Na zaproszenie brytyjskiego premiera Borisa Johnsona prezydent Andrzej Duda złożył wizytę w Londynie.
Wśród tematów rozmów przywódców – agresja rosyjska na Ukrainę i współpraca wojskowa między Polską i Wielką Brytanią.
Podczas spotkania prezydent RP i premier Wielkiej Brytanii przyjęli wspólne oświadczenie.
– W czasie, gdy Europa stoi w obliczu największego od dziesięcioleci kryzysu bezpieczeństwa, a bratnie europejskie państwo demokratyczne stało się obiektem ataku, Polska i Zjednoczone Królestwo wspierają się wzajemnie. Uważamy siebie za jednych z najbliższych partnerów europejskich i jesteśmy zdecydowani wspólnie stawić czoła wyzwaniom przyszłości – napisali Andrzej Duda i Boris Johnson.
– Uzgodniliśmy, że zaproponujemy powołanie Wspólnej Komisji Polska–Wielka Brytania, która będzie wspierać Ukrainę w długoterminowej koordynacji dostaw broni i szkoleń, a także pomagać Ukrainie w określaniu potrzeb i modernizacji armii – podkreślono w oświadczeniu.
W dokumencie zapisano również, że Zjednoczone Królestwo „potroi swoje wsparcie dla Polski do kwoty 30 mln funtów, aby zapewnić pomoc humanitarną ukraińskim uchodźcom tymczasowo przebywającym w Polsce”.
Przy Downing Street 10, gdzie znajduje się siedziba premiera Wielkiej Brytanii, przywódcy rozmawiali „w cztery oczy”, a następnie przewodniczyli dyskusjom delegacji.
Prezydent oznajmił przed rozmowami, że przekaże premierowi informacje na temat skali pomocy – „zarówno humanitarnej, jak i rzeczowej dla Ukrainy”. – Porozmawiamy, jakie wspólne działania dalej podjąć dla wzmocnienia Ukrainy i umożliwienia jej jeszcze lepszej obrony – powiedział Andrzej Duda. Dodał, że przedmiotem rozmowy będzie też wsparcie Ukrainy na arenie międzynarodowej poprzez „coraz bardziej ścisły i szczelny system sankcji przeciwko rosyjskiemu agresorowi”.
– Zgodziliśmy się z Premierem Johnsonem, że potrzebne są szczelniejsze sankcje, które rzeczywiście będą skuteczniejsze. Jest propozycja, aby obłożyć sprowadzane do Unii Europejskiej surowce dodatkowymi podatkami i zmierzać do przerwania dostaw – oznajmił prezydent po spotkaniu. Dodał, że jako Polska „zakładamy, że do końca roku przestaniemy korzystać z rosyjskich źródeł. Mobilizujemy naszych partnerów do szukania alternatywnych rozwiązań”.
Jak podkreślał wcześniej minister Jakub Kumoch, wizyta prezydenta w Londynie jest efektem ubiegłotygodniowej rozmowy telefonicznej Andrzeja Dudy i Borisa Johnsona, do której doszło z inicjatywy Premiera Wielkiej Brytanii. – Rosyjska agresja na Ukrainę bardzo mocno pokazała, jak bliskie są stanowiska Polski i Wielkiej Brytanii w sprawach dotyczących bezpieczeństwa w Europie – zaznaczył.
Prezydent RP i premier Wielkiej Brytanii przyjęli wspólne oświadczenie
„Zjednoczone Królestwo i Rzeczpospolita Polska ogłaszają rozpoczęcie nowej ery we wzajemnych stosunkach, angażując się na rzecz stworzenia jeszcze bliższych więzi pomiędzy swymi narodami i rewolucjonizując swą współpracę w dziedzinie obrony i bezpieczeństwa. Nasze dwa kraje rozpoczną program wspólnych działań na rzecz poszerzenia obecnej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa europejskiego i wzmocnienia jej na kolejne lata. Zjednoczone Królestwo i Polska podzielają ocenę zagrożeń i wyzwań dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego i zobowiązują się do zbiorowej obrony w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego.
