W lipcu Fundacja GrowSPACE ujawniła liczbę wakatów oraz oszacowane braki w opiece psychologicznej w szkołach.
W odpowiedzi na te dane zorganizowane zostało Wysłuchanie Samorządowe w Radzie m.st. Warszawy. Uczestniczyli w nim samorządowcy, organizacje społeczne i młodzi ludzie z całej Polski. Razem stworzyliśmy „Mapę Psychozdrowia w Szkole” – czyli zbiór postulatów do zrealizowania od 1 września, aby poprawić sytuację.
Wysłuchanie Samorządowe
21 sierpnia 2023 roku w Radzie m.st. Warszawy odbyło się Wysłuchanie Samorządowe. Około 100 osób z samorządów lokalnych z całej Polski, z organizacji społecznych oraz młodych ludzi zebrało się w czasie debaty. Na Wysłuchaniu każda osoba mogła zabrać głos i podać swój postulat na poprawę drastycznego stanu opieki psychologiczno-pedagogicznej w polskich szkołach. Wspólnie, wszystkie zebrane osoby stworzyły „Mapę Psychozdrowia w Szkole” – jest to mapa postulatów, które mogą być zrealizowane od 1 września. Mapa zostanie przekazana do Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Zdrowia oraz może służyć jako przewodnik innym samorządom. W wysłuchaniu wzięły udział samorządy z Warszawy, Łodzi, Wrocławia, Sopotu, Obornik i Świnoujścia.
– Zbieramy się tutaj, dlatego że już teraz jest za późno. Młodzi ludzie już za dwa tygodnie wrócą do szkół, gdzie czasem nie mają nawet szansy uzyskać odpowiedniej pomocy. Kryzys zdrowia psychicznego nie wybiera. Każda młoda osoba musi mieć możliwość uzyskania pomocy. Cieszę się, ze wysłuchanie wywołuje takie zainteresowanie różnych środowisk. Chcemy zaapelować o to, jak powinna wyglądać profesjonalna i kompleksowa pomoc. Zaprosiliśmy samorządy, organizacje i młodych ludzi do współtworzenia mapy psychozdrowia, czyli naszych postulatów. – Komentuje Dominik Kuc z Fundacji GrowSPACE.
Wypracowane postulaty
Fundacja GrowSPACE jako partner merytoryczny moderowała wysłuchanie samorządowe. Na mapie psychozdrowia spisane zostały te postulaty, które pojawiały się najczęściej.
Jest to katalog dziesięciu punktów:
– psycholog w każdej szkole, każdego dnia;
– wsparcie psychologiczne dla rodziców i nauczycieli;
– psycholog szkolny po pięcioletnich studiach magisterskich;
– wsparcie kadry pedagogicznej w formie superwizji;
– szkoła miejscem higieny cyfrowej: edukacja o social mediach;
– cykliczna diagnoza problemów środowisk szkolnych;
– budowanie sprawczości młodych;
– umacnianie szkolnych organów, np. wychowawców i wychowawczyń;
– szeroka i powszechna psychoedukacja;
– równy dostęp do pomocy, niezależnie od wielkości miejscowości.
Te postulaty to zarówno kwestie systemowe jak i kwestie społeczne. Z jednej strony wypowiada się administracja publiczna, a z drugiej strony odpowiada ona na potrzeby zgłaszane przez samych młodych ludzi. Dlatego w wysłuchaniu wzięły udział takie organizacje jak między innymi: Sejm Dzieci i Młodzieży, Fundacja Nie Będziesz Szła Sama, Parlament Młodych RP, Młode Głowy, Ogólnopolski Związek Zawodowy Psychologów oraz Fundacja Terapia to nie Wstyd.
– Kryzys zdrowia psychicznego młodych osób jest największym wyzwaniem przed jakim stoimy jako dorośli. Cieszę się, że na zaproszenie samorządu tak licznie odpowiedziały organizacje pozarządowe i młodzież. W sytuacji, w której minister Czarnek zajmuje się wymyślonymi przez siebie problemami, samorządy i spoleczeństwo obywatelskie pokazują, że znają największe bolączki szkoły i nie boją się działać. – mówi Dorota Łoboda, Radna Warszawy, organizatorka wysłuchania.
Dane Fundacji GrowSPACE ws. wakatów
W lipcu Fundacja GrowSPACE wystosowała zapytanie dotyczące liczby planowanych etatów, obsadzonych etatów oraz wakatów psychologów szkolnych do wszystkich gmin, powiatów oraz miast na prawach powiatów w Polsce. W całej Polsce w szkołach odnotowano braki w wysokości 27,32% w skali kraju. W obecnej sytuacji jeden etat psychologa/psycholożki szkolnej przypada na 785 uczniów i uczennic. Najbardziej niepokojące jawią się dane z województwa podkarpackiego. To właśnie tam braki w szkołach podstawowych sięgają aż 52%. Oznacza to, że liczba wakatów jest większa niż liczba etatów.
Najsmutniejszym elementem mapy są tzw. punkty krytyczne – są to gminy, w których nie ma ani jednego psychologa szkolnego. Taką sytuację zadeklarowało 450 gmin, czyli aż 16% wszystkich samorządów terytorialnych. W tych rejonach wszystkie zaplanowane etaty są wystawione na wakat, ponieważ brakuje personelu.
