Dzięki szerokim działaniom rządu Polska staje się niezależna energetycznie.
Rozwija nowe technologie, by wprowadzać zieloną i tańszą energię. Jedną z nich jest budowa nowoczesnych Small Modular Reactors – SMR – czyli małych i modułowych reaktorów jądrowych, które są mniejsze od tradycyjnych, dużych kompleksów. Energia z takich reaktorów jest bezpieczna i tania. Premier Mateusz Morawiecki wziął udział w konferencji na temat realizacji strategicznych planów Grupy ORLEN w obszarze energetyki jądrowej.
Bezpieczeństwo energetyczne z różnych źródeł energii
Dziś polska energetyka opiera się głównie na węglu, a jego spalanie dzięki polityce klimatycznej Unii Europejskiej i opłatom ETS będzie coraz droższe. Kolejnym surowcem, który wykorzystujemy w energetyce jest gaz. Wraz z otwarciem Baltic Pipe i uruchomieniu gazoportu LNG w Świnoujściu uniezależniono się się od rosyjskich dostaw błękitnego paliwa. Dodatkowo budowany jest nowy terminal w Zatoce Gdańskiej.
– Od roztropnego programu budowy energetyki jądrowej w Polsce zależy nasza przyszłość, zależy przyszłość energetyki w Polsce, ale także przyszłość przemysłu i przyszłość rozwoju gospodarczego. Atom, a zwłaszcza tak zwany mały atom, to bardzo dobra droga do szybkiego uzupełnienia naszych zasobów. Polska potrzebuje tanich i czystych źródeł energii. Modernizujemy polską energetykę po to, aby takie źródła, w jak najkrótszym czasie zapewnić – podkreślił Prezes Rady Ministrów.
W ubiegłym roku zadecydowaliśmy o powstaniu dwóch dużych elektrowni jądrowych w Polsce. Pierwsza ma być budowana we współpracy z Westinghouse będzie zlokalizowana na Pomorzu. Drugi projekt, biznesowy, spółek ZE PAK, Polskiej Grupy Energetycznej i koreańskiego partnera KHNP ma powstać w Wielkopolsce.
Oszczędność pieniędzy dzięki nowym rozwiązaniom
Small Modular Reactors są uzupełnieniem dużego atomu. SMR to reaktor o małej lub średniej mocy, który nie produkuje dymów i nie zatruwa powietrza. To zielona energia, która jest tania i bezpieczna. Nie istnieje groźba skażenia radioaktywnego, a żadne odpady nie są emitowane do atmosfery czy wypuszczane do wody.
Jeden blok o mocy 300 MW zabezpieczy potrzeby nawet ok. 300-350 tys. gospodarstw domowych. Przewiduje się, że koszt produkcji 1 MWh energii elektrycznej z SMR docelowo będzie o około 30 proc. niższy niż w przypadku energii z gazu. Powstanie takich reaktorów zahamuje wzrost cen energii, który w innym przypadku mógłby być nieunikniony.
– Rocznie, dzięki posadowieniu jednego reaktora SMR, będzie można zaoszczędzić od 100 do 200 milionów euro rocznie na emisji CO2 – na tym, że nie trzeba będzie przeznaczać takich środków na zakup uprawnień do emisji CO2 – powiedział premier Mateusz Morawiecki.
Dodatkowe wpływy dla gmin
Dzięki czystej produkcji SMR-y stawiane są blisko osiedli czy miast. Na zielonej energii skorzystają również samorządy. Operatorzy elektrowni będą rozliczali się lokalnie. Zwiększą się dochody dla gmin nie tylko z podatków, ale również za dzierżawę.
– To również większe dochody dla gmin, powiatów i samorządów, nie tylko w wielkich ośrodkach, ale także w tych mniejszych miastach i miasteczkach, które tego potrzebują. Nie tylko czystej energii cieplnej, czystej energii elektrycznej, ale także dochodów do gmin – powiedział premier Mateusz Morawiecki.
Wyższy budżet gminy to jeszcze więcej możliwości finansowania inwestycji bliskim mieszkańcom. Dzięki temu lokalne władze będą mogły zmodernizować istniejące lub wybudować zupełnie nowe placówki ochrony zdrowia, przedszkola, szkoły, drogi, czy domy kultury.
