Podsumowanie roku szkolnego 2020/2021. Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii

Prawie 5 mln uczniów i słuchaczy (4 920 498) z 24 376 szkół dla dzieci, młodzieży i dorosłych zakończyło 25 czerwca zajęcia dydaktyczno-wychowawcze.

Ten rok szkolny jest drugim z kolei, w którym edukacja – z uwagi na pandemię koronawirusa – była prowadzona w znacznej mierze w formie zdalnej. Podsumowujemy najważniejsze działania MEiN w roku szkolnym 2020/2021.

Rok szkolny 2020/2021 – kalendarium najważniejszych zmian w systemie oświaty wynikających z epidemii koronawirusa:

• 1 września 2020 r. – wszyscy uczniowie rozpoczęli naukę stacjonarną;
• od 24 października 2020 r. uczniowie klasy IV-VIII szkoły podstawowej oraz uczniowie szkół ponadpodstawowych (od 19 października 2020 r. uczniowie szkół ponadpodstawowych (w strefie żółtej i czerwonej) do 16 maja 2021 r. – kształcenie na odległość;
• od 9 listopada 2020 r. do 17 stycznia 2021 r. – klasy I-III szkoły podstawowej  przeszły na kształcenie na odległość;
• od 18 stycznia 2021 r. do 28 lutego 2021 r. – klasy I-III szkoły podstawowej – nauczanie stacjonarne;
• od 1 marca 2021 r. nastąpiło zróżnicowanie formy nauki klas I-III szkoły podstawowej w regionach:
  • od 1-14 marca br. – województwo warmińsko-mazurskie hybrydowo ,
  • od 15 do 28 marca br. – hybrydowo 4 województwa (lubuskie, mazowieckie, pomorskie i warmińsko-mazurskie),
  • od 22 marca do 11 kwietnia br. uczniowie wszystkich klas szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży w całym kraju – kształcenie na odległość,
  • od 12 kwietnia do 25 kwietnia 2021 r. –  kształcenie na odległość (od 19 kwietnia 2021 r. przedszkola stacjonarnie oraz przedłużenie ograniczeń w funkcjonowaniu pozostałych jednostek systemu oświaty do 25 kwietnia 2021 r.),
  • od 26 kwietnia do 2 maja 2021 r. lekcje w trybie hybrydowym w klasach I-III w szkołach podstawowych w 11 województwach: zachodniopomorskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim, lubuskim, kujawsko-pomorskim, mazowieckim, podlaskim, świętokrzyskim, lubelskim, podkarpackim, małopolskim. Uczniowie z pozostałych klas mieli zajęcia na dotychczasowych zasadach. W pozostałych województwach, tj.: śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim, łódzkim i opolskim, uczniowie uczyli się dalej na odległość.

• 29 marca 2021 r. – 18 kwietnia 2021 r. – zamknięte przedszkola;
• od 3 maja br. klasy I-III szkoły podstawowej w całym kraju wróciły do nauki w trybie stacjonarnym;
• od 17 maja 2021 r. do 30 maja 2021 r. klasy IV-VIII szkoły podstawowej i uczniowie szkół ponadpodstawowych – nauka w trybie hybrydowym;
• od 31 maja 2021 r. uczniowie powrócili do regularnej nauki stacjonarnej.

Przygotowanie szkół i placówek do pracy zdalnej

Ministerstwo Edukacji i Nauki przygotowało elastyczne przepisy, dzięki którym dyrektorzy szkół i placówek mogli swobodnie organizować naukę z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Dyrektor otrzymał możliwość zawieszenia zajęć tradycyjnych stosownie do skali zagrożenia epidemicznego i związanych z tym potrzeb oraz możliwości organizacyjnych. Bez pomocy nie zostali też uczniowie z niepełnosprawnościami. Dyrektorzy zostali zobowiązani, aby na prośbę rodziców organizować nauczanie stacjonarne lub z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość na terenie szkoły. W przypadku szkół specjalnych, w tym funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej, zajęcia mogły być prowadzone w szkole, a decydował o tym dyrektor szkoły.

Egzaminy 2021

W 2021 r. egzamin ósmoklasisty oraz egzamin maturalny sprawdzały poziom opanowania wiadomości i umiejętności określonych w wymaganiach egzaminacyjnych, które zostały wprowadzone rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki w grudniu 2020 r. Wymagania egzaminacyjne stanowiły zawężony katalog wymagań podstawy programowej.

Ze względów bezpieczeństwa podczas egzaminów uczniów i nauczycieli obowiązywały szczegółowe wytyczne sanitarne opracowane przez MEiN, CKE i GIS. Ponadto, aby ograniczać kontakty i minimalizować ryzyko zagrożenia, egzamin maturalny w 2021 r. został przeprowadzony wyłącznie w formie pisemnej.

