Nagroda im. Sacharowa 2022 Parlamentu Europejskiego wręczona Odważnemu Narodowi Ukraińskiemu podczas ceremonii 14 grudnia.
Na ceremonii w Strasburgu naród ukraiński reprezentowali prezydent Wołodymyr Zełenski, wybrani przywódcy oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego.
Rozpoczęta w lutym 2022 r. niesprowokowana, agresywna wojna Rosji przeciwko Ukrainie to ogromne obciążenie dla Ukraińców, którzy bronią swoich domów, suwerenności, niepodległości i integralności terytorialnej. Każdego dnia walczą też o wolność, demokrację, praworządność i europejskie wartości.
Wręczając nagrodę, Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola mówiła o odwadze i poświęceniu Ukraińców: „Przesłanie Europy jest jasne: stoimy po stronie Ukrainy. Nie odwrócimy wzroku. Ukraińcy walczą na wojnie nie tylko o niepodległość, ale także o wartości. Wartości, które leżą u podstaw naszego życia w Unii Europejskiej i które od dawna mamy komfort uważać za dane raz na zawsze”.
Przemawiając za pośrednictwem łącza wideo, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poprosił o minutę ciszy dla wszystkich ukraińskich mężczyzn, kobiet, dzieci, wojskowych i cywilów, którzy zginęli w czasie wojny. Następnie powiedział: „Musimy działać teraz, nie czekając na zakończenie wojny, aby postawić przed sądem wszystkich, którzy ją rozpętali i zapobiec powtórzeniu się agresji. Będzie to najskuteczniejsza ochrona wolności, praw człowieka, praworządności i innych wspólnych wartości, których wyrazem jest w szczególności ta nagroda przyznana przez Parlament Europejski”.
Wezwał również do wsparcia międzynarodowego trybunału mającego wymierzyć sprawiedliwość odpowiedzialnym za zbrodnie popełnione przez Rosję.
W ceremonii wzięli udział:
- Ołeksandra Matwijczuk – prawniczka zajmująca się prawami człowieka, przewodnicząca Centrum Wolności Obywatelskich – organizacji, która była jednym z laureatów Pokojowej Nagrody Nobla 2022
- Julia Pajewska – założycielka jednostki ewakuacji medycznej „Anioły Tairy”
- Iwan Fiodorow – burmistrz ukraińskiego miasta Melitopol
- Ołeksandr Chekryhin i Stanisław Kułykiwski – przedstawiciele Państwowych Służb Ratunkowych
- Jarosław Bożko z ruchu oporu obywatelskiego „Żółta Wstążka”
Nagroda im. Sacharowa Parlamentu Europejskiego
Nagroda im. Sacharowa za wolność myśli jest przyznawana co roku przez Parlament Europejski. Została ustanowiona w 1988 r., aby uhonorować osoby i organizacje broniące praw człowieka i podstawowych wolności. Nazwano ją na cześć radzieckiego fizyka i dysydenta politycznego Andrieja Sacharowa; składa się z dyplomu oraz nagrody w wysokości 50 000 euro.
W 2021 r., otrzymał ją lider rosyjskiej opozycji Aleksiej Nawalny.