Komisja z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez Radę czternastego pakietu sankcji wobec Rosji.
Nowy pakiet jest odpowiedzią na potrzeby i ustalenia w terenie oraz dotyczy kwestii związanych z egzekwowaniem przepisów. W miarę trwania rosyjskiej agresji na Ukrainę UE pozostaje zdecydowana nadal działać na rzecz dalszego ograniczania źródeł dochodów i zdolności Rosji do prowadzenia wojny. Te środki są wyraźnym i wyraźnym sygnałem jedności UE i naszego wsparcia dla Ukrainy i jej obywateli.
Pakiet zawiera ważne nowe środki związane z energią ukierunkowane na skroplony gaz ziemny (LNG) oraz środki ukierunkowane na statki wspierające działania wojenne Rosji. Jeżeli chodzi o LNG, pakiet zakazuje wszelkich przyszłych inwestycji w realizowane w Rosji projekty dotyczące LNG oraz wywozu na rzecz takich projektów. Po dziewięciomiesięcznym okresie przejściowym zostanie również wprowadzony zakaz korzystania z portów UE do przeładunku rosyjskiego LNG. Ponadto w pakiecie zakazano przywozu rosyjskiego LNG określonych terminali, które nie są połączone z unijną siecią gazociągów.
Po raz pierwszy UE przyjęła środek ukierunkowany na konkretne statki sprzyjające rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie, które podlegają zakazowi dostępu do portów i zakazowi świadczenia usług. Statki te mogą być wyznaczane z wielu powodów, takich jak ich wsparcie poprzez transport sprzętu wojskowego do Rosji, transport skradzionego ukraińskiego zboża oraz wsparcie rozwoju rosyjskiego sektora energetycznego, na przykład poprzez transport komponentów LNG lub przeładunek LNG. Środek ten jest również ukierunkowany na zbiornikowce należące do floty cieni Putina, które obchodzą pułapy UE i koalicji na rzecz pułapu cenowego, a jednocześnie stosują wprowadzające w błąd praktyki żeglugowe przy całkowitym lekceważeniu norm międzynarodowych. W pierwszej kolejności UE umieściła w tym wykazie 27 statków. Wykaz ten może być regularnie aktualizowany w zależności od potrzeb w celu reagowania na stale zmieniające się zaangażowanie tych statków wspierających Rosję w prowadzeniu wojny przeciwko Ukrainie.
Ponadto w pakiecie wprowadzono nowe wykazy skierowane do osób i podmiotów odpowiedzialnych za działania podważające integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażające. Łącznie wprowadzono 116 dodatkowych wpisów – 69 osób i 47 podmiotów podlega zamrożeniu aktywów, a w przypadku osób fizycznych również zakazowi podróżowania.
Ten pakiet znacznie zaostrza nasze sankcje finansowe, wprowadzając zakaz wykorzystywania przez banki UE poza Rosją systemu komunikacji finansowej SPFS, który jest rosyjskim odpowiednikiem SWIFT. Umożliwia również Radzie sporządzenie wykazu nierosyjskich banków z państw trzecich podłączonych do takiego systemu; banki te będą miały zakaz prowadzenia działalności gospodarczej z podmiotami z UE. Ponadto pakiet wprowadza zakaz transakcji z bankami i dostawcami kryptoaktywów w Rosji i państwach trzecich, które ułatwiają transakcje wspierające rosyjską bazę obronno-przemysłową. Te nowe sankcje ograniczą zdolność Kremla do przeznaczania środków na finansowanie swojej maszyny wojennej.
Jednym z kluczowych celów pozostaje dalsze ograniczanie dochodów Rosji oraz zaostrzenie ograniczeń wywozowych w odniesieniu do towarów przemysłowych i zaawansowanych technologii. Pakiet ogranicza wywóz dziewięciu dodatkowych produktów podwójnego zastosowania i zaawansowanych technologii (np. wzmacniaczy mikrofalowych i antenowych, rejestratorów parametrów lotu i pojazdów terenowych) oraz rozszerza zakaz wywozu na niektóre rodzaje produktów przemysłowych, produktów chemicznych, tworzyw sztucznych, części pojazdów i towarów maszynowych (o wartości 5 mld euro wywozu z UE przed inwazją w 2021 r.). Ponadto wprowadzono teraz zakaz wywozu i przewożenia rudy manganu.
Pakiet nakłada również surowsze ograniczenia dotyczące wywozu produktów podwójnego zastosowania i zaawansowanych technologii do 61 podmiotów – mających siedzibę w Rosji (28) i w państwach trzecich (33) – które są bezpośrednio lub pośrednio związane ze kompleksem wojskowym Rosji, a tym samym przyczyniają się do wspierania rosyjskiej wojny napastniczej. Ponadto pakiet rozszerza zakaz przywozu na hel, który generuje znaczne dochody dla Rosji.
