14 listopada 2022 roku zakończyły się negocjacje między Radą UE, a Parlamentem Europejskim w sprawie projektu unijnego budżetu na rok 2023.
- Ostatecznie udało się zwiększyć środki na działania UE wynikające z wojny na Ukrainie.
- Znaczenie priorytetowe w przyszłym roku, poza kwestiami związanymi ze wspieraniem zielonej i cyfrowej transformacji, zyskują działania UE wobec wojny na Ukrainie.
- Polskiej delegacji przewodniczył Andrzej Sadoś, ambasador RP przy Unii Europejskiej.
Według Komisji Europejskiej oraz polskich negocjatorów budżet UE na 2023 rok zagwarantuje równowagę między realizacją trwających projektów a stojącymi przed całą UE wyzwaniami.
– Naszym sukcesem jest zapewnienie środków na finansowanie polityki spójności i Wspólnej Polityki Rolnej, czyli działów budżetowych o kluczowym znaczeniu dla Polski, w sposób, który umożliwi ich skuteczną realizację w przyszłym roku – powiedziała po zakończeniu negocjacji Magdalena Rzeczkowska, minister finansów.
Finansowanie to będzie zapewnione zarówno na projekty z kończącego się okresu programowania 2014-2020, jak i na przyspieszenie realizacji projektów z ostatnio zatwierdzanych przez Komisję Europejską programów operacyjnych dla ram finansowych UE na lata 2021-2027.
– Bardzo nas cieszy zwiększenie środków na pomoc humanitarną dla Ukrainy oraz dla uchodźców ukraińskich, którzy znaleźli schronienie w państwach ich goszczących. Doceniamy także zwiększenie środków przeznaczonych na inne działania związane z wojną na Ukrainie, w tym na poszerzenie militarnych możliwości transportowych wewnątrz UE oraz ochronę granic – poinformowała minister finansów.
Budżet UE na rok 2023 będzie trzecim budżetem rocznym w obecnych wieloletnich ramach finansowych UE na lata 2021-2027. Odzwierciedla on nowe wyzwania związane z wojną w Ukrainie. Budżet na rok 2023 jest także budżetem kontynuacji wydatków związanych z odbudową państw członkowskich po kryzysie ekonomicznym, wywołanym pandemią.
Formalnie, porozumienie zostanie potwierdzone przez Radę UE oraz Parlament Europejski w ciągu 2 tygodni.
Ile środków?
Zobowiązania w przyszłym roku wyniosą 186,6 mld euro. To więcej o 4,4 mld euro w porównaniu do roku 2022. Płatności mają wynieść 168,6 mld euro, zmniejszą się o 1,4 mld euro w porównaniu do roku 2022.
W poniedziałek osiągnięto wstępne porozumienie między Parlamentem a Radą
- Ponad 1 mld euro oprócz pierwotnego wniosku Komisji na kluczowe priorytety, takie jak pomoc humanitarna, Erasmus+, infrastruktura,
- Przywrócono niezbędne środki finansowe na kluczowe programy obcięte przez rządy UE,
- Umowa musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzona przez Radę i Parlament.
Posłowie do PE walczyli i uzyskali lepsze poparcie dla budżetu UE na 2023 r., który skuteczniej uwzględnia konsekwencje wojny na Ukrainie i proces wychodzenia z pandemii.
W poniedziałek wieczorem negocjatorzy z Parlamentu Europejskiego i Rady osiągnęli wstępne porozumienie w sprawie budżetu UE na 2023 r. Parlament uzyskał łącznie 1048,7 mln euro na swoje priorytety oprócz tego, co Komisja początkowo zaproponowała w projekcie budżetu.
Wstępne dane to 186,6 mld euro środków na zobowiązania i 168,7 mld euro środków na płatności. Szczegółowe dane będą dostępne później.