W czasie, gdy Europa stoi w obliczu największego od dziesięcioleci kryzysu bezpieczeństwa, a bratnie europejskie państwo demokratyczne stało się obiektem ataku, Polska i Zjednoczone Królestwo wspierają się wzajemnie. Uważamy siebie za jednych z najbliższych partnerów europejskich i jesteśmy zdecydowani wspólnie stawić czoła wyzwaniom przyszłości. Nasza współpraca zacieśniła się w znacznym stopniu, wykazując przy tym zaangażowanie obu stron w niesienie pomoc narodowi ukraińskiemu i sobie nawzajem. Zważywszy, że oba nasze kraje zwiększają budżety obronne do rekordowych poziomów, ogłaszamy dziś wspólne zobowiązanie do pogłębienia współpracy między naszymi siłami zbrojnymi i strukturami wywiadowczymi oraz do realizacji projektów przynoszących obopólne korzyści w ramach nowego programu współpracy przemysłowej w dziedzinie obronności.
Nasze narody od dawna nie miały złudzeń co do zagrożenia ze strony putinowskiej Rosji. Brutalna inwazja Rosji na Ukrainę to zamach na demokrację i wolność, który przyniósł narodowi ukraińskiemu straszliwe cierpienia. Zjednoczone Królestwo i Polska ściśle współpracują, aby wesprzeć Ukrainę w tych nieludzkich czasach. Nie ustaniemy, dopóki suwerenność i integralność terytorialna Ukrainy nie zostaną przywrócone. Wzywamy Putina do zakończenia wszelkich działań wojennych i wycofania sił rosyjskich oraz do natychmiastowego zawieszenia broni, które zapewni ludności cywilnej bezpieczeństwo przemieszczania się, dostarczenie żywności i środków medycznych.
Lekceważenie prawa międzynarodowego, prawa humanitarnego i ludzkiej przyzwoitości ze strony Rosji jest haniebne. Grozą przejmują nas doniesienia o zbrodniach wojennych popełnionych przez siły rosyjskie na narodzie ukraińskim. Zobowiązujemy się pociągnąć do odpowiedzialności osoby odpowiedzialne za te zbrodnie i będziemy współpracować, w tym wykorzystując rolę Polski jako przewodniczącego OBWE, w celu zebrania dowodów i wsparcia dochodzenia w sprawie zbrodni wojennych prowadzonego przez Międzynarodowy Trybunał Karny.
Strategia prezydenta Putina na Ukrainie nie powiodła się. Jednak jego ostatnia decyzja o wycofaniu sił spod Kijowa świadczy o przegrupowaniu, a nie odwrocie. Jego ambicje pozostają niezmienione. Musimy dopilnować, aby jego nowa inicjatywa na południu i wschodzie Ukrainy nie odniosła sukcesu. Dziś uzgodniliśmy, że zwiększymy najpilniejszą pomoc wojskową dla Ukrainy. Będziemy wspólnie pracować nad uproszczeniem pomocy dla Ukrainy w postaci środków śmiercionośnych i nieśmiercionośnych. Będziemy też dążyć do tego, aby rosyjska machina wojenna nie mogła czerpać korzyści z handlu w takich sektorach, jak energetyka.
Uzgodniliśmy, że zaproponujemy powołanie Wspólnej Komisji Polska–Wielka Brytania, która będzie wspierać Ukrainę w długoterminowej koordynacji dostaw broni i szkoleń, a także pomagać Ukrainie w określaniu potrzeb i modernizacji armii. Wyraźnie słyszeliśmy, że ambicją ukraińskich przywódców jest, by ich kraj przestał polegać na sprzęcie z czasów Związku Radzieckiego i posiadł zachodnie technologie. Bezpieczeństwo Ukrainy to także nasze bezpieczeństwo.
