Polski lot na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) jest już pewny.
Nasz astronauta Sławosz Uznański będzie testował technologie krajowych firm, realizował eksperymenty i program edukacyjny skierowany do uczniów.
Jest to efekt porozumienia podpisanego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Umowa negocjowana była przez kilka miesięcy w ścisłej współpracy z Polską Agencją Kosmiczną (POLSA). Polaka na ISS zawiezie Axiom Space – amerykańska firma obsługująca Stację Kosmiczną na zlecenia NASA. Umowę w tej sprawie podpisały ESA i Axiom Space 4 sierpnia br.
ESA we współpracy z Axiom Space będzie zarządzać wszystkimi aspektami wymaganymi do przygotowania i zakończenia misji, w tym dostępem do obiektów szkoleniowych i instruktorów, certyfikacją sprzętu i bezpieczeństwa, zarządzaniem na orbicie oraz wsparciem po misji. Polski astronauta wybrany do misji skupi się na eksperymentach technologicznych.
Od 4 sierpnia trwał również nabór na koncepcje eksperymentów na ISS. Wybrane projekty będą wybrane i ocenione przez ESA we współpracy z MRiT oraz POLSA, a zrealizowane na ISS najprawdopodobniej w 2024 lub 2025 r.
– Ta współpraca świadczy o dobrych relacjach wszystkich stron, a także jest wyrazem zaufania do kompetencji polskich instytucji odpowiadających za politykę kosmiczną. Podpisane umowy dają gwarancję, że polscy naukowcy i inżynierowie uzyskają dostęp do tego olbrzymiego laboratorium kosmicznego, oferującego warunki jakich nie sposób osiągnąć na Ziemi. Jestem przekonany, że wybrane eksperymenty będą miały wysoki potencjał zwrotu w dłuższej perspektywie, gdyż umożliwią rozwinięcie technologii przydatnych nie tylko w sektorze kosmicznym. Nowoczesna gospodarka już nie może się obyć bez kosmosu – podkreśla prof. Grzegorz Wrochna, prezes POLSA.
Polska w kosmosie – zwiększamy swoją aktywność
Zwiększenie o 295 mln euro polskiej składki do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w latach 2023-2025 przyniesie konkretne korzyści dla naszego kraju. To nie tylko udział polskiego astronauty w misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, ale też programy i działania, dzięki którym nasza gospodarka wskoczy na wyższy poziom rozwoju.
Historyczne wydarzenie – drugi Polak w kosmosie
Polski astronauta weźmie udział w misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Będzie mógł przetestować najbardziej zaawansowane polskie technologie. Dla naszych firm to wyjątkowa szansa do zdobycia unikatowego doświadczenia, które będzie potwierdzeniem wysokiej jakości polskich produktów.
Poza testami polskiej technologii na niskiej orbicie Ziemi ważny jest również aspekt edukacyjny. Lekcje transmitowane z ISS poprowadzone przez polskiego astronautę dotrą do tysięcy uczniów i przełożą się na duże zainteresowanie tematyką kosmosu wśród młodych Polaków.
Znamy wstępną listę polskich eksperymentów na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii (MRiT) oraz Polską Agencją Kosmiczną (POLSA) zakończyła ocenę merytoryczną w naborze eksperymentów do realizacji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Nadesłano rekordową liczbę 66 zgłoszeń. W wyniku oceny przeprowadzonej wspólnie przez ESA i POLSA, została opracowana wstępna lista obejmująca 18 eksperymentów.
Obecnie trwa proces pogłębionej analizy wykonalności przyjętych eksperymentów, który może potrwać kilka tygodni. Ze względu na ograniczenia techniczne związane z lotem polskiego astronauty już w 2024 r., nie ma gwarancji, że wszystkie eksperymenty z listy zostaną przyjęte do realizacji. Ponadto część proponowanych eksperymentów okazała się na tyle złożona, że przygotowanie ich do najbliższej misji okazało się niemożliwe i w związku z tym nie znalazły się na liście. Nadal jednak trwają rozmowy z ESA o możliwości ich realizacji w dalszej perspektywie, np. gdyby misja się opóźniła.
– Pierwsi proponenci już w najbliższych dniach otrzymają zaproszenie z ESA do rozpoczęcia przygotowań. Z tymi, którzy nie znaleźli się na liście będziemy rozmawiać jak ulepszyć ich propozycję czy przyspieszyć jej realizację. Żadne zgłoszenie nie pozostanie bez odpowiedzi – zapewnia dr Oskar Karczewski, dyrektor Departamentu Badań i Innowacji POLSA.
W ramach misji polskiego astronauty na ISS planowane są eksperymenty, które poprzez szczególne i unikalne warunki panujące na stacji kosmicznej – w szczególności mikrograwitację, nie są możliwe do zrealizowania na Ziemi. Dzięki temu dla polskiego sektora kosmicznego otworzą się możliwości tworzenia innowacyjnych rozwiązań, produktów i usług na potrzeby przyszłych lotów załogowych w kosmos, ale również na potrzeby odbiorców na Ziemi. Można się spodziewać, że powstaną materiały o szczególnych właściwościach lub nowe produkty konsumenckie np. leki, które będą wytwarzane na stacjach orbitalnych lub na Księżycu.
