Dzisiaj w całym kraju oraz poza granicami Polski odbywa się 11. edycja akcji Narodowe Czytanie. Tegoroczną lekturą są „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza.
Prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser–Dudą wzięli udział we wspólnej lekturze w warszawskim Ogrodzie Saskim.
– Dla Polski i Polaków romantyzm i ta epoka ma charakter szczególny. Romantyzm to przede wszystkim wolność, to niezgoda na tyranię – mówił Andrzej Duda, inaugurując warszawskie wydarzenie.
– W Polsce romantyzm, przede wszystkim ten mickiewiczowski, narodził się, gdy Polska nie była wolna – była rozdarta, walczącą o wolność – dodał.
Podkreślał też, że poczucie potrzeby wolności i jej odzyskania, poczucie często niezrozumienia w relacji między Polską i innymi państwami, wewnętrzne idealizowane ojczyzny, jej świata, przyrody, obyczaju i ducha miało u nas szczególny wymiar i znalazło swój wyraz w poezji Adama Mickiewicza.
Prezydent wskazywał również, że Adam Mickiewicz był poetą wspólnotowym – nie tylko polskim, ale poetą narodów.
– Dzisiaj Mickiewicz to poeta nasz, naszych sąsiadów Litwinów, Białorusinów, w wielkiej części Ukraińców. Wszyscy jesteśmy przesiąknięci w ogromnym stopniu tym samym duchem, tym mickiewiczowskim duchem – zaznaczył Andrzej Duda.
Prezydent mówił, że Adam Mickiewicz i epoka romantyzmu budowali postawy Polaków na następne stulecia.
– „Za wolność naszą i waszą” – to romantyczne hasło obowiązujące do dzisiaj, kiedy popatrzymy na to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą, na Ukrainie – podkreślił.
Pierwsza Dama przypomniała, że Ballady i romanse zostały opublikowane w 1822 roku w Wilnie. – Do dziś Ballady i romanse zachwycają nie tylko zwykłych odbiorców, ale też znawców poezji – mówiła, dodając, że Ballady i romanse to utwory, które straszą i bawią, zawierają elementy zarówno grozy, jak i ironii, przepełnia je mroczny nastrój, a z drugiej strony niesamowity humor.
Agata Kornhauser–Duda podkreślała, że w Balladach i romansach ukazane jest też piękno Rzeczypospolitej, z jej kulturą tradycyjną, z jej niezwykłą przyrodą, malowniczymi krajobrazami. To także utwory pisane ku przestrodze, z morałem, gdzie zło zostaje ukarane – wskazywała.
Prezydent i Pierwsza Dama jako pierwsi odczytali fragment tegorocznej lektury.
Na zakończenie Pierwsza Dama podziękowała wszystkim, którzy byli zaangażowani w Narodowe Czytanie i tym, którzy wzięli w nim udział.
– To, co mnie ujmuje osobiście w Narodowym Czytaniu, to fakt, że każdy może zorganizować to wydarzenie na swój własny, niepowtarzalny sposób – mówiła, dodając, że organizatorzy mają niezwykłą wyobraźnię, są bardzo kreatywni. – Tak było także w tym roku – po ulicach chodzili Twardowscy, w lasach i nad brzegami jezior można było zobaczyć nimfy, biblioteki zamieniały się w karczmy Rzym – wymieniała.
Agata Kornhauser-Duda podała, że Narodowe Czytanie w tym roku odbyło się aż w 250 miejscach poza granicami Polski – m.in. Chinach, Stanach Zjednoczonych, Australii, Nowej Zelandii, Kolumbii, Maroku.
Małżonka prezydenta poinformowała też, że Narodowe Czytanie odbyło się w aż 70 miejscach w ogarniętej wojną Ukrainie. – Otrzymaliśmy informacje od organizatorów, że byli gotowi przenosić swoje wydarzenia do schronów, gdyby okazało się to konieczne – mówiła, dodając, że wspólne czytanie odbywało się w miejscach, które zostały bardzo doświadczone przez działania wojenne, m.in. w Kijowie, Irpieniu, Chersoniu, Charkowie.
– Dla nich Adam Mickiewicz jest inspiracją do walki o wolność i niepodległość. Nasi drodzy przyjaciele w Ukrainie jesteśmy z Wami i bardzo dziękujemy, że przyłączyliście się również do Narodowego Czytania – powiedziała Pierwsza Dama.
Prezydent poinformował, że w przyszłym roku lekturą Narodowego Czytania będzie Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej.
– Nad Niemnem jest nie tylko pokazaniem polskiej duszy, niezwykłym opisem polskiej przyrody, polskiego życia, tamtych czasów po Powstaniu Styczniowym, ale także jest w jakimś sensie polemiką z romantycznym duchem – na ile ten duch kształtując nasze dzieje służy, a na ile przeszkadza – mówił Andrzej Duda.
Narodowe Czytanie 2022. „Ballady i romanse”
Tegoroczna edycja Narodowego Czytania odbywa się w Roku Romantyzmu Polskiego, ustanowionym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z okazji obchodzonego w 2022 roku dwóchsetlecia pierwszego wydania „Ballad i romansów”.
Podobnie jak w ubiegłych latach Narodowe Czytanie jest organizowane w największych polskich miastach, licznych mniejszych miejscowościach, a także w wielu miejscach zagranicznych. W niektórych miejscach utwór już przeczytano albo będzie czytany po 3 września.
Ballady i romanse zostały opublikowane w czerwcu 1822 roku w Wilnie jako główna część pierwszego tomu Poezyj Adama Mickiewicza. Pisany w latach 1819–1821 cykl wierszy wyznaczył początek dziejów poezji romantycznej w Polsce, stając się dla nowej epoki jednym z najważniejszych punktów odniesienia. To zbiór nowatorski i oryginalny, a jednocześnie ujmujący naturalnością stylu i prostotą języka. Wiersze ukazują szerokie możliwości pisarskie wybitnego autora, który na tle nastrojowej przyrody wykreował fascynujący i wyjątkowy świat pełen uczuciowości, fantazji i ludowej moralności. Zbiór Mickiewiczowskich poezji rychło stał się literackim wydarzeniem, wzbudzając wielki entuzjazm wśród miłośników literatury narodowej. Do dziś wiersze tego cyklu są niezwykle popularne, a ich współczesne znaczenie dla polskiej kultury potwierdza Rok Romantyzmu Polskiego, ogłoszony w 2022 roku z okazji dwóchsetlecia wydania zbioru.
Akcja Narodowego Czytania organizowana jest przez prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.
