W 2023 r. funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wykryli i rozpracowali siatkę szpiegowską realizującą zadania rozpoznawcze i dywersyjne na rzecz Federacji Rosyjskiej.
W tej sprawie dotychczas skazano 16 osób, w tym 12 obywateli Ukrainy, 3 obywateli Białorusi oraz 1 obywatela Federacji Rosyjskiej.
Polskie służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa odnotowują w bieżącym roku intensyfikację działań o charakterze dywersyjnym wymierzonych przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej oraz państwom członkowskim Unii Europejskiej i NATO. Są one inicjowane i koordynowane przez rosyjskie służby specjalne.
W 2024 r. aktywność grup dywersyjnych działających na terytorium RP z inspiracji służb rosyjskich zdecydowanie nasiliła się. Celem stały się przede wszystkim obiekty cywilne, w tym magazyny i sklepy wielkopowierzchniowe, a metodą – podpalenia. Wroga aktywność prowadzona na zlecenie FR w coraz większym stopniu przybiera formę działań terrorystycznych. Osoby realizujące zadania na zlecenie rosyjskich służb specjalnych były zaangażowane m.in. w dystrybucję w Europie przesyłek kurierskich, zawierających zakamuflowane substancje zapalające oraz mechanizm czasowy, które ulegały zapłonowi w czasie transportu.
Do realizacji zadań dywersyjnych rekrutowani są zwłaszcza młodzi ludzie, którzy pochodzą z państw b. ZSRR, m.in. Ukrainy i Białorusi. Nierzadko są oni powiązani ze środowiskami przestępczymi. Ich główną motywację do podjęcia współpracy z rosyjskimi służbami specjalnymi stanowi czynnik finansowy. Osoby te nie zawsze kierują się pobudkami ideologicznymi, często deklarują poglądy antyrosyjskie, co i tak nie przeszkadza im w realizacji działań de facto przeciwko Ukrainie i państwom Zachodu. Kanałem komunikacji są najczęściej media społecznościowe i komunikatory internetowe, a wynagrodzenie jest przekazywane głównie w kryptowalutach. Taki sposób działania znacząco utrudnia służbom wykrycie faktycznych zleceniodawców.
Charakterystyka rosyjskich operacji dywersyjnych wskazuje, że ich celem jest przede wszystkim zastraszenie obywateli Polski i państw Zachodu oraz zniechęcenie ich do udzielania dalszego wsparcia Ukrainie. Jednocześnie stanowią one narzędzie służące Moskwie do testowania odporności RP i naszych sojuszników na zagrożenia hybrydowe.
Neutralizując tego rodzaju zagrożenia, polskie organy bezpieczeństwa prowadzą zakrojone na szeroką skalę czynności operacyjno-rozpoznawcze i dochodzeniowo-śledcze. Z uwagi na transgraniczny wymiar wrogiej aktywności i charakter grup dywersyjnych, działających w ramach utajnionych sieci wywiadowczych, polskie służby specjalne, Policja i Prokuratura prowadzą także intensywną współpracę międzynarodową, w tym m.in. z władzami Litwy, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Aktualnie Prokuratura nadzoruje kilka śledztw dotyczących działalności dywersyjnej, które powierzono do prowadzenia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Policji. W ich toku dotychczas zarzuty postawiono ok. 20 podejrzanym.
