2 maja 2024 r. prezydent Andrzej Duda skierował do Sejmu projekt ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa.
Projekt przewiduje wprowadzenie zmian w obszarze militarnym oraz pozamilitarnym, wzmacniających zdolności do przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym, podprogowym oraz bezpośredniej agresji zbrojnej. Rozwiązania są odpowiedzą na zmiany w środowisku bezpieczeństwa, w tym nowe formy zagrożeń ze strony Federacji Rosyjskiej, kierowanych przeciwko Polsce oraz pozostałym państwom Unii Europejskiej i NATO.
Główne obszary zmian obejmują:
- Wzmocnienie systemu kierowania bezpieczeństwem państwa poprzez zwiększenie koordynacji działań, wymiany informacji i natychmiastowego reagowania instytucji władzy publicznej, marszałków Sejmu i Senatu oraz organów dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP.
- Wzmocnienie systemu planowania obronnego w państwie poprzez wprowadzenie regulacji dotyczących głównych dokumentów planistycznych (Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP, Planu Reagowania Obronnego RP, narodowych planów użycia Sił Zbrojnych do obrony państwa oraz głównych i szczegółowych kierunków rozwoju Sił Zbrojnych RP). Projekt przewiduje wprowadzenie nowego rozwiązania, jakim są stałe plany obronne, mające na celu zapewnienia zdolności natychmiastowego reagowania Sił Zbrojnych RP na zagrożenia o charakterze nagłym.
- Reformę Systemu Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP zapewniającą spójność dowodzenia, zbliżenie struktur i procedur czasu pokoju i czasu wojny oraz przygotowanie się w czasie pokoju do realizacji zadań w podczas trwania konfliktu. W ramach reformy Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych przekształcone mają zostać w Dowództwo Połączonych Rodzajów Sił Zbrojnych. Utworzone mają zostać poszczególne dowództwa rodzajów sił zbrojnych: Dowództwo Wojsk Lądowych, Dowództwo Sił Powietrznych oraz Dowództwo Marynarki Wojennej, a także Dowództwo Komponentu Wojsk Medycznych.
Założenia projektu są zbieżne z rekomendacjami Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP. Przygotowane zostały m.in. na podstawie analizy doktryny działań Federacji Rosyjskiej realizowanych w czasie agresji na Ukrainę, a także szeroko zakrojonych ćwiczeń systemu obronnego państwa, przeprowadzanych z udziałem prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, ministra Obrony Narodowej, Szef Sztabu Generalnego WP oraz innych instytucji państwa.
Projekt ustawy, jako inicjatywa prezydencka przygotowany został w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego przy współpracy z Kancelarią Prezydenta RP.
– Złożyłem do laski marszałkowskiej projekt ustawy o działaniach organów państwa w sytuacji zagrożenia granic Rzeczypospolitej, w sytuacji zagrożenia zewnętrznego. Potrzebne są nam nowe procedury, które będą pozwalały na szybkie interweniowanie w przypadku zagrożenia.
Pracowaliśmy nad tymi rozwiązaniami legislacyjnymi, nad tymi propozycjami dłuższy czas, konsultując je z dowódcami naszego wojska, konsultując je z Panem Premierem i jego współpracownikami. Poddaliśmy je w tej chwili pod ocenę parlamentu. Cieszę się, że będzie toczyła się tam dyskusja. Wszystkich do tej dyskusji zapraszam i zachęcam.
Mam nadzieję, że przepisy te dla bezpieczeństwa Rzeczypospolitej, dla umożliwienia lepszego funkcjonowania tym, którzy odpowiadają za bezpieczeństwo Rzeczypospolitej, tym, którzy muszą szybko i sprawnie podejmować interwencję w sytuacji jakiegokolwiek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa Rzeczypospolitej – że przepisy te szybko będziemy mogli przekazać w ich ręce, by mogli z nich korzystać w swojej codziennej pracy i służbie, jeżeli zajdzie taka potrzeba.
Tak jak powiedziałem: bazują one na dotychczasowych doświadczeniach. To także proponowane zmiany w zakresie systemu kierowania i dowodzenia polskim wojskiem. To także choćby – w sensie strukturalnym, ustrojowym – przywrócenie dowództw rodzajów wojsk. To zmiany, które są efektem doświadczeń ostatnich lat, niezwykle trudnych momentów, w których te doświadczenia powstawały – czy to w okresie pandemii, czy właśnie w okresie ataku hybrydowego na naszą wschodnią granicę, czy w okresie trwającej rosyjskiej agresji na Ukrainę i wszystkich zdarzeń, które w związku z tym atakiem miały miejsce czy które tam, na Ukrainie, też i obserwowaliśmy i z których mogliśmy i możemy wyciągać doświadczenia.
Przygotowujemy w tej chwili – od marca został zawiązany w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego zespół – nową „Strategię bezpieczeństwa narodowego”, która wszystkie te okoliczności, te zdarzenia, te nasze doświadczenia także i w tym aspekcie strategicznych rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa narodowego uwzględnia. Mam nadzieję, że wspólnie w niedługim czasie wypracujemy ten nowy, bardzo dzisiaj potrzebny Polsce dokument.
Jeszcze raz dziękuję Panu Premierowi i jego współpracownikom za rzetelną współpracę w tym zakresie. Zawsze podkreślamy przy różnych okazjach, że sprawy bezpieczeństwa Rzeczypospolitej są tymi, które są toczone z pełną odpowiedzialnością, ponad podziałami politycznymi. Tak dokładnie właśnie jest. Te dzisiejsze nominacje i nasze ostatnie działania pokazują to w sposób dobitny. Cieszę się, że razem spokojnie i konsekwentnie budujemy bezpieczeństwo Rzeczypospolitej. Cieszę się, że czyniąc to, pokazujemy, że umiemy wyciągać wnioski także z trudnych doświadczeń historii – powiedział Duda.
