Podczas trwającego w Glasgow szczytu klimatycznego COP26 Polska podpisała globalną deklarację o odejściu od węgla na rzecz czystych źródeł energii.
To znacząca zmiana w narracji i strategii rządu PiS, który do tej pory uciekał od jednoznacznej deklaracji o odchodzeniu od węgla w Polsce i był hamulcowym sprawiedliwej transformacji energetycznej.
Koalicja licząca 190 krajów i organizacji uzgodniła cel zakończenia nowych inwestycji węglowych i konieczność odejścia od energetyki węglowej. W ramach deklaracji, którą podpisała także Polska, przyjęto następujące cele: :
- odejście od węgla krajów rozwiniętych gospodarczo do lat 30-tych, a rozwijających się w latach 40-tych,
- rezygnację z nowych inwestycji w węgiel,
- znaczący rozwój czystych technologii i efektywności energetycznej,
- sprawiedliwą transformację dla pracowników sektora węglowego.
Do Glasgow przyjechała także aktywistka klimatyczna 18-letnia Szwedka Greta Thunberg.
– W COP26 biorą udział politycy, którzy tylko udają, że traktują poważnie naszą przyszłość, że poważnie traktują teraźniejszość ludzi dotkniętych przez zmiany klimatyczne.
Mówimy: koniec z bla, bla, bla. Dość wykorzystywania ludzi, natury i planety. Dość bla, bla, bla. Dość tego, co tam przywódcy k*** robią. Mamy tego dość. To my dokonamy zmiany – mówiła Greta.
– W końcu rząd zdecydował się przyznać, że konieczne jest odejście od węgla. Miejmy nadzieję, że podpisanie deklaracji o odejściu od węgla jest sygnałem zmiany podejścia polskiego rządu do tematu transformacji energetycznej. Jeśli rząd potraktuje to zobowiązanie poważnie to możemy mieć nadzieję, że w końcu zobaczymy prawdziwą sprawiedliwą transformację naszego sektora energetycznego. Ale żeby tak się stało konieczne jest by rząd Prawa i Sprawiedliwości przyjął teraz konkretną i wiążącą datę odejścia od węgla. Bazując na wiedzy naukowej powinien to być rok 2030 – powiedziała Joanna Flisowska, szefowa zespołu klimat i energia w Greenpeace.
Greenpeace podkreśla, że realizacja deklaracji podpisanej podczas szczytu klimatycznego powinna zostać odzwierciedlona w procesach i legislacji na poziomie krajowym.
– Podpisanie deklaracji o odejściu od węgla to dopiero pierwszy krok. Konieczne są konkretne działania, zaczynając od wyznaczenia harmonogramu zamykania elektrowni węglowych do 2030 roku i planu wsparcia pracowników, których dotkną te zmiany. Należy też wyrzucić do kosza koncepcję utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego do której miałaby trafić wszystkie elektrownie węglowe należące do skarbu państwa. Jak już wielokrotnie w przeszłości powtarzaliśmy, do kosza powinno też trafić wstępne porozumienie rządu z górniczymi związkami zawodowymi, zakładającymi utrzymywanie kopalni aż do 2049 roku. Tak samo trudno sobie wyobrazić by rząd w dalszym ciągu szedł w zaparte i utrzymywał, że kompleks węglowy Turów może funkcjonować aż do 2044 – dodała Flisowska.