– Spodziewaliśmy się dużego zainteresowania naborem, ale liczba i dojrzałość nadesłanych propozycji pozytywnie nas zaskoczyła. Jestem przekonany, że wybrane eksperymenty przyczynią się do postępów w takich dziedzinach jak inżynieria kosmiczna, medycyna kosmiczna, nauki biologiczne czy biotechnologia. Najlepsze propozycje zakładające testowanie na stacji ISS technologii, układów modułów, systemów lub materiałów mogą być także wykorzystane w przyszłych misjach eksploracyjnych ESA lub NASA. Pokazuje to dojrzałość polskiego sektora kosmicznego, który w ciągu 10 lat udziału w programach ESA może swobodnie współpracować, a nawet konkurować w realizacji ambitnych misji kosmicznych – mówi prof. Grzegorz Wrochna, prezes POLSA.
Złożone wnioski były oceniane według dwóch grup kryteriów – technicznych i programowych (po 50% wagi). Obejmowały one m. in. takie aspekty jak: przejrzystość celów technicznych i wykonalność proponowanego pomysłu, znacząca korzyść w odniesieniu do obecnego stanu rozwoju techniki i możliwości uzyskania przewagi konkurencyjnej, dotychczasowe doświadczenie podmiotów w zbliżonych projektach, potencjalne korzyści dla polskiego sektora w odniesieniu do obecnych i przyszłych produktów i usług kosmicznych, jak i zbieżność propozycji z priorytetami naukowymi lub technologicznymi programu eksploracji E3P.
Poniżej przedstawiamy listę eksperymentów, które zostały ocenione najwyżej. Lista została uszeregowana zgodnie z numerem porządkowym zgłoszenia.
| OSIP ID | TYTUŁ | KRÓTKI OPIS | PODMIOT ZGŁASZAJĄCY |
| I-2023-06252 | LeopardISS | Testy komputera do badania algorytmów AI na potrzeby eksploracji kosmosu. | KP Labs Sp. z o.o. |
| I-2023-06279 | 0G-CARE | Badanie skuteczności leków przeznaczonych do zwalczania komórek rakowych w warunkach braku grawitacji. | Wrocław University of Science and Technology |
| I-2023-06297 | PhoTOGRAV | Wykorzystanie spektroskopii do monitorowania aktywności mózgu, w celu wsparcia rozwoju interfejsów komputer-mózg. | Cortivision Sp. z o.o. |
| I-2023-06302 | LEO-DDS | Biodegradowalne systemy dostarczania leków w warunkach braku grawitacji | Centre of Polymer and Carbon Materials of Polish Academy of Sciences |
| I-2023-06480 | TEAMLEO | Analiza komórek krwi astronautów dla celów badań genetycznych. | Military University of Technology |
| I-2023-06710 | EDDIE-PHP | Eksperyment w warunkach mikrograwitacji testujący mechanizmy przeznaczone do zastosowań w górnictwie kosmicznym. | Astronika Sp. z o.o. |
| I-2023-06725 | EEG neurofeedback lowers stress response during isolation in astronauts | Badania związane z metodami obniżania poziomu stresu w czasie wydłużonej izolacji. | Gdansk University of Physical Education and Sport |
| I-2023-06798 | AstroPsychoHealth | Programy monitorowania zdrowia psychicznego astronautów na potrzeby misji kosmicznych. | University of Silesia in Katowice |
| I-2023-06829 | Human gut microbiota changes in LEO | Badanie zmian bakterii jelitowych w warunkach mikrograwitacji. | Military University of Technology |
| I-2023-06834 | Bioleaching of heavy metals and cultivation of fungi and yeast in microgravity conditions | Pozyskiwanie rzadkich minerałów z materiału meteorytowego za pomocą biotechnologii. | BGD Sp. z o.o. |
| I-2023-06835 | OmicSexDepImmRes | Badanie biomarkerów komórkowych w celu monitorowania zależnych od płci odpowiedzi immunologicznych organizmu. | Medical University of Gdansk |
| I-2023-06883 | MX-MatSpace | Badanie nanomateriałów na niskiej orbicie ziemskiej na potrzeby misji kosmicznych. | AGH University of Krakow |
| I-2023-06942 | HAM Radio lessons and conversations | Edukacja i promocja nauki przez polskiego astronautę z wykorzystaniem systemów łączności na ISS. | Polish Amateur Radio Union |
| I-2023-06955 | Before going to Mars | Wykorzystanie mikroorganizmów w celu podtrzymania innych form życia na potrzeby eksploracji kosmosu i zasiedlania innych planet. | University of Szczecin |
| I-2023-06958 | Next Gen Acoustics | Demonstrator technologii monitorowania zdrowia i aktywności astronautów za pomocą sensorów akustycznych. | Svantek Sp. z o.o. |
| I-2023-06969 | Microgravity Effects on Madagascar Cockroaches & Bioreactor Validation | Wpływ mikrograwitacji na zachowanie, reprodukcję i wzrost karaczana madagaskarskiego połączone z walidacją systemu bioreaktora. | Astronika Sp. z o.o. |
| I-2023-06971 | RadMon-on-ISS | Skalowalne detektory promieniowania na potrzeby eksploracji kosmosu. | SigmaLabs Sp. z o.o. |
| I-2023-06985 | AirO2 – ExtremoAlgae | Badanie produkcji tlenu przez algi w warunkach mikrograwitacji na potrzeby eksploracji kosmosu. | Extremo Technologies Sp. z o.o. |