Spór o Westerplatte trwa już od ponad roku. PiS chce przejąć muzeum specustawą.
Rządząca partia pragnie tam dołączyć oddział Muzeum II Wojny Światowej. Problem w tym, że większość gruntów należy do Gdańska.
W 2018 roku dyrektor placówki Karol Nawrocki zaproponował odkupienie od Gdańska tej części ziemi za 2 mln zł. Prezydent Paweł Adamowicz powiedział wtedy, że nie będzie brał w tej ustawce.
– Miasto Gdańsk rocznie przeznacza na utrzymanie Westerplatte jako administrator tego terenu co roku milion złotych. Skarb Państwa, do którego należy część terenów, w zeszłym roku przeznaczył rekordową kwotę 19 tys. zł, a we wcześniejszych latach wahało się to na poziomie 5-8 tys. zł. Kwoty te mówią same za siebie – powiedziała Dulkiewicz.
We wtorek, 25 czerwca, doszło do zapowiadanej wizyty prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz w Warszawie, u wiceministra kultury Jarosława Sellina. Tematem były plany budowy muzeum pola bitwy na Westerplatte i obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. “Westerplatte powinno być takim miejscem, które łączy Polaków, a nie dzieli” – powiedziała po spotkaniu prezydent Dulkiewicz.
Prezydent Gdańska gościła w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie, przy Krakowskim Przedmieściu. Spotkanie z wiceministrem Jarosławem Sellinem trwało prawie godzinę i było pokłosiem wcześniejszej wizyty Aleksandry Dulkiewicz u premiera Mateusza Morawieckiego.
Czy podczas wtorkowej wizyty w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego zapadły jakiekolwiek decyzje w sprawie dalszych losów Westerplatte? Nie, ale obie strony zadeklarowały chęć współpracy zarówno w sprawie budowy nowego muzeum, jak i obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
– Złożyłam dzisiaj ofertę, aby tereny Miasta Gdańska wniesione zostały do nowej placówki – mówiła na briefingu, po spotkaniu w ministerstwie, prezydent Dulkiewicz. – Moja propozycja jest taka, że współtworzymy tę instytucję, czyli bierzemy wspólnie za nią odpowiedzialność, wspólnie bierzemy odpowiedzialność za kształt wystawy, ale także współprowadzimy tę instytucję. Mam nadzieję, że pan minister tę ofertę rozważy, a to wiąże się z tym, że prace nad specustawą powinny zostać wstrzymane. Dopóki rozmawiamy, jest nadzieja. (…) Westerplatte powinno być takim miejscem, które łączy Polaków, a nie dzieli.
– Różnego rodzaju próby, przymiarki, do budowy tego muzeum trwają już od kilkunastu lat – mówił podczas briefingu wiceminister Jarosław Sellin. – Myślę, że w przededniu 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej, dobrze by było, żeby ogłosić, że taka inwestycja jest już możliwa. Naszym zdaniem powinno to być w tej sprawie działanie konsensualne, zgodne, wszystkich podmiotów władzy publicznej, zarówno centralnej, jak i lokalnej. Do takiej współpracy zachęcamy przede wszystkim samorządy – samorząd pomorski, samorząd gdański. O tym była przede wszystkim nasza rozmowa z panią prezydent Gdańska. Proponujemy, jako organizator Muzeum II Wojny Światowej i jego filii Muzeum Westerplatte i Wojny Obronnej 1939, aby przedstawiciele Miasta Gdańska weszli do komitetu honorowego Muzeum Westerplatte, żeby też mieli wpływ – bo w tym komitecie będzie się dopracowywało koncepcje tego muzeum plenerowego – żeby mieli wpływ jak to upamiętnienie ma wyglądać.
Dlatego też ministerstwo zaproponowało, aby w Radzie Muzeum II Wojny Światowej zasiadali przedstawiciele Miasta.