Egzaminy w 2021 r. odbyły się zgodnie z harmonogramem:

• egzamin maturalny – 4-20 maja 2021 r.;
• egzamin ósmoklasisty – 25-27 maja 2021 r.

4 nowe zawody

Wprowadzono 4 nowe zawody, w których kształcenie ruszy od września br. Są to: technik dekarstwa, technik robotyk, technik stylista, podolog. Zmodyfikowano 3 zawody: opiekun medyczny, technik gazownictwa i technik spawalnictwa (kształcenie w tym zawodzie będą mogli kontynuować również absolwenci szkół kształcących w zawodzie monter systemów rurociągowych).

Powrót uczniów po pandemii do szkoły – 4 programy Ministerstwa Edukacji i Nauki

Na początku marca br. Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek zapowiedział realizację 4 programów, które będą wspierały dzieci i młodzież po długotrwałym okresie kształcenia na odległość. Programy mają charakter kompleksowy i dotyczą różnych aspektów rozwoju młodego człowieka.

Programy MEiN to: 

1. „WF z AWF – Aktywny powrót uczniów do szkoły” – przywrócenie i podniesienie poziomu sprawności fizycznej uczniów po długim czasie nauki zdalnej,
2. Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dla uczniów i nauczycieli,
3. Pomoc w uzupełnieniu wiedzy – dodatkowe zajęcia wspomagające,
4. Dobrze widzieć – program profilaktyki krótkowzroczności.

„WF z AWF – Aktywny powrót uczniów do szkoły”

„WF z AWF – Aktywny powrót do szkoły” to program przygotowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z Akademiami Wychowania Fizycznego. Jego głównym celem jest poprawa oraz monitoring stanu kondycji fizycznej dzieci i młodzieży po powrocie do zajęć stacjonarnych. Projekt jest realizowany w dwóch etapach:

• I etap „Szkolenia dla nauczycieli” – obejmuje on przygotowanie oraz przeprowadzenie szkoleń dla nauczycieli wychowania fizycznego i nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej ze wszystkich województw. Tematy szkoleń dotyczą zarówno aspektów psychologicznych, jak i zdrowotnych. W trakcie szkoleń nauczyciele poznają m.in. metody przeciwdziałania skutkom hipokinezji i izolacji społecznej. Zdobędą wiedzę, jak wzbudzać i utrzymywać wśród uczniów motywację do systematycznej aktywności fizycznej. Szkolenia są realizowane na bazie najnowszych osiągnięć naukowych i wdrożeniowych opracowywanych przez specjalistów z Akademii Wychowania Fizycznego. Część metodyczna uwzględnia nowatorskie i innowacyjne rozwiązania przygotowane przez nauczycieli akademickich.

Program „WF z AWF” to 42 mln zł w ramach umowy z Akademiami Wychowania Fizycznego w całym kraju i ponad 46 tys. nauczycieli zgłoszonych na szkolenia.

Nauczyciele wciąż mogą przesyłać swoje zgłoszenia do programu. Rekrutacja trwa do końca roku szkolnego. Więcej informacji o programie na stronie www.wfzawf.pl.

• II etap „Sport Kluby” – celem jest poprawa kondycji fizycznej dzieci i młodzieży przez ich udział w dodatkowych oraz nieodpłatnych zajęciach sportowych. Organizacja tych zajęć będzie punktem wyjścia do przeprowadzenia badań naukowych, które pozwolą określić stan kondycji fizycznej dzieci i młodzieży po okresie izolacji spowodowanej pandemią COVID-19. W trakcie zajęć będą prowadzone testy sprawnościowe oraz badania ilościowe. Na ich podstawie powstanie raport naukowy dotyczący stanu kondycji fizycznej dzieci i młodzieży. Nauczyciele, którzy ukończyli szkolenie w I etapie i otrzymali certyfikat, będą mogli aplikować o środki na prowadzenie zajęć dodatkowych w ramach tzw. „Sport Klubów”.
  Więcej informacji o „Sport Klubach”

Dziś, 7 lipca br. rozpoczęliśmy zapisy do Sport Klubów. Do udziału w II etapie programu „WF z AWF” zapraszamy nauczycieli, którzy ukończyli szkolenia w ramach I etapu projektu. Pierwsze zajęcia dodatkowe dla dzieci rozpoczną się w sierpniu.

Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dla uczniów i nauczycieli

Przeciwdziałając skutkom pandemii, Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z naukowcami z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz przedstawicielami Fundacji Polskiej Akademii Nauk w Lublinie realizuje pilotażowy Program wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Na ten cel przekazujemy w tym roku 15 mln zł.

