– Praca nad ochroną lasów jest ważna dla 38 mln Polek i Polaków.
Dziś prezentujemy kolejny jej etap, szczególnie ważny dla 13 mln obywateli mieszkających w aglomeracjach – mówiła minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podczas wspólnego briefingu z wiceministrem Mikołajem Dorożałą. Efekty prac dotyczące Lasów Społecznych poznamy – zgodnie z harmonogramem przyjętym w ramach Ogólnopolskiej Narady o Lasach do 31 października 2024 r. Wtedy będą znane konkretne lokalizacje i obszary.
Mapy obejmują obszary, z których aktywnie korzysta 13 mln Polek i Polaków.
Najważniejsze
- MKiŚ pracuje nad wyłączeniem z wycinki 20% najcenniejszych obszarów leśnych.
- 26 kwietnia 2024 r. MKiŚ poleciło Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych wzmocnić ochronę lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół miast: Warszawa, Kraków, Gdańsk-Sopot-Gdynia, Wrocław, Łódź, Poznań, Katowice, Bydgoszcz, Toruń, Szczecin, Kielce, Bielsko Biała.
- Rozpoczęto opracowanie szczegółowych propozycji lasów o wiodącej funkcji społecznej.
- Przygotowywane są propozycji prowadzenia zmodyfikowanej gospodarki leśnej na określonych obszarach lasów o wiodącej funkcji społecznej (w ramach lokalnych zespołów ds. lasów społecznych). Propozycje te uwzględniać mają wytyczne Ogólnopolskiej Narady o Lasach.
- 30 lipca 2024 r. minister Paulina Hennig-Kloska i wiceminister Mikołaj Dorożała poinformowali, że punktem wyjścia do utworzenia lasów społecznych jest, tzw. Mapa Lasów Spornych stworzona przez organizacje pozarządowe. Mapa ilustruje obszary, gdzie w minionych latach społeczeństwo lokalne i aktywiści szczególnie mocno zabiegali o ochronę lasów, a wycinki budziły największe emocje i protesty społeczne.
Chronimy bioróżnorodność
Paulina Hennig-Kloska podkreśliła, że ochrona lasów jest działaniem chroniącym bioróżnorodność.
W styczniu podpisałam moratorium, w którym objęliśmy szczególną ochroną 100 tys. ha lasów cennych przyrodniczo. Są to lasy uzdrowiskowe, cenne pod względem przyrodniczym, w których dziś przyroda dostaje nieco więcej miejsca, by odbudowywać bioróżnorodność
– mówiła Paulina Hennig-Kloska.
Szefowa resortu klimatu dziękowała uczestnikom Ogólnopolskiej Narady o Lasach za przygotowane propozycje map obszarów lasów społecznych i zapowiedziała wizytę w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu, związaną właśnie z pracami nad lasami społecznymi wokół aglomeracji poznańskiej.
Dziś kładziemy na stół wypracowane obszary w konkretnych kilkunastu lokalizacjach, w których będą tworzone lasy społeczne. W ich przygotowanie było zaangażowanych ponad 160 organizacji. To określenie lasów, do których nam najbliżej. Na projekt czeka 38 mln Polek i Polaków, a szczególnie ważny jest dla 13 mln osób mieszkających w aglomeracjach
– podsumowała.
Wiceminister Mikołaj Dorożała przypomniał proces tworzenia propozycji.
Ogólnopolska Narada o Lasach rozpoczęła proces dyskusji na temat lasów, które będą podlegały ochronie, ale także rożnych form tej ochrony. Mamy więc dwa obszary ochrony – lasy ważne przyrodniczo i lasy cenne społecznie. W ustawie o lasach mamy opisane funkcje lasów: gospodarczą, przyrodniczą i społeczną. Funkcję gospodarczą bardzo rozwinięto. Przyrodniczą w dużej mierze wypełniają parki narodowe. W zakresie funkcji społecznej – mamy ogromne pole do popisu. Te lasy mają pełnić ważną rolę z punktu widzenia rekreacji, kontaktu z przyrodą, ale także rozwijać ideę zielonych pierścieni wokół dużych miast. Dziękuję za pracę i działania aktywistów, które pozwoliły wyznaczyć lasy społeczne. Lasy, które mają przetrwać, mają być z nami, w których nie będą prowadzone intensywne wycinki
– podkreślił Mikołaj Dorożała.
