Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich.
Celem proponowanych zmian jest zapewnienie większej funkcjonalności przepisów – przede wszystkim poprzez ich doprecyzowanie, co pozwoli wyeliminować wątpliwości utrudniające ich prawidłowe stosowanie.
Wszyscy zgadzamy się, że potrzebny jest w Polsce skuteczny i rzeczywisty system ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Jako społeczeństwo oczekujemy, że w tym obszarze państwo nie zawiedzie
– mówiła wiceminister sprawiedliwości Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, pod kierunkiem której opracowano projekt zmian.
Obowiązujące regulacje nakładają obowiązek weryfikacji karalności przed nawiązaniem stosunku pracy lub dopuszczeniem do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu, realizacją innych zainteresowań przez małoletnich lub opieką nad nimi.
Od wprowadzenia tzw. ustawy Kamilka do ministerstwa zaczęły docierać sygnały, że jej stosowanie sprawia trudności, zwłaszcza najbardziej zaangażowanym członkom społeczności – rodzicom w szkołach, wolontariuszom i pracownikom oświaty. Ich zaangażowanie często napotykało bariery
– dodała wiceminister.
Jak wykazał monitoring prowadzony przez resort od lutego 2024 r., stosowanie przepisów budzi istotne trudności, prowadzące do rozbieżnych, a niekiedy błędnych lub zbyt daleko idących interpretacji – szczególnie w zakresie tego, kto i kiedy podlega obowiązkowi weryfikacji w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz kto powinien przedkładać informacje z rejestrów karnych.
Doprecyzowanie przepisów i rozszerzenie katalogu przestępstw
Projektowana nowelizacja przewiduje doprecyzowanie kluczowych pojęć, m.in. „inna działalność” oraz „inny organizator”, co ma ułatwić wskazanie osób objętych obowiązkiem sprawdzenia.
Zmodyfikowano również katalog przestępstw, których popełnienie wyklucza możliwość pracy z dziećmi – uwzględniono m.in. przestępstwa umyślne przeciwko życiu, zdrowiu, wolności seksualnej, a także niektóre przestępstwa narkotykowe oraz przeciwko rodzinie i opiece. Zmiany te mają na celu m.in. ujednolicenie katalogu przestępstw z tym, który obowiązuje w ustawie – Prawo oświatowe, co zapewni spójność standardów w działalności edukacyjnej.
Osoby prowadzące praktyczną naukę zawodu będą składać stosowne oświadczenia, zastępujące konieczność przedstawiania informacji z rejestrów karnych.
Ochrona danych osobowych i obowiązki informacyjne
W trosce o ochronę danych osobowych nowelizacja zawiera przepisy dotyczące celu i okresu przechowywania danych. Jednocześnie na pracodawców i organizatorów zostanie nałożony obowiązek informowania kandydatów o konieczności sprawdzenia ich danych w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym (RSPTS) oraz w rejestrze osób, wobec których Państwowa Komisja ds. przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich wydała decyzję o wpisie.
Pracodawcy i organizatorzy zyskają także uprawnienie do żądania od kandydatów określonych danych osobowych niezbędnych do weryfikacji.
Ulgi i wyjątki
Projekt przewiduje uproszczone procedury dla:
- rodziców i opiekunów dzieci biorących udział w zajęciach – wystarczające będzie złożenie stosownego oświadczenia,
- wolontariuszy, uczniów i studentów odbywających obowiązkowe praktyki – zostaną oni zwolnieni z opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego.
Nowelizacja eliminuje również konieczność wielokrotnego sprawdzania tej samej osoby, np. gdy działa ona pod nadzorem nauczyciela lub w ramach porozumienia między organizatorami.
Uprawnienia pracowników hoteli
Dla zwiększenia bezpieczeństwa dzieci podczas podróży nowelizacja przewiduje, że pracownicy hoteli będą mogli poprosić osobę dorosłą, która przyjechała z dzieckiem, o okazanie dokumentu potwierdzającego tożsamość dziecka. Ma to pomóc w ustaleniu, kim jest dziecko i jaka jest jego relacja z dorosłym opiekunem.