Z zadowoleniem przyjmujemy naszą dotychczasową współpracę w dziedzinie obronności, w tym uczestnictwo Royal Dragoon Guards w strukturach wzmocnionej wysuniętej obecności NATO, zaangażowanie brytyjskich saperów w zarządzaniu kryzysem migracyjnym wywołanym przez Białoruś pod rządami Łukaszenki, a także Royal Marines współpracujących ze stroną polską w zakresie wspólnych ćwiczeń, planów ewentualnościowych i budowania potencjału, a także Royal Air Force w zakresie bojowych patroli powietrznych i tankowania w powietrzu nad Polską.
Jesteśmy również głęboko zaniepokojeni zmianami, jakie zaszły na Białorusi, jeżeli chodzi o rosyjską obecność wojskową w tym kraju. Będziemy wspólnie pracować, by stawić czoła wszelkim zagrożeniom dla NATO. Uzgodniliśmy, że przed czerwcowym szczytem NATO zwiększymy liczbę ćwiczeń między naszymi wojskami i będziemy współpracować nad wzmocnieniem pozycji obronnej NATO w perspektywie długoterminowej – jako podstawy bezpieczeństwa wszystkich sojuszników. Zintensyfikujemy również nasze wspólne działania na rzecz przeciwdziałania zagrożeniom cybernetycznym i dezinformacji, w tym poprzez nowy wspólny ośrodek cybernetyczny i wzmożone wysiłki dające odpór rosyjskiej propagandzie na całym świecie.
Uważamy, że nasza dwustronna współpraca w dziedzinie obronności ma charakter strategiczny i jesteśmy zdecydowani przenieść ją na nowy poziom. Ponownie podkreślamy nasze silne zaangażowanie w prace nad nabyciem przez Polskę nowych fregat oraz programem obrony powietrznej Narew, które stanowią flagowe inicjatywy przemysłowe i techniczne w obszarach kluczowych dla naszego wzajemnego bezpieczeństwa. Będziemy również pogłębiać współpracę w zakresie przyszłej strategii obronnej i analizy zagrożeń dla bezpieczeństwa. Będziemy pracować nad nowym partnerstwem strategicznym na miarę tych ambicji opierając się na Traktacie o współpracy w dziedzinie obrony i bezpieczeństwa, który podpisaliśmy w Warszawie w 2017 r.
Polska i Zjednoczone Królestwo będą nadal wspierać Ukraińców szukających ucieczki przed konfliktem. Polacy otworzyli swoje domy i serca, aby przyjąć największą część ukraińskich uchodźców, goszcząc u siebie ponad 1,8 miliona Ukraińców. Zasługują tym samym na wsparcie wszystkich Europejczyków. Dlatego też Zjednoczone Królestwo potroi swoje wsparcie dla Polski do kwoty 30 mln funtów, aby zapewnić pomoc humanitarną ukraińskim uchodźcom tymczasowo przebywającym w Polsce, w tym tymczasowe schronienie, edukację i inne podstawowe świadczenia. Brytyjski system wizowy pozostaje otwarty i nie jest ograniczony żadnym pułapem.
Wreszcie, będziemy podejmować także nowe działania w celu zwiększenia dwustronnej wymiany handlowej. Dobrze rozwijające się stosunki handlowe nie tylko tworzą miejsca pracy i dobrobyt, ale stanowią również podstawę naszego bezpieczeństwa narodowego. Dlatego też zainicjujemy międzyrządowy dialog na wysokim szczeblu w dziedzinie handlu, a także powołamy do życia nową dwustronną grupę zadaniową ds. biznesu, handlu i inwestycji, skupiającą liderów wyższego szczebla z rządu i ze świata biznesu, w celu rozpoznania możliwości i usunięcia barier handlowych.
