75 lat temu, 4 kwietnia 1949 roku, w Waszyngtonie został podpisany Traktat Północnoatlantycki, dokument założycielski NATO.
Dziś Sojusz to kluczowy elementem architektury bezpieczeństwa międzynarodowego. Odgrywa istotną rolę w utrzymaniu pokoju i stabilności na świecie poprzez kolektywną obronę i współpracę z sojusznikami.
Traktat założycielski w Waszyngtonie podpisało 12 państw.
Polska do Sojuszu przystąpiła w 1999 roku – razem z Czechami i Węgrami. Dziś w NATO są 32 państwa – najmłodszym jego członkiem jest Szwecja.
Powstanie Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego było odpowiedzią na narastające zagrożenie ze strony ZSRR po zakończeniu II wojny światowej oraz na rosnące obawy przed ekspansją komunizmu w Europie.
Working for peace, security and freedom for 75 years #1NATO75years pic.twitter.com/HcvkCvbzU7
— NATO (@NATO) April 4, 2024
NATO jest kluczowym elementem architektury bezpieczeństwa międzynarodowego.
Sojusz Północnoatlantycki, w którego skład wchodzą 32 państwa, odgrywa istotną rolę w utrzymaniu pokoju i stabilności na świecie poprzez kolektywną obronę i współpracę z sojusznikami.
W latach zimnej wojny główną misją NATO było odstraszanie środkami polityczno-wojskowymi potencjalnej agresji ze strony Związku Radzieckiego oraz przygotowania do wspólnej obrony na wypadek konfliktu. W szerszym planie politycznym NATO widziało swoją rolę jako wsparcie zasad prawa międzynarodowego i norm współpracy państw zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych.
Trwałość i spójność NATO jest fundamentem bezpieczeństwa w regionie. Ma to szczególne znaczenie w obliczu wojny w Ukrainie i jej heroicznej walki w obronie swojej suwerenności.
Today we celebrate #NATO’s 75th anniversary – 75 years of preserving peace & security for more than 1bn people.
Standing together has made NATO the most successful Alliance in history. ????
????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????#1NATO75Years pic.twitter.com/fC56mwQ5Kk
— Farah Dakhlallah (@NATOpress) April 4, 2024
Polska przystąpiła do NATO 12 marca 1999 r. wraz z Czechami i Węgrami i od tego czasu stanowi integralną część systemu bezpieczeństwa Paktu Północnoatlantyckiego. Nasze wydatki na zbrojenia w 2023 roku wyniosły 3,9% polskiego PKB, co znacząco przewyższa wartość 2% wynikającą z zobowiązań sojuszniczych. Systematycznie budowana jest również silna i liczebna armia w myśl zasady Si vis pacem, para bellum („Jeśli chcesz pokoju, przygotuj się do wojny”). W tym kontekście, po spotkaniu ministerialnym NATO w Brukseli minister Radosław Sikorski ocenił, że Polska jest obecnie krajem, który wydaje największą część swojego PKB na obronność w całym Sojuszu. – Mamy nadzieję, że jest to inspiracja dla innych – dodał szef polskiej dyplomacji.
Zorganizowana dzisiaj w Brukseli ceremonia upamiętniająca tegoroczny jubileusz jest elementem dwudniowego spotkania ministrów spraw zagranicznych państw NATO, będącego ostatnim formalnym spotkaniem przed lipcowym szczytem Sojuszu w Waszyngtonie. W czwartkowym programie przewidziano również posiedzenie Rady NATO-Ukraina, na którym omówiona zostanie aktualna sytuacja na froncie oraz kwestia bieżących potrzeb Kijowa w zakresie dostaw uzbrojenia. Ponadto zaplanowano spotkanie z partnerami NATO: Unią Europejską oraz przedstawicielami partnerów Sojuszu z regionu Azji i Pacyfiku.
Spotkanie ministrów spraw zagranicznych NATO w Brukseli – obchody 75. rocznicę
Ministrowie spraw zagranicznych zebrali się w czwartek (4 kwietnia 2024 r.) w Kwaterze Głównej NATO, aby uczcić 75. rocznicę podpisania dokumentu założycielskiego Sojuszu, Traktatu Północnoatlantyckiego. Od 1949 r. Sojusz zapewnia pokój, demokrację i dobrobyt swoim członkom, liczącym obecnie 32 sojuszników i miliard ludzi po obu stronach Atlantyku. Tegoroczny Dzień NATO przypada zaledwie kilka tygodni po przystąpieniu Szwecji jako trzydziestego drugiego członka Sojuszu.
This year, NATO turns 75.
We will be marking the accession day of each member via this thread in celebration of how Allies make NATO the strongest and most successful Alliance in history ↓#1NATO75years
— NATO (@NATO) February 18, 2024
W przemówieniu z okazji rocznicy Sekretarz Generalny Jens Stoltenberg z zadowoleniem przyjął stwierdzenie, że „NATO jest większe, silniejsze i bardziej zjednoczone niż kiedykolwiek”. Z zadowoleniem przyjął fakt, że traktat założycielski, zwykle przechowywany w Waszyngtonie, został po raz pierwszy wystawiony w Kwaterze Głównej NATO, mówiąc: „Nigdy żaden dokument zawierający tak niewiele słów nie znaczył tak wiele dla tak wielu ludzi. Tyle bezpieczeństwa, tak wiele dużo dobrobytu i tyle pokoju. Wszystko dzięki uroczystej obietnicy: że stoimy razem i chronimy się nawzajem, tak jak to robimy od 75 lat.
Pomniki w całej Brukseli upamiętniają rocznicę NATO. W Parc du Cinquantenaire flaga NATO powiewa pod Łukiem Pamięci, a budynki w mieście, w tym ratusz w Brukseli i pałac Egmont, są oświetlone na niebiesko NATO. Słynna statua Manneken Pis, jeden z najbardziej znanych symboli Brukseli, została ubrana w specjalny kostium z okazji Dnia NATO, aby dołączyć do uroczystości.
Inni sojusznicy również świętują tę rocznicę wydarzeniami, w tym dyskusjami publicznymi, występami muzycznymi i iluminacją budynków na niebiesko NATO.