„Nasz rząd od lat realizował konsekwentnie strategię dywersyfikacji źródeł i kierunków dostaw gazu do Polski.
Po niemal 30 latach, 13 maja 2020 r. przyjęliśmy uchwałę dotyczącą wypowiedzenia porozumienia z Rosją ws. budowy systemów gazociągów do tranzytu gazu przez terytorium RP i dostawach rosyjskiego gazu z Rosji” – powiedziała minister klimatu i środowiska Anna Moskwa.
Uchwała dotyczy wypowiedzenia porozumienia o budowie systemu gazociągów dla tranzytu gazu rosyjskiego przez terytorium RP i dostawach rosyjskiego gazu do Polski, które podpisano w Warszawie 25 sierpnia 1993 r. Porozumienie było wielokrotnie aneksowane, ostatni protokół o wniesieniu zmian, podpisano między przedstawicielami Polski i Rosji 29 października 2010 r.
– Polska wypowiedziała porozumienie ws. Jamału. Agresja Rosji na Ukrainę potwierdziła trafność determinacji polskiego rządu w kierunku całkowitego uniezależnienia się od rosyjskiego gazu. Zawsze wiedzieliśmy, że Gazprom nie jest wiarygodnym partnerem – powiedziała minister Moskwa.
– Porozumienie było umową międzynarodową, a więc odpowiednia nota w tej sprawie została przekazana przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Dokument został wysłany w poniedziałek. Kiedy Rosja odcinając nas od dostaw de facto złamała zapisy umowy, polski rząd uznał, że ze względu na naruszenie jego istotnych warunków, przestało ono obowiązywać – podkreśliła.
Od 2010 r. operatorem gazociągu jamalskiego, jak i całego systemu przesyłowego gazu w Polsce, jest polska spółka Gaz-System. Od tego czasu sukcesywnie zwiększano kontrolę polskiego operatora nad gazociągiem, wypełniając prawo europejskie.
W 2022 r. przyjęto ustawę, która przesądza, że operator ma prawo do wyłącznego korzystania z majątku właściciela tej sieci, niezbędnego do pełnienia obowiązków operatora. Operator będzie odpowiedzialny za wydawanie warunków przyłączenia, zawarcie i realizację umowy o przyłączenie do tej sieci. Będzie też ustalał taryfy dla przesyłu gazu tym systemem i przedkładał ją do zatwierdzenia Prezesowi URE. Zapisy porozumień międzyrządowych, jako sprzeczne z prawem europejskich, nie powinny już obowiązywać.
Szefowa MKiŚ dodała, że gazociąg jamalski funkcjonuje w sposób w pełni zgodny z prawem europejskim, bez jakichkolwiek zakłóceń. Dzięki temu bez przeszkód działa tzw. rewers fizyczny, czyli zdolność do przesyłania gazu do Polski z Niemiec, jak również oferowane są bez zmian usługi tranzytu gazu ziemnego przez terytorium Polski z kierunku wschodniego do Niemiec dla podmiotów z zachodniej Europy, które zdecydują się na zakup tego paliwa od rosyjskiej spółki.