Posłom udało się zwiększyć finansowanie programów, które uważają za niezbędne do zaradzenia skutkom wojny na Ukrainie i kryzysu energetycznego, przyczyniając się do odbudowy po pandemii i intensyfikując wysiłki na rzecz transformacji ekologicznej i cyfrowej, zgodnie z postulatem Parlamentu priorytetów określonych w jej wytycznych na 2023 r.
Konsekwencje wojny na Ukrainie
Posłowie uzyskali dodatkowe środki na programy m.in.
- Erasmus+ z 120 mln euro na wsparcie studentów i nauczycieli z Ukrainy,
- pomoc humanitarna o 150 mln euro,
- Fundusz Azylu, Migracji i Integracji z dopłatą w wysokości 36,5 mln euro,
- Instrument na rzecz zarządzania granicami i wiz z kwotą 10 mln euro,
- „Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej” (ISRWM – Globalny wymiar Europy) dla południowego i wschodniego sąsiedztwa UE z kwotą 280 mln euro oraz mobilność wojskowa z 58,8 €
Energia i klimat
Posłom udało się zwiększyć niezależność energetyczną UE i wesprzeć obywateli i MŚP w ich wysokich rachunkach za energię, jednocześnie wspierając zieloną transformację i bioróżnorodność. Programy z dodatkowym wsparciem obejmują:
- program badawczy Horyzont Europa,
- instrument „Łącząc Europę”, który finansuje budowę wysokiej jakości zrównoważonych transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych,
- program działań na rzecz środowiska i klimatu LIFE.
Lekcje z pandemii: zdrowie, lepsze przygotowanie, kultura i wartości
Posłowie przywrócili obniżone przez Radę 200 mln euro na program EU4Health i uzyskali kolejne 7,5 mln euro, ponieważ pandemia COVID-19 jeszcze nie skończyła się, co powoduje konieczność wspierania krajowych systemów opieki zdrowotnej w celu zwiększenia ich odporności. Dalsze priorytety, o które Parlament walczył i uzyskał dodatkowe wsparcie, obejmują:
- Unijny Mechanizm Ochrony Ludności (UCPM),
- program Kreatywna Europa,
- Program Cyfrowa Europa,
- program „Prawa i wartości” oraz Prokuratura Europejska (EPPO).
Johan Van Overtveldt (ECR, BE), przewodniczący Komisji Budżetowej, powiedział: „Cieszę się, że osiągnęliśmy porozumienie w sprawie budżetu na 2023 r. Dodatkowe wydatki przewidziane na Ukrainę, energię, migrację i badania odpowiadają wyzwaniom dzień. Tymczasem jasne jest, że osiągnięto limity obecnych wieloletnich ram finansowych, czyli wieloletniego budżetu UE”.
Nicolae Ştefănuță (RENEW, RO), generalny sprawozdawca ds. budżetu UE na 2023 r.: „Ponad miliard euro więcej na obniżenie cen energii, odwrócenie skutków wojny i pomoc naszym sojusznikom na wschodzie i południu, stanąć na własnych nogach w obronie – o to walczyliśmy i co osiągnęliśmy. Obywatele nie oczekują gier instytucjonalnych, oczekują rezultatów już teraz”.
Niclas Herbst (EPP, DE), sprawozdawca innych sekcji: „Zrobiliśmy ważny krok w kierunku wzmocnienia bezpieczeństwa cybernetycznego Parlamentu, wyznaczając drogę innym instytucjom UE. Od początku naszym zamiarem było poprawienie funkcjonowania instytucji, zwłaszcza w tych trudnych czasach.”
Następne kroki
Po formalnym przyjęciu kompromisu przez Radę zostanie on przedyskutowany w Komisji Budżetowej w czwartek (17 listopada), a następnie poddany pod głosowanie na posiedzeniu plenarnym w Parlamencie Europejskim (podczas listopadowej sesji w Strasburgu) i podpisany przez jego przewodniczącego.
Około 94% budżetu UE trafia do obywateli, regionów, miast, rolników i przedsiębiorstw.
