Podczas Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej (COP15) w Montrealu (Kanada) UE wraz ze 195 państwami przystąpiła do historycznych globalnych ram różnorodności biologicznej z Kunmingu/Montrealu.
Ramy te zawierają globalne cele i założenia mające na celu ochronę i odbudowę przyrody dla obecnych i przyszłych pokoleń, zapewnienie jej zrównoważonego wykorzystania, a także pobudzenie inwestycji na rzecz zielonej gospodarki światowej. Wraz z porozumieniem klimatycznym z Paryża otwierają one drogę do osiągnięcia do 2050 r. świata neutralnego dla klimatu, korzystnego dla przyrody i odpornego.
Porozumienie to stanowi solidne ramy z jasnymi, mierzalnymi celami i założeniami wraz z kompletnymi ustaleniami dotyczącymi monitorowania, sprawozdawczości i przeglądu w celu śledzenia postępów, uzupełnione kompleksowym pakietem w zakresie mobilizacji zasobów.
Ponad połowa światowego PKB zależy od usług ekosystemowych. 70 proc. najbardziej podatnych na zagrożenia osób na świecie jest bezpośrednio zależne od dzikich gatunków. Porozumienie z Kunmingu/Montrealu przyspieszy realizację ambitnych strategii politycznych na całym świecie i uruchomi finansowanie różnorodności biologicznej ze wszystkich źródeł w wysokości 200 mld USD rocznie do 2030 r. Zobowiązuje ono społeczność światową do działań na rzecz ochrony i odbudowy zasobów przyrodniczych oraz usuwania zanieczyszczeń – działań takich jak te, które są częścią Europejskiego Zielonego Ładu. Dzięki temu przyroda będzie nadal wspierać społeczeństwo, gospodarki i społeczności przez nadchodzące dziesięciolecia.
Cele i założenia ambitnych działań do 2030 r. i 2050 r.
Porozumienie z Kunmingu/Montrealu w sprawie różnorodności biologicznej obejmuje kluczowe globalne cele w zakresie:
- odbudowy 30 proc. zdegradowanych ekosystemów na całym świecie (na lądzie i morzu) do 2030 r.
- ochrony 30 proc. obszarów (lądowych, śródlądowych oraz przybrzeżnych i morskich) oraz zarządzania nimi do 2030 r.
- powstrzymania wymierania znanych gatunków i do 2050 r. dziesięciokrotnego zmniejszenia zagrożenia wyginięciem i tempa wymierania wszystkich gatunków (w tym nieznanych)
- ograniczenia ryzyka związanego z pestycydami o co najmniej 50 proc. do 2030 r.
- ograniczenia utraty składników odżywczych do środowiska o co najmniej 50 proc. do 2030 r.
- ograniczenia do 2030 r. ryzyka zanieczyszczenia i negatywnych skutków zanieczyszczeń ze wszystkich źródeł do poziomów, które nie są szkodliwe dla różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu
- zmniejszenia globalnego śladu konsumpcji do 2030 r., w tym poprzez znaczne ograniczenie nadmiernej konsumpcji i wytwarzania odpadów oraz zmniejszenia o połowę marnotrawienia żywności
- zrównoważonego zarządzania obszarami objętymi rolnictwem, akwakulturą, rybołówstwem i leśnictwem oraz znacznego wzmocnienia agroekologii i innych praktyk przyjaznych różnorodności biologicznej
- przeciwdziałania zmianie klimatu za pomocą rozwiązań opartych na przyrodzie
- zmniejszenia tempa wprowadzania i zadomawiania się inwazyjnych gatunków obcych o co najmniej 50 proc. do 2030 r.
- zapewnienia bezpiecznego, legalnego i zrównoważonego wykorzystywania dzikich gatunków i handlu nimi do 2030 r.
- zazieleniania przestrzeni miejskich.
Mobilizacja środków finansowych i umożliwienie przedsiębiorstwom wzięcia odpowiedzialności za różnorodność biologiczną
Porozumienie znacznie zwiększy mobilizację środków finansowych na rzecz różnorodności biologicznej ze wszystkich źródeł: krajowych, międzynarodowych – zarówno publicznych, jak i prywatnych – uruchamiając do 2030 r. co najmniej 200 mld USD rocznie. Stworzy ono zachęty dla źródeł krajowych i międzynarodowych, w tym pochodzących z inwestycji przedsiębiorstw.
Dotyczy ono również dotacji szkodliwych dla różnorodności biologicznej i zawiera zobowiązanie do określenia do 2025 r. i wyeliminowania do 2030 r. takich dotacji o łącznej wartości co najmniej 500 mld USD rocznie.
W ramach tego porozumienia UE podpisała międzynarodowy pakiet solidarnościowy dotyczący w szczególności państw najbardziej podatnych na zagrożenia i najbardziej zróżnicowanych biologicznie. Nowy Fundusz na rzecz Globalnych Ram Różnorodności Biologicznej ustanowiony w ramach Funduszu na rzecz Globalnego Środowiska będzie otwarty na finansowanie ze wszystkich źródeł.
Ważnym krokiem w kierunku poprawy działań przedsiębiorstw na rzecz różnorodności biologicznej jest to, że duże i transnarodowe przedsiębiorstwa i instytucje finansowe będą zobowiązane do regularnego monitorowania, oceny i ujawniania zagrożeń, zależności i oddziaływania w zakresie różnorodności biologicznej; oraz dostarczania konsumentom informacji w celu propagowania zrównoważonej konsumpcji.