Prezydent Aleksandra Dulkiewicz poinformowała, że już w ten weekend Miasto Gdańsk rozpocznie symbolicznie obchody 80-lecia wybuchu wojny. Okazją jest 45-lecie uratowania Wartowni nr 1.
– W sobotę, od godziny 11, będziemy przypominać to, że dzięki dwóm pasjonatom wartownia została uratowana przed zniszczeniem, w związku z rozbudową portu.
Pani prezydent przypomniała też, że to za sprawą ś.p. Pawła Adamowicza od 1998 r. na Westerplatte, każdego 1 września o godz. 4.45., organizowane są spotkania upamiętniające wybuch II wojny światowej. Tak więc tegoroczne obchody Miasto Gdańsk przygotowuje po raz 21.
– Chodzi nam o to, żeby te okrągłe rocznice były wydarzeniami, zwracającymi uwagę całego świata – podkreśliła prezydent Dulkiewcz. – Udało się to zrobić 10 lat temu, kiedy to w 2009 roku razem, w jednym rzędzie, siedzieli zarówno świętej pamięci prezydent Lech Kaczyński, prezydent Rosji Władimir Putin, kanclerz Angela Merkel, ale także Donald Tusk.
Kto ma przyjechać na tegoroczne uroczystości? Miasto Gdańsk zaprosiło kilkudziesięciu burmistrzów i prezydentów miast-symboli, miast pamięci, czyli takich miejsc, które są naznaczone historią II wojny światowej. Wiele z tych miast (zarówno z kraju, jak i zagranicy) jeszcze na etapie budowy Muzeum II Wojny Światowej dostarczyło do Gdańska garść swojej ziemi, co złożyło się na kamień węgielny pod nowo powstającą placówkę.
Przypominamy
Sprawa Westerplatte – PiS forsuje specustawę. Prezydent Aleksandra Dulkiewicz w Sejmie: “Jest mi przykro jako Polce i Pomorzance”
Stosunkiem głosów 14 do 5 sejmowa Komisja Infrastruktury przyjęła we wtorek (18 czerwca) projekt specustawy PiS o odebraniu Miastu Gdańsk terenów na Westerplatte i przekazanie ich pod budowę muzeum pola bitwy. Stało się tak, mimo sprzeciwu samorządu i protestów środowiska muzealników. Aleksandra Dulkiewicz zaapelowała w Sejmie, by sposób zagospodarowania Westerplatte poddać najpierw ogólnonarodowej debacie, ale posłowie PiS nie przyjęli tego argumentu.
Organizacje polskich miast protestują w sprawie zawłaszczenia Westerplatte
Przeciwko projektowi specustawy dotyczącej budowy Muzeum Westerplatte oraz Wojny 1939, którą zgłosili posłowie PiS, zaprotestowały wspólnie zarządy Związku Miast Polskich oraz Unii Metropolii Polskich. To kolejne głosy sprzeciwu po środowiskach związanych z nauką i kulturą.
Oba zarządy wskazują na niebezpieczny precedens wywłaszczania gmin z własności, który pomimo zgodności z Konstytucją RP stanowi zignorowanie je zasad kardynalnych. Wyłożony w specustawie cel publiczny jest nieuzasadniony, bowiem dokładnie takie same działania realizuje od 1993 r. gdański samorząd, jego społeczność oraz Muzeum Gdańska.
W opinii obu stowarzyszeń i reprezentujących je władz miast „Lex Westerplatte” ignoruje dotychczasowej zaangażowanie lokalnej wspólnoty. W obu przypadkach wyrazem patriotyzmu była próba przekazania Muzeum Gdańska w darowiźnie na cel publiczny, związany z upamiętnieniem i ochroną miejsca pamięci narodowej”. Przypomnijmy, że tę darowiznę przekreśliła bezpodstawnie w 2018 r. Pomorska Wojewódzka Konserwator Zabytków Agnieszka Kowalska.
(UMG,własne)
