Większość senatorów z Komisji Nauki, Edukacji i Sportu na posiedzeniu 17 listopada br. opowiedziała się za wnioskiem o odrzucenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski wyjaśniał, że ustawa nawiązuje do poprzedniego aktu prawnego, zawetowanego przez prezydenta RP. Uregulowano w niej m.in. relacje między kuratorem a organami prowadzącymi szkoły samorządowe w kwestiach powoływania i odwoływania dyrektora placówki oświatowej oraz nawiązywania współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie prowadzenia zajęć dodatkowych w szkole. W obu obszarach ostateczna decyzja uzależniona ma być od pozytywnej opinii kuratora. W ustawie znalazły się także regulacje dotyczące tzw. nauczania domowego, mające na celu m.in. częściowe przywrócenie rejonizacji obejmującej województwo i sąsiednie województwo oraz wprowadzenie terminu, w jakim rodzic powinien zgłosić zamiar przystąpienia ucznia do edukacji domowej.
W opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu zastrzeżenia budzi dotychczasowy sposób procedowania tego aktu prawnego, a w szczególności nieprzeprowadzenie konsultacji publicznych i niedochowanie terminu umożliwiającego zapoznanie się z projektem stronie samorządowej. Pominięcie trybu konsultacji może być powodem zaskarżenia ustawy do Trybunału Konstytucyjnego z powodu naruszenia art. 7 konstytucji, a także z uwagi na złamanie zasady zaufania obywateli do państwa prawa. Biuro Legislacyjne zgłosiło ponadto wiele uwag szczegółowych, będących powtórzeniem uwag do zawetowanej przez prezydenta ustawy z 13 stycznia br.,
W dyskusji senator Bogdan Zdrojewski wyraził poparcie dla zastrzeżeń Biura Legislacyjnego i zgłosił wniosek o odrzucenie ustawy. Jego zdaniem, ustawa nie powinna zostać uchwalona, ponieważ szkoła powinna mieć więcej wolności, a nie więcej ograniczeń. Senator zaapelował ponadto o pilne przeprowadzenie rzetelnych konsultacji społecznych w sprawie zmian w prawie oświatowym przed podjęciem jakichkolwiek dalszych prac legislacyjnych w tym zakresie.
Poparcie dla wniosku o odrzucenie ustawy wyraził senator Wojciech Konieczny, zwracając uwagę m.in. na powodowane przez ustawę niebezpieczeństwo upolitycznienia programu edukacji. Zwrócił uwagę na to, że ustawa jest de facto powtórzeniem ustawy ze stycznia br., która doprowadziła do wielkiego niepokoju rodziców, samorządowców, środowiska szkół i organizacji oświatowych, a to z tych powodów została zawetowana przez prezydenta. Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska zaapelowała o słuchanie głosu młodzieży i rodziców, nauczycieli i organizacji edukacyjnych, którzy obawiają się skutków tej ustawy i wprowadzanych przez nią ograniczeń.
Wiceprezes Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego Krzysztof Baszczyński ocenił, że przepisy ustawy mogą być niezwykle groźne dla szkoły. Wójt gminy Izabelin i przedstawicielka Związku Gmin Wiejskich Dorota Zmarzlak powiedziała, że Lex Czarnek 2.0 powinien zostać odrzucony m.in. dlatego, że jest próbą uzyskania kontroli nad dziećmi z pominięciem rodziców i lokalnej społeczności, i w rzeczywistości ma prowadzić do wyrzucenia organizacji społecznych ze szkół. Ustawa ogranicza ponadto w jej ocenie autonomię JST w organizowaniu edukacji poprzez wprowadzenie ograniczeń dotyczących tworzenia sieci szkół i powoływania dyrektorów. Na to, że ustawa nakłada kolejne obowiązki na rady rodziców w szkole, tymczasem projekt nie był konsultowany ani ze stowarzyszeniami rodziców, ani z radami rodziców, które reprezentują rodziców w szkole, zwróciła uwagę Dorota Łoboda z Fundacji „Rodzice mają głos”.