Zaangażowanie UE w tworzenie przestrzeni do porozumienia
Jedność i przywództwo Europy miały zasadnicze znaczenie podczas tych czteroletnich negocjacji. W Montrealu zespołowi negocjacyjnemu UE pod przewodnictwem komisarza Sinkevičiusa oraz państwom członkowskim UE, koordynowanym przez czeską prezydencję Rady, udało się stworzyć przestrzeń do porozumienia i zwiększyć ambicje przy jednoczesnym postępie w dziedzinie finansów.
Porozumienie to stanowi ważny bodziec dla multilateralizmu w czasach, gdy globalna solidarność i współpraca są bardziej potrzebne niż kiedykolwiek wcześniej.
Dalsze działania
Negocjacje w sprawie nowego porozumienia zakończyły się i nadszedł czas, aby wszystkie państwa wdrożyły te ramy poprzez działania krajowe i międzynarodowe.
Przed kolejną konferencją COP w 2024 r. wszystkie państwa muszą przygotować zaktualizowane krajowe strategie i plany działania na rzecz różnorodności biologicznej, a także krajowe strategie finansowania różnorodności biologicznej. Podczas kolejnych konferencji COP rozważona zostanie kwestia, czy skumulowany wpływ działań krajowych jest wystarczający do osiągnięcia globalnych celów na 2030 r. i 2050 r.
Równolegle do działań politycznych kraje i wielostronne instytucje finansowe będą teraz pracować nad szybkim uruchomieniem finansowania.
Europejski Zielony Ład stawia Europę w czołówce tej globalnej transformacji gospodarczej. Nasze wnioski, takie jak niedawno przyjęte prawo o łańcuchach dostaw niepowodujących wylesiania, oraz dalsze prace nad wyeliminowaniem zanieczyszczeń pomogą nam w realizacji porozumienia z Kunmingu/Montrealu.
Kontekst
Zachowanie dobrego stanu przyrody, zazielenianie naszych miast i utrzymanie ogromnej różnorodności życia na naszej planecie mają zasadnicze znaczenie dla naszej przyszłości. Przyroda oczyszcza naszą wodę, dostarcza nam bogatej w składniki odżywcze żywności, chroni nas przed powodziami i pomaga w łagodzeniu zmiany klimatu.
Na konferencji COP 15 w Montrealu UE stworzyła sojusze i inicjatywy, aby pomóc w realizacji globalnych ram różnorodności biologicznej w terenie. Wraz z szeregiem państw członkowskich i kilkoma innymi państwami połączyła siły, aby znacznie zwiększyć finansowanie różnorodności biologicznej ze wszystkich źródeł. UE przyłączyła się również do kluczowych inicjatyw, aby pomóc krajom partnerskim w zwiększaniu zdolności i wiedzy w celu realizacji globalnych ram różnorodności biologicznej. Należą do nich ambitne partnerstwo „Akcelerator” w celu wsparcia przyszłego wdrażania globalnych ram różnorodności biologicznej oraz Globalna Służba Wsparcia Wiedzy na rzecz Różnorodności Biologicznej mająca pomóc krajom w monitorowaniu postępów w realizacji celów w zakresie różnorodności biologicznej. UE podpisała również z Gujaną umowę o zrównoważonym handlu legalnym drewnem.
Dodatkowe informacje
Oświadczenie przewodniczącej Ursuli von der Leyen w sprawie porozumienia z Kunmingu/Montrealu w sprawie różnorodności biologicznej.
UE na konferencji COP15 w sprawie różnorodności biologicznej
Porozumienie osiągnięte na konferencji COP15 jest przełomowym porozumieniem, aby chronić przyrodę, odbudować ekosystemy i utrzymać naszą planetę w stanie nadającym się do życia. Chodzi o nasze przetrwanie: ludzkość nie ma przyszłości na martwej planecie. Potrzebujemy przyrody i różnorodności biologicznej dla bezpieczeństwa żywnościowego, naszej gospodarki, naszego dobrostanu i zdrowia. Przyroda jest również naszym najlepszym sojusznikiem w walce z kryzysem klimatycznym. Odbudowa i ochrona przyrody może pomóc nam w dostosowaniu się i uchronić nas przed najgorszymi skutkami zmiany klimatu.
Frans Timmermans, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu – 19/12/2022
Dziś zawarliśmy historyczne porozumienie dotyczące przyszłości ludzkości na Ziemi. Porozumienie z Kunmingu/Montrealu w sprawie różnorodności biologicznej otwiera szansę na zapewnienie zdrowej przyszłości na Ziemi. Porozumienie to działa na wszystkich frontach: odbuduje 30 proc. zdegradowanych ekosystemów na lądzie i morzu do 2030 r. oraz ochroni 30 proc. światowych obszarów morskich i lądowych. Zmniejsza ono ryzyko związane z zanieczyszczeniem, zajmuje się dotacjami szkodliwymi dla różnorodności biologicznej, mobilizuje fundusze i włącza przedsiębiorstwa, dbając o to, by wzięły na siebie odpowiedzialność. Musimy pamiętać, że bez Montrealu nie będzie Paryża, gdyż musimy chronić różnorodność biologiczną, aby osiągnąć nasze cele klimatyczne. Dzisiejsze porozumienie to sukces dla wszystkich i jestem dumny, że je osiągnęliśmy. Teraz zaczyna się prawdziwa praca, aby przekształcić słowa na papierze w rzeczywiste działania na całym świecie.
Virginijus Sinkevičius, komisarz do spraw środowiska, oceanów i rybołówstwa
(PE)