Rozmawiałem w różnych miejscach z leśnikami – stworzyliśmy przestrzeń do dialogu, w drodze wypracowanych kompromisów
– dodał Mikołaj Dorożała.
O wartości edukacji ekologicznej dla ochrony lasów mówiła z kolei wiceminister edukacji narodowej Joanna Mucha.
Kiedy myślimy o ekologii musimy mieć świadomość, że jest później niż myślimy – zmiany klimatyczne postępują tak szybko, że cały czas pozostajemy krok z tyłu. Mamy naprawdę mało czasu na to, żeby wyedukować młodych ludzi, ale także nas wszystkich w tematach ekologicznych. Żebyśmy nauczyli ich sprawczości, tak żeby Polska za jakiś czas przygotowywała technologie ekologiczne, które będą spowalniały zmiany klimatu
– mówiła Joanna Mucha.
Podczas „Konwersatorium w sprawie lasów społecznych”, w którym wzięli udział przedstawiciele innych resortów, Sejmu, Senatu, Lasów Państwowych, samorządowcy i działacze organizacji pozarządowych, wykład na temat „Ekosystemowej funkcji lasów” wygłosił dr hab. Marek Giergiczny (Uniwersytet Warszawski). Przedstawił on wartość ekonomiczną ekosystemowych usług lasów.
Zmapowaliśmy potencjał lasu do dostarczania korzyści rekreacyjnych. Wartość rekreacyjna jest najwyższa dla lasów położonych najbliżej dużych aglomeracji. Podjęliśmy próbę wyceny dostarczanych korzyści – w miejscach o dużej gęstości zatrudnienia korzyści mogą znacząco przekraczać 10 tysięcy rocznie. Musimy mieć świadomość, że korzyści z lasu to nie tylko wycena rosnących w nim drzew jako surowca. To znacznie więcej
– mówił prof. Marek Giergiczny.
W spotkaniu wziął udział zastępca Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych prof. Bogdan Jaroszewicz.
Zdolność doceniania funkcji ekosystemowych i ważność badań rośnie, bo rośnie społeczne zapotrzebowanie. Z punktu widzenia wpływu na zdrowie, zwłaszcza psychiczne, nie jest tak bardzo istotne jak rzeczywiście bioróżnorodny jest las, ale ważniejsze jest to jak potrzebny jest dla tej społeczności
– mówił prof. Bogdan Jaroszewicz.
Zakończenie prac nad nową formą ochrony lasów nastąpi 31 października 2024 r. Rząd pracuje nad realizacją zobowiązania z umowy koalicyjnej: „20% najcenniejszych obszarów leśnych zostanie wyłączonych z wycinki”. Jak wskazał w swoim exposé Prezes Rady Ministrów Donald Tusk, „chcę znowu, żeby polskie rodziny, Polki i Polacy zobaczyli, jak wygląda prawdziwy las. Las to nie jest gospodarka drewnem, las to jest nasz święty zasób narodowy i będziemy go znowu chronić, tak jak na to zasługuje”.
Minister Klimatu i Środowiska podkreśliła determinację w realizacji wspomnianego zobowiązania. Kluczowe dla realizacji tego zamierzenia jest określenie lasów społecznych, w których działalność będzie nastawiona na realizację przez lasy przede wszystkim funkcji społecznej, a nie gospodarczo-surowcowej.
Kluczowe jest dostrzeżenie ekosystemowej funkcji lasów i jej wartości ekonomicznej. Uświadamia ona, że wartość ekonomiczną ma nie tylko pozyskanie drewna, ale także zachowanie lasów świadczących w ten sposób usługi ekosystemowe. W konsekwencji pozwala zrozumieć konsekwencje ekonomiczne wywołane przez redukcję drzewostanu na danym obszarze gruntów leśnych.