Podejmiemy te inicjatywy w ramach serii intensywnych konsultacji międzyrządowych na szczeblu premierów, wspieranych ponadto przez serię wspólnych spotkań ministrów spraw zagranicznych i obrony w ramach „Kwadrygi”, i ujmiemy je w nowej umowie UK–Polska 2030. Podczas konsultacji omówione zostaną sposoby wzmocnienia współpracy w całym spektrum naszych stosunków, w oparciu o silne więzi w dziedzinie obronności, kontaktów międzyludzkich, gospodarczych i kulturalnych.”
Wypowiedź prezydenta Andrzeja Dudy
„Jesteśmy tutaj dzisiaj po to, aby omówić dokładne razem, w cztery oczy te wszystkie bardzo szczegółowe tematy. Kiedy rozmawialiśmy tydzień temu, żaden z nas jeszcze nie wiedział do jak straszliwej masakry doszło w Buczy pod Kijowem, ilu zwykłych ukraińskich obywateli zostało zamordowanych przez rosyjskich żołnierzy w brutalny sposób, kojarzący się z niczym innym jak z masakrami, z którymi mieliśmy do czynienia w czasie II wojny światowej. Także i o tym na pewno, jak również odpowiedzialności za tę i inne zbrodnie, do których dochodzi na Ukrainie, za łamanie praw międzynarodowych, także praw wojny. Bo bombardowanie bronią zakazaną cywilnych osiedli, gdzie nie ma wojska, gdzie mieszkają tylko cywile jest zbrodnią wojenną. I wszyscy o tym wiemy.
Ale co najważniejsze, co na pewno najważniejsze dla tych, którzy dzisiaj bronią Ukrainy będziemy z Panem Premierem rozmawiali na temat różnych form wsparcia dla obrońców Ukrainy i dla tych, którzy dzisiaj są na Ukrainie, również dla uchodźców, z których prawie 2 miliony znajduje się w tej chwili w Polsce, a naszą granicę przekroczyło już ponad 2,5 mln uchodźców z Ukrainy.
Za chwilę przekażę Panu Premierowi pełną informację na temat skali polskiej pomocy zarówno tej humanitarnej, jak i tej rzeczowej dla Ukrainy i Ukraińców. Powiem jaka jest w tej chwili sytuacja w kryzysie uchodźczym, z którym ma dzisiaj do czynienia Polska. Będziemy rozmawiali z Panem Premierem także na temat tego jak wspólnie działać dalej, jakie kolejne działania powinniśmy razem podjąć dla wzmocnienia Ukrainy, dla umożliwienia obrońcom Ukrainy jeszcze lepszego bronienia się przed rosyjską napaścią, w jaki sposób także na arenie międzynarodowej bronić Ukrainy poprzez coraz bardziej ścisły i coraz bardziej szczelny system sankcji przeciwko rosyjskiemu agresorowi.
Chcę podkreślić, że w Polsce tradycyjnie mówi się o polsko–brytyjskiej przyjaźni, o polsko–brytyjskim sojuszu przez długie dziesięciolecia, poczynając od czasów przed II wojną światową, poprzez czas II wojny światowej, braterstwo broni, polską armię, która tutaj razem z wojskami brytyjskimi walczyła z niemieckim najeźdźcą i broniąc nieba angielskiego nasi piloci, jak również później kiedy walczyli razem czy to we Włoszech, czy we Francji i w Niemczech starając się pokonać wroga.
Ale dzisiaj to także przejaw coraz bardziej zacieśniającej się współpracy pomiędzy naszymi krajami, także tej współpracy militarnej. I duża życzliwość wobec Polski ze strony władz brytyjskich za co Panu Premierowi bardzo dziękuję. Dziękuję także za życzliwość wobec Polaków, dziękuję za wsparcie Polski w tej sytuacji kryzysu uchodźczego, dzięki czemu w lepszy sposób możemy pomagać naszym gościom, naszym braciom z Ukrainy, którzy w tej chwili uciekając przed wojną przybywają do naszego kraju. Bardzo dziękuję Panie Premierze.”