1 sierpnia 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie – największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie.
W 76. rocznicę tamtego zrywu prezydent Andrzej Duda oddał hołd Bohaterom Walczącej Warszawy.
Godzina „W” pod pomnikiem Gloria Victis
O godz. 17. 00 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach weterani, warszawiacy i przedstawiciele władz państwowych z prezydentem RP na czele uczcili minutą ciszy pamięć Bohaterów Walczącej Warszawy.
W godzinę „W” zebrani pod pomnikiem Gloria Victis na Powązkach uczcili minutą ciszy pamięć Powstańców. Odegrano hymn państwowy i hejnał warszawski. Na uroczystości obecni byli i wieńce pod pomnikiem złożyli przedstawiciele najwyższych władz państwowych: prezydent Andrzej Duda, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, marszałek Senatu Tomasz Grodzki i premier Mateusz Morawiecki. Wieniec w imieniu mieszkańców Warszawy złożył prezydent miasta Rafał Trzaskowski, któremu towarzyszyli powstańcy i przewodnicząca Rady Warszawy Ewa Malinowska-Grupińska.
Modlitwę w intencji poległych odmówił biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek. – Dla kolejnych pokoleń Polaków ich postawa była i nadal pozostaje źródłem mocy i wzorem do zdecydowanego działania w słusznej sprawie: w obronie wolności i godności każdego człowieka. Warszawa została zburzona, ale nie zniszczona. Wierność fundamentalnym wartościom, powstańczy duch i determinacja sprawiły, że stolica odrodziła się jak feniks z popiołów – mówił biskup.
W godzinę „W” stolica oddała hołd Powstańcom – rozległ się dźwięk syren, zatrzymali się przechodnie, stanęły samochody.
Wojskowe Powązki. Kwiaty na grobie gen. Antoniego Chruściela „Montera”
Prezydent złożył wieniec na grobie gen. Antoniego Chruściela „Montera”, dowódcy Okręgu Warszawskiego AK. Obecni byli Powstańcy, harcerze, a także córka generała, Jadwiga Chruściel „Kozaczek”, łączniczka w I Obwodzie „Radwan” w Śródmieściu.
Wojskowe Powązki. Wieniec przy symbolicznej mogile 11-letniego łącznika Wojtusia Zalewskiego, pseudonim „Orzeł Biały”
Ciała chłopca nie udało się odnaleźć. Na mogile uwieczniono żołnierza niosącego ciało małego Powstańca. Pod ogniem jego ciało na rękach wynosił Mieczysław „Błyskawica” Mirecki.
Pamięć o pracownikach i chorych Szpitala Wolskiego
– Lekarze i personel nie opuścili chorych. Zostali z nimi do końca. Zostali z nimi do śmierci. To wielkie świadectwo bohaterstwa i służby – mówił prezydent Andrzej Duda, oddając hołd pracownikom i pacjentom Szpitala Wolskiego zamordowanym w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego.
W ramach eksterminacji mieszkańców Woli Niemcy zamordowali dyrektora placówki dr. Józefa Piaseckiego, chirurga prof. Janusza Zeylanda i kapelana szpitala ks. Kazimierza Ciecierskiego. Pozostałych pracowników oraz pacjentów wypędzono na ulicę, skąd w eskortowanej kolumnie zostali skierowani do hal na terenie warsztatów kolejowych przy ul. Moczydło. Większość została później rozstrzelana na znajdującym się w pobliżu nasypie kolejowym. Łącznie zginęło wówczas około 360 osób.
Prezydent Andrzej Duda co roku, 1 sierpnia, rozpoczyna obchody rocznic Powstania Warszawskiego od złożenia hołdu dla ludności cywilnej Woli. –Dziękuję, że pamięć na Woli cały czas trwa, że jest tak wiele miejsc pamięci, że się o nie dba – dziękował dziś Andrzej Duda.
Drzewo pamięci w parku Powstańców Warszawy
W parku Powstańców Warszawy na Woli uroczyście posadzono drzewo pamięci. W jego korzeniach znalazł się akt erekcyjny budowy Izby Pamięci. To część obchodów 76. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
– Symbolicznie inicjujemy budowę Izby Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy. Będzie to kolejne na mapie stolicy miejsce związane z historią Powstania, ale bardzo szczególne, ponieważ poświęcone głównie ofiarom cywilnym. Będzie przypominać o losie wszystkich mieszkańców Warszawy z 1944 r. Oddajemy hołd pomordowanym warszawiankom i warszawiakom – powiedział Rafał Trzaskowski, prezydent stolicy.
Cywile to ponad 80 tys. z ok. 100 tys. pochowanych na Cmentarzu Powstańców Warszawy. Dzieci, kobiety starcy – ich szczątki przywożono z całego miasta. Najwięcej z nich to ofiary rzezi Woli – jednej z najbardziej bestialskich zbrodni okupanta na Polakach.
Posadzony dąb biały przypomina o oddaniu żołnierzy i wszystkich poległych mieszkańców Warszawy. Akt erekcyjny budowy Izby Pamięci uwierzytelnili swoimi podpisami Wanda Traczyk-Stawska, przewodnicząca Społecznego Komitetu ds. Cmentarza Powstańców Warszawy, Kazimierz Kardynał Nycz, metropolita warszawski, Konstanty Radziwiłł wojewoda mazowiecki, Rafał Trzaskowski prezydent m.st. Warszawy oraz Ewa Malinowska-Grupińska Przewodnicząca Rady m.st. Warszawy, w trosce o pamięć wśród przyszłych pokoleń. Podczas uroczystości wybrzmiały słowa zapisane w symbolicznym dokumencie.
„Żyć w swoim mieście, żyć dla swego miasta i zostać tu pochowanym, wśród swoich. To proste, ludzkie życzenie dla pokoleń doświadczających traumy II wojny światowej ziściło się jako niewyobrażalna groza i tragedia. Nawet ludziom zaznajomionym z poprzednimi wojnami i ich konsekwencjami nie starczało wówczas wyobraźni, by uzmysłowić sobie, jaki wyrok można wydać na Miasto i jego mieszkańców” to pierwsze zdania aktu erekcyjnego, który mieści się pomiędzy korzeniami drzewa pamięci.
Powstanie Warszawskie
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 r. i trwało 63 dni. Po pierwszych sukcesach Powstańcy musieli ustąpić wojskom niemieckim okupującym stolicę. Walki trwały do nocy z 2 na 3 października 1944 r., kiedy w kwaterze SS w Ożarowie Mazowieckim podpisano akt kapitulacji Powstania Warszawskiego. W działaniach wojennych toczących się na terenie stolicy poległo blisko 200 tys. osób – żołnierzy i cywilnych mieszkańców miasta.