Ponieważ Rosja nieustannie szuka sposobów obchodzenia sankcji to UE ponownie oceniła i dostosowywała swoje strategie. Aby jeszcze bardziej ograniczyć możliwości Rosji w zakresie dostępu do towarów i technologii objętych ograniczeniami, pakiet zawiera szereg środków mających na celu zwiększenie przestrzegania przepisów przez sektor prywatny, wspieranie egzekwowania przepisów przez właściwe organy krajowe oraz utrudnienie obchodzenia sankcji, w tym poprzez kontrolowanie zagranicznych jednostek zależnych podmiotów unijnych.
Obejmuje on ponadto konkretne inicjatywy mające na celu ochronę unijnych podmiotów gospodarczych przed wywłaszczeniem oraz reagowanie na inne bezprawne działania rosyjskiego państwa, w tym kradzież własności intelektualnej.
W pakiecie doprecyzowano ponadto zakaz przywozu rosyjskich diamentów uzgodniony już w dwunastym pakiecie sankcji. Wyjaśniono w nim, że zakaz ten nie ma zastosowania do diamentów, które znajdowały się w UE lub w państwie trzecim (innym niż Rosja) lub były szlifowane lub zostały wyprodukowane w państwie trzecim przed wejściem w życie zakazu dotyczącego rosyjskich diamentów (tzw. zasada praw nabytych). Umożliwia również tymczasowy przywóz lub wywóz biżuterii, na przykład na targi lub naprawy. Ponadto pakiet przedłuża o sześć miesięcy (do dnia 1 marca 2025 r.) tzw. okres sunrise, po upływie którego system pełnej identyfikowalności przywozu surowych i polerowanych diamentów naturalnych stanie się obowiązkowy. Ponadto w pakiecie odracza się zakaz dotyczący biżuterii zawierającej rosyjskie diamenty przetwarzane w państwach trzecich innych niż Rosja do czasu podjęcia przez Radę decyzji o uruchomieniu zakazu w świetle działań podjętych w ramach grupy G-7 w celu zastosowania tego środka.
Ponadto nowy pakiet obejmuje środki chroniące nasze procesy demokratyczne i zwalczające rosyjskie ingerencje, takie jak zakazanie dla partii politycznych otrzymywania finansowania od państwa rosyjskiego. Obejmuje on również środki wzmacniające istniejące ograniczenia w transporcie, w szczególności zakaz lotów i zakaz transportu drogowego.
Pełny przegląd pakietu jest dostępny w naszych pytaniach i odpowiedziach.
Kontekst
„UE zdecydowanie solidaryzuje się z Ukrainą i jej obywatelami i będzie nadal mocno wspierać gospodarkę, społeczeństwo i siły zbrojne tego kraju oraz jego przyszłą odbudowę. Sankcje UE są centralnym elementem reakcji UE na nieuzasadnioną agresję wojskową Rosji na Ukrainę, ponieważ osłabiają zdolności wojskowe i technologiczne Rosji, odcinają kraj od najbardziej rozwiniętych światowych rynków, pozbawiają Kreml dochodów, z których finansuje on wojnę, i nakładają na rosyjską gospodarkę coraz wyższe koszty. W związku z tym sankcje przyczyniają się do realizacji kluczowego celu UE, jakim jest dalsze działanie na rzecz osiągnięcia sprawiedliwego i trwałego pokoju, a nie kolejnego zamrożonego konfliktu. Ich skutki z czasem bardziej się uwidaczniają, w miarę jak sankcje podkopują bazę przemysłową i technologiczną Rosji. UE dokłada również starań, by jej sankcje nie miały wpływu na eksport energii i produktów rolno-spożywczych z Rosji do państw trzecich. Jako strażniczka traktatów UE Komisja Europejska monitoruje egzekwowanie unijnych sankcji przez państwa członkowskie UE.
Odbiegające od normy, rosnące obroty handlowe dotyczące niektórych określonych produktów i państw stanowią twardy dowód na to, że Rosja aktywnie próbuje obchodzić sankcje. Musimy więc podwoić wysiłki na rzecz zwalczania obchodzenia przepisów i zwrócić się do naszych sąsiadów o jeszcze ściślejszą współpracę. Wysłannik UE ds. sankcji David O’Sullivan kontynuuje działania informacyjne skierowane do kluczowych państw trzecich w celu zwalczania obchodzenia przepisów. Pierwsze wymierne rezultaty tych działań są już widoczne. W niektórych państwach wprowadzane są systemy monitorowania, kontrolowania i blokowania powrotnego wywozu. We współpracy z partnerami o zbieżnych poglądach uzgodniliśmy również wspólny wykaz objętych sankcjami priorytetowych towarów, w przypadku których przedsiębiorstwa powinny zachować szczególną staranność i których państwa trzecie nie mogą wywozić do Rosji. Ponadto w UE sporządziliśmy również wykaz objętych sankcjami towarów o krytycznym znaczeniu gospodarczym w odniesieniu do których przedsiębiorstwa i państwa trzecie powinny zachować szczególną czujność.”