W pierwszym etapie projektu naukowcy z UKSW i Fundacji PAN w Lublinie przeprowadzą badania diagnostyczne uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych, wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych i Młodzieżowych Ośrodków Socjoterapii, a także nauczycieli, pedagogów, psychologów, terapeutów oraz rodziców.

Druga część projektu ma charakter praktyczny. Jej celem jest zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom, w tym wychowankom MOS i MOW, nauczycielom, rodzicom i pedagogom szkolnym. Na podstawie wyników badania przeprowadzonego w pierwszym etapie programu specjaliści-praktycy z zakresu psychologii przygotują szkolenia i materiały, które pomogą nauczycielom i psychologom szkolnym wspierać uczniów w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych.

W ramach szkoleń i konsultacji jeszcze w tym roku specjaliści zaprezentują skuteczne metody pracy z uczniami doświadczającymi trudności, a także pomogą nauczycielom pokonać negatywne skutki pandemii.

Diagnoza przeprowadzona przez specjalistów w pierwszym etapie naszego programu pozwoli na wypracowanie modelowej strategii postępowania dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych, Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych i Młodzieżowych Ośrodków Socjoterapii, a także rodziców. Opracowana strategia umożliwi szybkie i skuteczne przeciwdziałanie negatywnym skutkom sytuacji kryzysowych wywołanych pandemią. W Modelu Wsparcia Psychologiczno-Pedagogicznego eksperci opiszą problemy, opracują gotowy model interwencji, a przede wszystkim wskażą, jak radzić sobie w sytuacji kryzysowej. Efekty ich działań zostaną udostępnione na Internetowej Platformie Specjalistyczno-Doradczej.

Dodatkowo w całym kraju zostanie powołanych 64 Koordynatorów Wsparcia. Zadbają oni o przepływ informacji do szkół i rodziców oraz będą monitować właściwy przebieg diagnoz i szkoleń w swoich regionach.

Oprócz głównego celu, jakim jest pomoc w zwalczaniu skutków pandemii, przeprowadzone badania obejmujące diagnostykę, terapię, prognostykę i profilaktykę zdrowia psychicznego w sytuacji kryzysu psychicznego staną się przedmiotem dyskursu naukowego. Będą one także podstawą do organizacji konferencji tematycznych oraz wydania publikacji naukowych.

Działania w ramach programu to:

• dotarcie do 1 200 szkół z terenu całej Polski (16 województw) – diagnoza grup docelowych,
• przeprowadzenie szkoleń dla nauczycieli, rodziców, specjalistów, w tym specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznych,
• opracowanie Modelu Wsparcia psychologiczno-pedagogicznego,
• organizacja konferencji tematycznych oraz wydanie monografii naukowych i publikacji pokonferencyjnych,
• powołanie i przeszkolenie 64 Koordynatorów Wsparcia Programu działających na terenie 16 województw,
• organizacja doradztwa psychologicznego on-line dla rodziców, uczniów i nauczycieli, oraz specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznych.

Pomoc w uzupełnieniu wiedzy – dodatkowe zajęcia wspomagające

Zajęcia wspomagające mają na celu utrwalenie wiadomości i umiejętności z wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego. Są przeznaczone dla uczniów klas IV-VIII publicznych i niepublicznych szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych, w tym szkół specjalnych oraz artystycznych realizujących kształcenie ogólne. Zajęcia odbywają się wyłącznie w szkole, w formie stacjonarnej. O tym, z jakich przedmiotów zostaną przeprowadzone zajęcia, decyduje dyrektor szkoły w porozumieniu z nauczycielami.

Od 31 maja br. szkoły miały możliwość organizowania zajęć wspomagających dla chętnych uczniów. Dyrektorzy decydowali o tym, czy zajęcia w ich szkole miałyby odbywać się jeszcze w czerwcu czy po wakacjach (od 2 września do 22 grudnia br.).

Na realizację zajęć wspomagających przeznaczamy 187 mln zł. Środki będą pochodziły z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2021.

Zajęcia będą organizowane:

• wyłącznie z obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, ujętych w ramowych planach nauczania dla danego typu szkoły;
• dla grupy liczącej nie mniej niż 10 uczniów (w przypadku małych szkół podstawowych – nie mniej niż 5 uczniów).

O środki na zajęcia wspomagające wystąpiło już 2860 samorządów. Dodatkowe zajęcia zostaną zrealizowane w prawie 16 700 szkołach (86 proc. wszystkich szkół, które mogły przystąpić do programu).