Prawo do aborcji jest prawem podstawowym.
- Państwa członkowskie muszą całkowicie zdekryminalizować aborcję
- Zatrzymaj finansowanie UE dla grup sprzeciwiających się wyborowi
- Edukacja seksualna i związkowa powinna być dostępna dla wszystkich
Posłowie wzywają Radę do dodania opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz prawa do bezpiecznej i legalnej aborcji do Karty praw podstawowych UE.
W rezolucji przyjętej w czwartek 336 głosami za, przy 163 głosach przeciw i 39 wstrzymujących się, posłowie do Parlamentu Europejskiego chcą zapisać prawo do aborcji w Karcie praw podstawowych UE, czego domagali się wielokrotnie. Posłowie do PE potępiają odstępstwo od praw kobiet oraz wszelkie próby ograniczenia lub usunięcia istniejących mechanizmów ochrony zdrowia i praw seksualnych i reprodukcyjnych (SRHR) oraz równości płci, które mają miejsce na całym świecie, w tym w państwach członkowskich UE.
Chcą, aby art. 3 Karty został zmieniony w taki sposób, aby stanowił, że „każdy ma prawo do autonomii cielesnej, do bezpłatnego, świadomego, pełnego i powszechnego dostępu do SRHR oraz do wszystkich powiązanych usług opieki zdrowotnej, bez dyskryminacji, w tym dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji”.
W tekście wzywa się państwa członkowskie do całkowitej dekryminalizacji aborcji zgodnie z wytycznymi WHO na rok 2022 oraz do usuwania i zwalczania przeszkód utrudniających aborcję, wzywając także Polskę i Maltę do uchylenia swoich przepisów i innych środków, które ją zakazują i ograniczają. Posłowie potępiają fakt, że w niektórych państwach członkowskich lekarze, a w niektórych przypadkach całe instytucje medyczne odmawiają aborcji na podstawie klauzuli „sumienia”, często w sytuacjach, gdy jakiekolwiek opóźnienie zagraża życiu lub życiu pacjenta zdrowie.
– Właśnie Parlament Europejski przyjął rezolucję ws. włączenia prawa do aborcji do Karty Praw Podstawowych UE!
To bardzo ważny głos w debacie, która w tej chwili dzieje się w Sejmie. PE wzywa Polskę do przyjęcia dekryminalizacji aborcji. Lepszego momentu nie będzie. Do przodu! – powiedział europoseł Robert Biedroń.
Edukacja i opieka na wysokim poziomie
Metody i procedury aborcyjne powinny stanowić obowiązkową część programu nauczania lekarzy i studentów medycyny, twierdzi Parlament. Państwa członkowskie powinny zapewnić dostęp do pełnego zakresu usług SRHR, w tym kompleksowej i dostosowanej do wieku edukacji na temat seksualności i związków. Należy udostępnić dostępne, bezpieczne i bezpłatne metody i środki antykoncepcyjne oraz poradnictwo w zakresie planowania rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem dotarcia do grup bezbronnych. Kobiety żyjące w ubóstwie są nieproporcjonalnie dotknięte barierami i ograniczeniami prawnymi, finansowymi, społecznymi i praktycznymi dotyczącymi aborcji, mówią eurodeputowani, wzywając państwa członkowskie do usunięcia tych barier.
Zatrzymanie finansowania UE dla grup sprzeciwiających się wyborowi
Posłowie do PE są zaniepokojeni znacznym wzrostem finansowania grup sprzeciwiających się płci i możliwości wyboru na całym świecie, w tym w UE. Wzywają Komisję do dopilnowania, aby organizacje działające przeciwko równości płci i prawom kobiet, w tym prawom reprodukcyjnym, nie otrzymywały finansowania UE. Państwa członkowskie i samorządy lokalne muszą zwiększyć swoje wydatki na programy i dotacje do usług opieki zdrowotnej i planowania rodziny.
Tło
Francja jako pierwszy kraj zapisał prawo do aborcji w swojej konstytucji z dnia 4 marca 2024 r. Opieka zdrowotna, w tym zdrowie seksualne i reprodukcyjne, należy do kompetencji krajowych. Zmiana Karty praw podstawowych UE w celu uwzględnienia aborcji wymagałaby jednomyślnej zgody wszystkich państw członkowskich.
Komisja podjęła decyzję o zarejestrowaniu europejskiej inicjatywy obywatelskiej wzywającej do unijnego wsparcia finansowego na rzecz bezpiecznej i dostępnej aborcji
11 kwietnia Komisja Europejska podjęła decyzję o zarejestrowaniu europejskiej inicjatywy obywatelskiej o nazwie „My Voice, My Choice: Za bezpieczną i dostępną aborcją”.
Organizatorzy inicjatywy wzywają Komisję do przedłożenia wniosku dotyczącego wsparcia finansowego dla państw członkowskich, aby umożliwić bezpieczne przerywanie ciąży u tych wszystkich kobiet w Europie, które nadal nie mają dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji.
Inicjatywa nie dotyczy przyznania prawa do aborcji na poziomie UE, a decyzję o rejestracji należy postrzegać w granicach określonych w art. 168 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w granicach, w których UE dysponuje jedynie kompetencjami uzupełniającymi w stosunku do działań państw członkowskich w dziedzinie polityki zdrowotnej oraz organizacji i świadczenia usług zdrowotnych, w tym w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego. Decyzja o rejestracji inicjatywy ma charakter formalny. Oznacza to, że decyzja ta nie przesądza o ostatecznych prawnych i politycznych wnioskach Komisji w sprawie tej inicjatywy, ani o ewentualnych działaniach, jakie podejmie ona w przypadku, gdyby inicjatywa uzyskała wymagane poparcie.
Ponieważ europejska inicjatywa obywatelska spełnia formalne warunki określone w odpowiednich przepisach to Komisja uważa, że jest ona prawnie dopuszczalna. Na tym etapie Komisja nie przeanalizowała wniosków pod względem merytorycznym.
Co dalej?
Od momentu zarejestrowania inicjatywy jej organizatorzy mają sześć miesięcy na rozpoczęcie zbierania podpisów. Jeżeli w ciągu roku europejską inicjatywę obywatelską poprze milion osób z co najmniej siedmiu państw członkowskich, Komisja będzie musiała zareagować. Będzie musiała zadecydować, czy podejmie działania w odpowiedzi na wniosek, czy też ich nie podejmie, i w obu wypadkach będzie zobowiązana przedstawić uzasadnienie.
Kontekst
Europejska inicjatywa obywatelska została wprowadzona Traktatem z Lizbony jako mechanizm, przy pomocy którego obywatele mogą kształtować politykę. Oficjalnie wprowadzono ją w kwietniu 2012 r. Formalna rejestracja europejskiej inicjatywy obywatelskiej otwiera procedurę, w ramach której milion obywateli z co najmniej siedmiu państw członkowskich UE może zwrócić się do Komisji Europejskiej o przedłożenie wniosków ustawodawczych w dziedzinach, w których posiada ona takie uprawnienia. Warunki dopuszczalności są następujące: 1) proponowane działanie nie wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji w zakresie przedkładania wniosku dotyczącego aktu prawnego, 2) nie jest ono oczywistym nadużyciem, nie jest w sposób oczywisty niepoważne, uciążliwe ani 3) sprzeczne z wartościami Unii.
Od wprowadzenia europejskiej inicjatywy obywatelskiej Komisja zarejestrowała 111 inicjatyw.