Nowe inwestycje to kolejne miejsca pracy
Powstanie nowych elektrowni to szansa nie tylko dla inżynierów czy techników. To również nowe możliwości dla mieszkańców gmin, w których staną małe reaktory. Budowlańcy, firmy transportowe, ochroniarskie, gastronomiczne będą potrzebne przy budowie i działaniu SMR-ów. Dzięki takim inwestycjom lokalni mieszkańcy otrzymają zatrudnienie. To szansa na nowe miejsce pracy w przypadku każdego kolejnego reaktora.
– To także nowe miejsca pracy, setki tysięcy miejsc pracy, nie tylko przy budowie, ale także to utworzenie całego wielkiego nowego sektora produkcji przemysłowej w szerszym rozumieniu tego słowa. To wielki sukces ponieważ to oznacza nowe miejsca pracy, transfer technologii, wielkie szanse dla rozwoju dla małych i średnich polskich firm – powiedział premier Mateusz Morawiecki.
ORLEN Synthos Green Energy
ORLEN Synthos Green Energy inwestuje w zeroemisyjną energetykę jądrową i zapewni Polkom oraz Polakom dostęp do bezpiecznej, taniej i czystej energii, a także nowych, atrakcyjnych miejsc pracy. Spółka sprawdziła już kilkadziesiąt potencjalnych lokalizacji pod budowę małych bloków jądrowych. Spośród nich, na bieżącym etapie, wytypowano siedem optymalnych, w których prowadzone będą dalsze badania geologiczne. Po potwierdzeniu potencjału, priorytetem będzie zaproszenie do dialogu lokalnych społeczności w każdej lokalizacji. Dopiero po osiągnięciu porozumienia podjęte zostaną decyzje o realizacji bezpiecznej i przyjaznej środowisku inwestycji.
W wyniku prowadzonych badań i wstępnych konsultacji z samorządami spółka ORLEN Synthos Green Energy będzie przez kolejne dwa lata szczegółowo analizować możliwości budowy pierwszego małego bloku jądrowego w pobliżu siedmiu miejscowości:
- Ostrołęki,
- Włocławka,
- Stawów Monowskich,
- Dąbrowy Górniczej,
- Nowej Huty,
- SSE Tarnobrzeg – Stalowa Wola,
- Warszawy.
To lokalizacje, w których znajdują się m.in. zakłady produkcyjne o wysokim poziomie energochłonności, a także te, które są optymalne dla potrzeb ciepłownictwa.
– Polska gospodarka potrzebuje taniej i czystej energii, by mogła być nowoczesna i konkurencyjna. Dlatego podejmujemy konkretne działania, które realnie przybliżają nas do tego celu. Mała energetyka jądrowa to nie jest już tylko wizja przyszłości. Do 2030 roku chcemy zbudować w Polsce co najmniej jeden nowoczesny i w pełni bezpieczny SMR. Wytypowaliśmy kilkadziesiąt potencjalnych lokalizacji, w których możliwa byłaby realizacja tej strategicznej inwestycji. Dostrzegamy duże zainteresowanie samorządów, świadomych płynących z niej korzyści. W pierwszym etapie wybraliśmy siedem najbardziej perspektywicznych miejsc. Kluczowe dla nas jest jednak poparcie społeczne, dlatego będziemy prowadzić otwarty dialog z mieszkańcami i to on zadecyduje o wyborze finalnych lokalizacji. A jest o co powalczyć, bo każdy blok to ok. 100 miejsc pracy w samej elektrowni i około tysiąca w regionie, to także bezpieczna i tania energia oraz dodatkowe wpływy do lokalnych budżetów – mówi Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN ORLEN.
Małe bloki jądrowe (z ang. small modular reactors –SMR) to jednostki spełniające najwyższe standardy bezpieczeństwa. Posiadają mechanizmy automatycznie uruchamiające procedury chłodzenia, dzięki czemu po awaryjnym wyłączeniu jednostka może bezpiecznie trwać przez wiele dni bez interwencji człowieka. Takie rozwiązania umożliwiają w pełni bezpieczną eksploatację i łatwiejsze znajdowanie lokalizacji dla SMR-ów. Sprzyjają temu także niewielkie rozmiary takiej instalacji, stanowiące ok. 10% terenu potrzebnego pod budowę dużej elektrowni jądrowej. Blok energetyczny SMR-a składający się z budynku reaktora, budynku maszynowni, budynku nastawni, budynku odpadów promieniotwórczych oraz budynku zaplecza remontowego maszynowni zajmie jedynie powierzchnię boiska piłkarskiego.
