W środę 5 lipca, w Londynie, szef MON uczestniczył w polsko-brytyjskich konsultacjach szefów ministerstw obrony narodowej i spraw zagranicznych w formacie tzw. Kwadrygi.
– Rozmawialiśmy na temat szczytu NATO, który odbędzie się w Wilnie. Uzgadnialiśmy stanowisko. W zasadzie mogę powiedzieć, że nie ma kontrowersji, nie ma żadnych znaków zapytania pomiędzy naszym podejściem, a zasadniczym celem, jaki sobie stawiamy czyli wzmocnienie Sojuszu Północnoatlantyckiego. Jest nim również stworzenie jasnej drogi do członkostwa w NATO dla Ukrainy. Jest także przeprowadzenie większej konsolidacji w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego, tak żeby zachować jedność, bo razem jesteśmy silniejsi – powiedział Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej.
Podczas konsultacji odbyło się także spotkanie dwustronne ministra M. Błaszczaka i Sekretarza Obrony Wielkiej Brytanii Bena Wallace’a. Zasadniczym tematem rozmów były przygotowania do szczytu NATO w Wilnie, zmieniająca się sytuacja bezpieczeństwa na wschodniej flance Sojuszu, w tym zagrożeń wynikających z przemieszczeniem Grupy Wagnera na Białoruś i kryzysem migracyjnym.
– Nasza współpraca jest korzystna dla obu naszych państw, wzmacnia bezpieczeństwo w całym Sojuszu Północnoatlantyckim. Podzielamy również te same opinie dotyczące zagrożeń. Również staramy się znaleźć jak najlepsze rozwiązania, żeby odstraszyć agresora, żeby spowodować wzrost bezpieczeństwa na wschodniej flance Sojuszu Północnoatlantyckiego. Nasza współpraca przemysłowa też jest niezwykle istotna. Jutro będę miał możliwość rozmowy z przedstawicielami firm brytyjskich, z którymi współpracujemy przy budowie systemu Narew, a więc systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej krótkiego zasięgu, ale także przy budowie fregat. (…) Doceniamy współpracę polsko-brytyjską. Jestem o tym przekonany, że przed nami jeszcze wiele możliwości zacieśnienia tych relacji – mówił po spotkaniu minister Błaszczak.
Ministrowie poruszyli także kwestie współpracy zbrojeniowej, wspólnych ćwiczeń wojsk, obecności żołnierzy brytyjskich w Polsce, a także kwestie dalszej pomocy wojskowej i szkoleniowej dla Ukrainy, gdzie Polska i Wlk. Brytania odgrywają kluczową rolę.
Podczas konsultacji w formacie tzw. Kwadrygi podpisany został „Plan polsko-brytyjskiej współpracy obronnej” oraz „Deklaracja o polsko-brytyjskim partnerstwie strategicznym w zakresie polityki zagranicznej, obronności i bezpieczeństwa 2030”.
– Chciałbym podkreślić, że z Benem jesteśmy w kontakcie telefonicznym i rzeczywiście, w ciągu ostatnich miesięcy, Ben dwukrotnie był w Warszawie: na spotkaniu grupy B9 ministrów obrony i Grupy Północnej. Bardzo cenię sobie te relacje, tę współpracę, która zaowocowała chociażby tym, że uruchomiliśmy wspólnie program obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej krótkiego zasięgu. I tak jak opowiadałem Benowi, dwa tygodnie temu, odbyło się pierwsze strzelanie na poligonie w Ustce. To jest postęp radykalny jeżeli chodzi o rozwój technologii, która jest wykorzystywana przez Wojsko Polskie we współpracy z Wielką Brytanią. Bardzo to doceniamy. Doceniamy także obecność wojsk brytyjskich w Polsce, obecność w ramach eFP, ale także obecność, która została w konsekwencji przywrócona wtedy, kiedy doszło do napaści rosyjskiej na Ukrainę. To żołnierze brytyjscy byli na miejscu, żeby wspierać żołnierzy polskich, ale także, żeby ułatwić proces wsparcia dla Ukrainy – zaznaczył szef polskiego resortu obrony.
