W związku ze śledztwem w sprawie zbrodni wojennych Rosji popełnianych na terenie Ukrainy do Polski przyjechał Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze Karim Khan.
Gospodarzem wizyty jest Ministerstwo Sprawiedliwości. 16 marca br. Karim Khan spotkał się ze Zbigniewem Ziobro. Prokurator MTK i Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny wspólnie wizytowali punkt recepcyjny dla uchodźców przy przejściu granicznym w Medyce.
– Jestem tu, by udowodnić, że sprawiedliwość i prawo nie są pustymi słowami ani abstrakcyjną ideą. Prawo międzynarodowe nie jest tworzone dla profesorów uniwersytetu i sędziów, lecz musi działać, chronić ofiary konfliktu, które cierpią z powodu działań wojennych. W ciągu zaledwie 48 godzin 41 państw, w tym Polska, kraje Ameryki Łacińskiej czy Japonia zwróciło się do MTK o szybkie wszczęcie śledztwa w sprawie wydarzeń na Ukrainie – powiedział prokurator Khan.
Zbrodnicza agresja armii Putina
– Mamy do czynienia z bezduszną, straszliwą agresją zbrodniczej armii Putina, która nie zważając na cierpienia ludności cywilnej, w tym dzieci, atakuje ukraińskie szpitale, żłobki, domy. Armia ta decyduje się na akty okrucieństwa, które przybierają cechy zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych. Przyłączam się do apelu prokuratora Khana, że musimy dołożyć wszelkich starań, aby zapisy, jakie ma w kodeksach karnych wiele krajów, nie okazały się puste. Pracujemy m.in. wspólnie z prokuratorami Litwy i innych krajów UE, by zbrodnie udało się udokumentować i postawić zbrodniarzy przed sądem – mówił minister Zbigniew Ziobro.
– W tych dramatycznych dla Ukrainy dniach m.in. tu, w Medyce jest też światełko nadziei. Tu polscy wolontariusze razem z przedstawicielami innych krajów otwierają swe serca, by pomóc uciekającym ze strefy wojny matkom, babciom, dzieciom. I dać im nadzieję, że to, co dobre, ostatecznie zwycięży zło – podkreślił minister.
Polska wspiera śledztwo Trybunału w Hadze
Minister Zbigniew Ziobro poinformował, że w polskim postępowaniu zostało zebranych już ponad 300 świadectw procesowych, czyli protokołów zeznań świadków, którzy opisują konkretne zbrodnie i występki, jakie miały miejsce w związku z napaścią Rosji na Ukrainę. Oprócz tego udało się pozyskać wiele dokumentów zdjęciowych i materiałów filmowych od świadków, którzy rejestrowali te wydarzenia. Postępowanie jest prowadzone pod nadzorem prokuratora Dariusza Barskiego.
Prokurator Karim Khan spotkał się natomiast już na Ukrainie z ministrem spraw zagranicznych i prokurator generalną tego kraju, a także odbył wideokonferencję z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim. Dziękował też polskiemu Ministrowi Sprawiedliwości za udzielone wsparcie.
– Polacy, w tym mieszkańcy Medyki, powinni być dumni, że otworzyli serca dla przerażonych ludzi, którzy uciekają z terenu walk. Takie wydarzenia definiują ludzi i człowieczeństwo – stwierdził. – Żaden pocisk nie ma prawa spadać na obiekty cywilne, nikt nie może atakować ludności cywilnej. Wszystkie strony konfliktu są zobowiązane do przestrzegania prawa międzynarodowego – dodał.
Karim Khan ma bogate doświadczenie w sądach międzynarodowych. Występował m.in. w roli oskarżyciela lub obrońcy przed Trybunałami dla byłej Jugosławii i Rwandy, Sądem Specjalnym dla Sierra Leone, Nadzwyczajną Izbą Sądu Kambodży oraz Trybunałem Specjalnym dla Libanu.
Dokumentowanie przestępstw wojennych
Wszczęcie śledztwa w sprawie zbrodni wojennych Rosji na terenie Ukrainy poparli ministrowie sprawiedliwości państw UE. Wcześniej, na prośbę Prokurator Generalnej Ukrainy, Zbigniew Ziobro polecił wszczęcie takiego śledztwa przez polską prokuraturę. Celem jest dokumentowanie zdarzeń, które staną się podstawą pociągnięcia winnych zbrodni do międzynarodowej odpowiedzialności karnej.
Na początku marca 2022 r. w trakcie spotkania Eurojust, z udziałem Prokuratorów Generalnych Ukrainy, Litwy i Polski zapadła decyzja o utworzeniu wspólnego zespołu śledczego do sprawy zbrodni wojennych na Ukrainie.
