posła Krzysztofa Gawkowskiego, Przewodniczącego Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy, dotycząca programu TVP Info, 14 lutego 2020 r. Postępowanie w toku.
- Skarga Grzegorza Wójtowicza, Pełnomocnika Wyborczego Komitetu Wyborczego Kandydata na Prezydenta RP Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, w sprawie „Wiadomości” (TVP1,15 lutego 2020 r.). Postępowanie w toku.
- Skarga posła Krzysztofa Mieszkowskiego (Koalicja Obywatelska) dotycząca audycji „Wiadomości” (TVP1, 19 marca 2020 r.). Postępowanie w toku.
- Skarga Juliusza Brauna, członka Rady Mediów Narodowych, w sprawie trzech wydań „Wiadomości” (TVP1, 13, 19 oraz 20 marca 2020 r.). Postępowanie w toku.
- Skarga Juliusza Brauna w sprawie debaty kandydatów przeprowadzonej w programie TVP Info, 6 maja 2020 r. Postępowanie w toku.
Ponadto wpłynęła skarga poseł Agnieszki Pomaskiej (Koalicja Obywatelska) w sprawie sposobu informowania w „Wiadomościach” (TVP1, 19-26 kwietnia 2020 r.) o sposobie prowadzenia prac legislacyjnych w Senacie, dotyczących możliwości zorganizowania głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich. Postępowanie w toku.
Skargi indywidualne dotyczące sposobu prezentowania kandydatów na urząd Prezydenta RP oraz sposobu informowania o przebiegu kampanii wyborczej:
- Skarga dotycząca treści pasków informacyjnych w programie TVP Info, 6 lutego 2020 r. Postępowanie zostało zakończone. KRRiT nie stwierdziła naruszenia przepisów ustawy o radiofonii i telewizji.
- Skarga zawierająca zarzut braku informacji na temat konwencji wyborczej Roberta Biedronia w programie TVP Info, 15 lutego 2020 r. Nadawca poinformował, że informacje te były publikowane na portalu internetowym. Postępowanie zostało zakończone. Przewodniczący KRRiT stwierdził, że treści publikowane w Internecie nie mogą być traktowane równoważnie z informacjami zamieszczanymi w telewizyjnym programie informacyjnym TVP Info.
- Skarga dotycząca sposobu informowania na temat programu wyborczego Małgorzaty Kidawy Błońskiej w „Wiadomościach” (TVP1, 20 lutego 2020 r.). Postępowanie zostało zakończone. KRRiT nie stwierdziła naruszenia przepisów ustawy o radiofonii i telewizji.
- Skarga dotycząca sposobu relacjonowania konwencji wyborczych kandydatów w programie TVP Info, 29 lutego 2020 r. Postępowanie zostało zakończone. KRRiT nie stwierdziła naruszenia przepisów ustawy o radiofonii i telewizji.
- Skarga dotycząca sposobu prezentowania Małgorzaty Kidawy-Błońskiej w programie TVP Info, 29 marca 2020 r. Postępowanie w toku.
- Dwie skargi dotyczące sposobu informowania o kandydatach w audycji „Wiadomości” (TVP1, 20 kwietnia 2020 r.). Postępowanie w toku.
- Skarga dotycząca sposobu prezentowania Władysława Kosiniaka-Kamysza w programie TVP Info, 25 kwietnia 2020 r. Postępowanie w toku.
- Skarga dotycząca sposobu prowadzenia debaty kandydatów na Prezydenta RP (TVP1 i TVP Info, 6 maja 2020 r.). Postępowanie w toku.