Mała energetyka jądrowa zapewnia dostęp do taniej energii. Szacowany koszt produkcji 1 MWh energii elektrycznej z małego bloku będzie docelowo wielokrotnie niższy niż w przypadku energii pochodzącej z gazu. Jedna instalacja zabezpieczy potrzeby ok. 300 – 350 tys. gospodarstw domowych. Zastosowanie nowoczesnej, amerykańskiej technologii BWRX-300 to także gwarancja wysokiej wydajność. SMR będzie mógł wytwarzać w sposób ciągły energię przez 60 lat, z możliwością przedłużenia produkcji do 90 lat.
– Stany Zjednoczone stoją po stronie naszych sojuszników. Obecnie Polska poszukuje kolejnych rozwiązań energetycznych. Potrzebuje bezpiecznego źródła energii, aby chronić się przed szkodliwymi wpływami Rosji. Polska potrzebuje czystego źródła energii, aby wypełnić zobowiązania klimatyczne. Potrzebuje też niezawodnego źródła energii, aby napędzać gospodarkę i tworzyć dobrze płatne miejsca pracy. Jestem przekonany, że bezpieczna, czysta i niezawodna energia jądrowa z małych reaktorów modułowych (SMR) GE-Hitachi jest ważną częścią tego rozwiązania – podkreśla Mark Brzezinski, Ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce.
Inwestycje w małą energetykę jądrową umożliwiają szybką i skuteczną transformację. Nowoczesne instalacje zagwarantują w pełni bezpieczną produkcję czystej energii. Ze względu na ich neutralność dla środowiska wiele bloków jądrowych na świecie powstaje w okolicach dużych miast lub ich centrów. Przykładem jest np. SMR w Darlington w Kanadzie, oddalony zaledwie o 5 km od liczącej 140 tys. mieszkańców Oshawy. Do 2030 roku ORLEN Synthos Green Energy wybuduje co najmniej jeden blok w technologii BWRX-300, który będzie drugim tego typu obiektem na świecie, po wspomnianym już kanadyjskim Darlington. Spółka ma wyłączność na tę technologię w Polsce.
– Jestem przekonany, że przekształcenie polskiego miksu energetycznego z gospodarki opartej na węglu w kierunku bezemisyjnym, z wykorzystaniem energii jądrowej, jak również wspieranie ciepłownictwa miejskiego i ciepłownictwa przemysłowego będzie wymagało w Polsce floty jednostek BWRX-300. Dzięki unowocześnionemu designowi są one najbezpieczniejszą technologią SMR dostępną obecnie na świecie – mówi Jay Wileman, prezes GE Hitachi Nuclear Energy.
W realizację inwestycji spółki ORLEN Synthos Green Energy będzie zaangażowane co najmniej kilkadziesiąt polskich firm uczestniczących w łańcuchu dostaw. To oznacza, że blisko połowa wydatków związanych z budową pierwszego SMR-a pozostanie w kraju. Co więcej, inwestycja umożliwi powstanie setek nowych miejsc pracy w wielu branżach. Poza miejscami dla wysoko i średnio wykwalifikowanej kadry w samej elektrowni, zatrudnienie przy pracach budowlanych czy transportowych znajdą także mieszkańcy miejscowości, w których będzie realizowany projekt. Szacuje się, że jeden blok zapewni ok. 100 miejsc pracy dla lokalnych społeczności w samej elektrowni, zaś każde z nich będzie generowało 5-6 kolejnych w otoczeniu, nie licząc miejsc pracy przy budowie. Dostępność taniej energii i pewność jej dostaw będzie zachętą dla inwestorów. Z kolei lokalne samorządy zyskają dodatkowe wpływy do budżetu. To pozwoli im na dofinansowanie m.in. placówek służby zdrowia, przedszkoli, szkół, domów kultury i innych ważnych dla mieszkańców inicjatyw.
W technologię SMR inwestuje kilkanaście państw z całego świata, m.in. USA, Wielka Brytania, Francja, a także Czechy, Estonia, Litwa, Finlandia i Rumunia.