Mówiąc o współpracy sojuszniczej i zbliżającym się szczycie NATO szef MON zaznaczył, że Polska udzieli Litwie wsparcia.
– Polska jest solidarna wobec naszych sojuszników, dlatego stworzyliśmy PKW Litwa. Musimy być gotowi na prowokacje. Wspieramy Litwę i musimy pamiętać, że Rosja jest przewidywalna w swojej nieprzewidywalności, a sojusz NATO jest silny swoją solidarnością – mówił w Londynie szef MON.
Podczas pobytu w Wielkiej Brytanii Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej złożył kwiaty pod pomnikiem gen. Sikorskiego w Londynie oraz pod pomnikiem gen. Sikorskiego i pomnikiem Air Bridge w Newark. Szef MON odbył także spotkanie z Polonią, podczas którego wręczył Medale Wojska Polskiego osobom, które przyczyniły się m. in. do popularyzacji dziejów i tradycji Wojska Polskiego na arenie międzynarodowej.
W czwartek, drugiego dnia pobytu w wielkiej Brytanii, minister Mariusz Błaszczak będzie rozmawiał z przedstawicielami brytyjskiego przemysłu zbrojeniowego, w tym z partnerami, z którymi Polska już podjęła współpracę na różnych szczeblach.
MSZ brytyjsko-polskie
Poza spotkaniem kwadrygi minister Zbigniew Rau odbył także rozmowę ze swoim brytyjskim odpowiednikiem, Jamesem Cleverly’m, a także wspólnie z ministrem Mariuszem Błaszczakiem złożył wieniec pod pomnikiem generała Władysława Sikorskiego przed budynkiem Ambasady RP w Londynie.
Tematem zarówno dwustronnej rozmowy szefów dyplomacji, jak i rozmów w ramach Kwadrygi była szeroko pojęta współpraca polityczna i dotycząca bezpieczeństwa. Ponadto ministrowie rozmawiali o wyzwaniach stojących przed zbliżającym się szczytem NATO, w tym przede wszystkim o zakotwiczeniu Ukrainy w NATO, wzmacnianiu flanki wschodniej oraz akcesji Szwecji do Sojuszu. Ministrowie omówili też zagrożenia płynące z agresywnej polityki Rosji i wspierającej ją Białorusi, szerszy kontekst geopolityczny sytuacji w Europie, a także przyszłe wyzwania związane z odbudową Ukrainy.
Obie strony zgodziły się, że podobnie postrzegają charakter zagrożenia, jakie niesie ze sobą polityka Rosji. Rozmowy potwierdziły znaczący rozwój relacji politycznych i intensywną dynamikę dwustronnej współpracy wojskowej w ostatnich latach, zwłaszcza od czasu kryzysu na granicy polsko-białoruskiej i rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Ministrowie zgodzili się również co do konieczności udzielania dalszej pomocy Ukrainie.
Podpisana przez ministrów deklaracja dotyczy strategicznych priorytetów współpracy, podnosi poziom obustronnych ambicji i wzmacnia partnerstwo Polski i Wielkiej Brytanii. Dokument główny nacisk kładzie na współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa, jednak odnosi się również do innych obszarów dwustronnych stosunków, w tym współpracy na forum międzynarodowym. Wymieniając rok 2030 jako punkt odniesienia, dokument ma stanowić podstawę dla rozwoju strategicznego partnerstwa obu krajów w okresie znacznie wykraczającym poza ową datę.
Polska i Wielka Brytania
Konsultacje w formule tzw. Kwadrygi (czterej ministrowie debatują wspólnie podczas posiedzenia plenarnego, poprzedzone bilateralnymi spotkaniami szefów poszczególnych resortów), to jeden z formatów kontaktów, który na trwałe wpisał się do tradycji sojuszniczych relacji Polski i Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Żołnierze brytyjscy służą w Polsce w ramach Batalionowej Grupy Bojowej, (eFP), są także obecni w ramach mach wsparcia obrony przeciwlotniczej systemu Sky Saber. W 2021 w czasie hybrydowego ataku Białorusi na granicę RP, otrzymaliśmy brytyjskie wsparcie wojsk inżynieryjnych.
